Push e-mail, snelle internetverbindingen, grotere schermen en steeds slimmere mobiele software maken van smartphones echte kleine draagbare kantoren die door hun gebruikers nog maar node worden gemist. Wij testten achttien nieuwe zakelijke smartphones.

De vele criteria waarop we de smartphones hebben beoordeeld, vindt u samen met alle technische specificaties terug in de tabellen (in de Specials-afdeling op onze website). We hebben punten gegeven voor objectieve criteria (uitrusting, draagbaarheid). Dat resulteert in een functionaliteitsscore op 100. Daarnaast hebben we ook punten gegeven op subjectieve criteria zoals de bouwkwaliteit, de schermkwaliteit, het bedieningsgemak, de extra mogelijkheden, de prestaties en onze algemene indruk. Dit levert een subjectieve score op 100 punten op. Beide tellen voor 50 procent mee in de prestatiescore. De smartphone met de hoogste prestatiescore (eveneens op 100) krijgt van ons het label ‘Top’. We berekenden voor elke smartphone ook een prijsprestatiescore. Daarin tellen de prestatiescore en de prijs elk voor de helft mee. We baseerden ons op gemiddelde straat- en webprijzen. De smartphone met de hoogste prijsprestatiescore krijgt het label ‘Best’. We houden rekening met een foutenmarge van 2 procent.

Straling

Een van onze nieuwe testcriteria is de SAR (Specific Absorption Rate), zeg maar de stralingsuitstoot van een smartphone. We trekken punten af van de objectieve prestatiescore voor hogere SAR-waardes. Dit theoretische getal, uitgedrukt in Watt/kg, geeft het tempo aan waarmee RF (Radio Frequentie)-energie door het menselijk lichaam wordt geabsorbeerd. De SAR van een gsm mag in Europa niet hoger liggen dan 2 Watt/kg (gemiddeld gemeten op een volume van tien gram menselijk weefsel). Het Duitse Bundesamt für Strahlenschutz (Duitse departement voor stralingsbescherming) adviseert geen mobieltjes met een SAR-waarde van boven de 0,6 W/kg te gebruiken. Smartphones zitten vaak echter (ver) boven deze SAR-waarde. Alleen de volgende smartphones hebben een SAR-waarde lager dan 0,6 W/kg en behoren dus tot de ‘veiligste’ die we hebben getest: RIM BlackBerry Storm 9500, HTC Touch Cruise, Samsung C6625, Samsung SGH-i780 en HP iPAQ Data Messenger. De Apple iPhone 3G, HP iPAQ Voice Messenger en Samsung Omnia zitten maar een klein beetje boven 0,6 W/kg. Alle andere smartphones in deze test scoren hoger, soms veel hoger (1,33 voor de Nokia E71 en E63; 1,47 voor de Sony Ericsson Xperia X1; 1,5 voor de Palm Treo Pro). In de individuele besprekingen hierna behandelen we alleen de opvallende punten en geven we ons oordeel. Raadpleeg de prestatietabel voor gedetailleerde testcijfers.

Windows Mobile platform

HP iPAQ 914c

Business Messenger

De HP iPAQ 914c Business Messenger heeft een hoog BlackBerry-gehalte. Als je hem naast een BlackBerry legt, zie je tal van overeenkomsten: zwart design met zilveren accenten, een relatief klein scherm, een bedieningsvlak met cursor, sneltoetsen voor veelgebruikte functies en een volwaardig qwerty-toetsenbord onder het scherm dat je met een duim kunt bedienen. Aan de zijkant is er ook selectiewiel en een extra ok-knop. Er is natuurlijk wel een belangrijk verschil met de BlackBerry, namelijk het besturingssysteem. HP koos net zoals vele andere fabrikanten in deze test voor Windows Mobile Professional 6.1 en liet de interface van Windows Mobile met rust. De enige echte toevoeging is een HP-sausje over het Today-scherm, dat alle belangrijke informatie in een oogopslag toont. Ondanks de uit de kluiten gewassen batterij houdt deze smartphone het bij intensief gebruik niet langer dan een dag uit.

Oordeel: De HP iPAQ 914c Business Messenger heeft zijn naam niet gestolen. Geef je de voorkeur aan Windows Mobile, maar wil je grotendeels dezelfde functionaliteit en handige manier van bedienen als een BlackBerry dan biedt deze HP dat in een stijlvolle, stevige en goed in de handliggende verpakking.

HP iPAQ

DataMessenger

Dit is HP’s versie van een Windows Mobile 6.1 Professional smartphone met schuifscherm met eronder een minitoetsenbordje. De Data Messenger is echter groter en zwaarder dan de vergelijkbare HTC Touch Pro en Sony Ericsson Xperia X1 (zie verder). Hij ziet er ook minder elegant uit dan die twee. Vervelender is dat het toetsenbordje met zijn verzonken, aaneensluitende toetsen weinig tactiele terugkoppeling geeft. Vlot teksten typen is daardoor moeilijker dan bij de Touch Pro en (meer nog) de Xperia. De uitschuifbare stylus is extra lang en zit toch mooi in de zijkant verborgen. HP voegde niets toe aan de Windows-interface; je hebt de stylus dus echt wel nodig om alles te bedienen.

Oordeel: Van de drie Windows Mobile-gsm’s met schuiftoetsenbordje is dit duidelijk de minste. Het ontwerp doet ons wat gedateerd aan. De autonomie is ook aan de beperkte kant. Dagelijks opladen is een must bij gemiddeld gebruik.

HP iPAQ

VoiceMessenger

De compacte en lichte HP VoiceMessenger draait net zoals de verderop besproken Samsung C6625 Windows Mobile Standard 6.1. Die versie bedien je volledig met toetsen. Ze reageert ook iets sneller dan de Professional-versie van Windows Mobile. Maar in tegenstelling tot de Samsung C6625 heeft de VoiceMessenger geen minitoetsenbordje, wel een gewoon gsm-toetsenbordje. Dat bemoeilijkt het intikken van langere teksten. Ook de cursortoets werkt stroever dan bij de Samsung. Voor de rest is de VoiceMessenger compleet uitgerust. Deze smartphone biedt snellere 3G-verbindingen dan de Samsung C6625.

Oordeel: De HP iPAQ VoiceMessenger is compact, licht en naar Windows Mobile begrippen snel. Zijn prijs vinden we aan de hoge kant. Ook zijn autonomie zou beter kunnen.

HTC Touch Pro T7272

HTC’ eigen TouchFLO 3D interface laat toe om Windows Mobile met je vingers te bedienen. Het vergt enige gewenning, maar versnelt het gebruik van populaire functies. Het lijkt een beetje op Apple’s Multi-touch interface voor de iPhone, maar werkt stroever. Ook al omdat het scherm van de Touch Pro heel wat kleiner is dan dat van de iPhone. Bovendien word je vroeg of laat toch geconfronteerd met de onderliggende Windows Mobile-interface en moet je de stylus bovenhalen. Het verlichte qwerty-toetsenbordje onder het verschuifbare scherm is wel heel handig om langere e-mails of teksten in te tikken (met twee duimen). Windows Mobile is op deze smartphone niet vooruit te branden. Sommige functies starten of werken traag, vooral als je meerdere applicaties tegelijk opent. Een interessante mogelijkheid voor zakelijke gebruikers is de ingebouwde tv-uitgang, die toelaat om PowerPoint-presentaties te projecteren. De kabel die hiervoor nodig is, moet je apart aanschaffen.

Oordeel: HTC bundelde met de Touch Pro heel veel kracht in een compacte en relatief lichte, vrij dikke Windows Mobile-smartphone. Het uitschuifbare toetsenbordje is heel handig, maar deze smartphone is toch vooral geschikt voor meer ervaren gebruikers, die soms zullen vloeken op de traagheid van het onderliggende besturingssysteem.

HTC Cruise T4242

Dit is een compactere, lichtere en goedkopere HTC smartphone met Windows Professional 6.1 en TouchFLO 3D. Er is geen fysiek toetsenbord: je bedient hem met de kleine stylus of met je vingers. Deze smartphone is ook bedoeld als navigatiecomputer. Bevestigingsmateriaal voor in de auto en TomTom Navigator 7 met Benelux-kaarten zijn standaard meegeleverd. HTC FootPrints is een applicatie om foto’s te verbinden aan Google-kaarten. Je kunt het beschouwen als een soort geo-grafisch dagboek. Uiteraard moet dan wel de gps-module actief zijn, iets wat alleen buitenshuis lukt. Google Maps is trouwens ook standaard geïnstalleerd. Zowel Tom-Tom als FootPrints kun je direct starten met vaste toetsen die zich onder het 2,8-inch schermpje bevinden.

Oordeel: Deze compacte en lichte Windows Mobile-smartphone moet het vooral hebben van zijn relatief lage prijs en uitgebreide navigatiemogelijkheden.

HTC Touch HD T8282

Uiterlijk lijken de Apple iPhone 3G en de HTC Touch HD T8282 redelijk goed op elkaar. De voorkant van beide smartphones wordt bijna volledig in beslag genomen door het grote aanraakgevoelige scherm. Dat van de HTC is zelfs nog iets groter. Onder het scherm zitten aanraakgevoelige bedieningsknoppen. Over TouchFLO 3D schreven we hierboven al dat het de onderliggende Windows Mobile-interface niet helemaal kan verbergen. Apple’s interface is vele malen beter. De broodnodige stylus steekt in het kastje en bengelt niet zoals bij de verderop besproken, vergelijkbare Samsung Omnia aan een touwtje. Hoewel we dus onze bedenkingen hebben bij de manier van bedienen van de HTC Touch HD, moeten we wel toegeven dat dit een van de betere Windows Mobile-mobieltjes is die we al hebben gezien. Het grote, heldere en duidelijke scherm is een erg sterk punt. In de praktijk dien je dit mobieltje dagelijks te herladen als je het op een normale manier gebruikt.

Oordeel: Dit is samen met de Sony Ericsson Xperia X1 een van de betere Windows Mobile Professional smartphones van deze test.

palm Treo Pro

Palm gebruikte lange tijd zijn eigen besturingssysteem, maar is nu ook overgeschakeld op Windows Mobile Professional. De Treo Pro valt op door zijn platte en stijlvolle zwarte ontwerp, dat in de verte doet denken aan dat van de Apple iPhone. Hij heeft ook BlackBerry-trekjes, want het scherm neemt maar de helft van de voorkant in beslag. De andere helft bevat een minitoetsenbordje. Dat is wel erg klein. Dankzij de afgeronde toetsen kun je het toch nog redelijk goed bedienen met je duim, zelfs al heb je wat dikkere vingers. De Treo Pro heeft ook een stylus, maar die is wel erg miniem. Ze ligt niet zo goed in de hand. Palm liet de interface van Windows Mobile grotendeels met rust. Handig is de wifi-knop op de zijkant waarmee je snel verbinding kunt maken met draadloze netwerken in de omgeving.

Oordeel: De palm Treo Pro is een stijlvolle en compacte Windows Mobile-smartphone met volwaardig minitoetsenbordje. Door zijn mooie vormgeving en hoge draagbaarheidsfactor zal hij zeker een bepaald publiek aanspreken.

Samsung C6625

en SGH-i780

Deze twee Samsungs apen net zoals de Nokia E63/E71 het traditionele BlackBerry-ontwerp na, met scherm bovenaan, qwerty-toetsenbordje onderaan en in het midden de navigatietoetsen. De SGH-i780 is enkele millimeters groter en enkel grammen zwaarder dan zijn duurdere broer C6625 en heeft een aanraakgevoelig scherm. Dat kan worden bediend met de uitschuifbare stylus die verborgen zit in de zijkant of met het aanraakgevoelig vlakje dat zich midden onder het scherm bevindt. De C6625 draait Windows Mobile 6.1 Standard en wordt volledig met cursortoetsen en toetsenbord bediend. Deze versie van Windows Mobile reageert sneller dan de Professional tegenhanger op de SGH-i780. Beide smartphone kun je echter vlot met een hand bedienen. Het aanraakvlak op de SGH-i780 werkt verrassend goed: je kunt er de muiscursor perfect mee positioneren, waardoor je de stylus eigenlijk zelden nodig hebt. De C6625 is pas op de markt; die wat oudere SGH-i780 kun je voor relatief weinig geld op de kop tikken.

Oordeel: De C6625 werkt verrassend vlot voor een Windows Mobile-smartphone, al geven we toch licht de voorkeur aan de Symbian- en BlackBerry-interfaces. De SGH-i780 kun je vlot bedienen met de muiscursor. Het is de laagst geprijsde Windows Mobile-smartphone met aanraakscherm in deze test.

Samsung SGH-

i900 Omnia

De Omnia van Samsung is erg plat en heeft een groot, aanraakgevoelig scherm. Net zoals de meeste fabrikanten, ‘verbeterde’ Samsung Windows Mobile met een eigen TouchWiZ-interface. Die laat toe verschillende onderdelen met de vingers te bedienen, maar dit gaat toch heel wat stroever en veel minder intuïtief dan bij de Apple iPhone. Bovendien krijg je toch nog regelmatig de onderliggende Windows Mobile-interface te zien, waarvoor je de stylus nodig hebt. Die zit niet in het kastje van de Omnia, maar moet je los bij je dragen. Er wordt wel een touwtje meegeleverd, waarmee je de stylus aan de telefoon kunt bevestigen. Dat ziet er niet uit en werkt onhandig. Samsung koos er dan ook nog voor om zo goed als geen bedieningsknoppen te voorzien. We zijn dan ook niet te spreken over de manier van bedienen van deze Omnia. Die zal veel gebruikers snel gaan irriteren. De Omnia is voor de rest wel een capabele Windows Mobile-smartphones, met een snelle processor en veel geheugen.

Oordeel: Deze relatief snelle en goed uitgeruste Windows Mobile-smartphone heeft als grootste minpunt het feit dat de stylus niet in de telefoon steekt. Die heb je regelmatig nodig, ondanks de aanvullende TouchWIZ-interface.

Sony Ericsson

Xperia X1

Sony Ericsson gaf voor zijn professionele smartphones tot nu toe de voorkeur aan varianten van het Symbian-besturingssysteem. De Xperia X1 is de eerste smartphone van dit merk met Windows Mobile 6.1 Professional. Maar ook Sony Ericsson vond het nodig verbeteringen aan te brengen aan de interface. Via ‘Panels’ kun je vaak gebruikte functies volledig met je vingers oproepen en bedienen. Net zoals bij de andere Windows Mobile-smartphones in deze test, moet je voor heel wat functies toch nog naar de stylus grijpen. Er zitten maar een handvol knoppen onder het grote kleurenscherm van de Xperia. De Xperia X1 schuift echter net zoals HTC Touch Pro open. Onder het scherm bevindt zich een compact verlicht toetsenbordje dat vlot met twee duimen kan worden bediend. Het scherm richt zich automatisch naar de leesrichting. Het scherm schuift uit in een lichte hoek, waardoor het tijdens het typen beter leesbaar is dan dat van de volledig platte HTC Touch Pro of HP iPaq Data Messenger.

Oordeel:We hebben de indruk dat de Sony Ericsson Xperia X1 iets sneller werkt dan de vergelijkbare HTC Touch Pro en HP Data Messenger. De accu van de Xperia gaat ook langer mee en hij is iets lichter.

Symbian Platform

Nokia N96

Je bedient de Symbian-gebaseerde Nokia N96 met toetsen en menu’s. Het scherm is niet aanraakgevoelig. Het gsm-cijfertoetsenbordje schuift uit onder het scherm. Aan de andere kant schuift een paneel open waarmee je de video- en muziekfuncties bedient. In gesloten toestand kun je de meeste functies bedienen met de menutoetsen die zich onder het scherm bevinden. Voorspellende tekstinvoer helpt bij het tikken van langere teksten. Gebruikers die dit gewend zijn, kunnen hier heel snel mee werken. De webbrowser werkt goed. Pagina’s worden verkleind en je kunt door te grote pagina’s navigeren met behulp van de navigatietoetsen en een cursor die op het scherm wordt getoond en met de cursortoets onder het scherm wordt bediend. Het scherm draait wel niet automatisch mee in de leesrichting zoals bijvoorbeeld bij de iPhone; dit moet manueel. Het scrollen gaat zeer snel.

Oordeel: De Nokia N96 biedt een waaier aan functies en werkt zeer snel, zodra je de ietwat eigenzinnige bediening onder de knie hebt. De eerder beperkte autonomie vormt een struikelblok voor intensief zakelijk gebruik.

Nokia E63 en E71

Nokia’s E63 en E71 zijn duidelijk geïnspireerd op het BlackBerry-ontwerp en mikken op hetzelfde doelpubliek, namelijk zakelijke gebruikers die onderweg vooral intensief mailen en contacten onderhouden. De E63 is de goedkopere EDGE-only uitvoering van de E71. Het zijn platte en lichte, maar vrij lange en brede smartphones waarvan de voorkant netjes is ingedeeld in twee helften. De E63 is enkele millimeters breder en dikker dan de E71 en heeft een digitale camera met 2 in plaats van 3,2 megapixels. Bij de E63 ontbreekt ook de gps-chip die de E71 wel heeft. De E63 heeft wel een iets uitgebreider toetsenbordje dan zijn grote broer; daardoor kun je er gemakkelijker tekens met accenten mee typen. De bovenste helft van deze smartphones bevat het heldere kleurenscherm. De onderste helft biedt plaats aan een volwaardig azerty- of qwertytoetsenbordje. Tussenin zitten de navigatietoetsen. Daarbij zijn vier configureerbare toetsen, die standaard rechtstreeks toegang verlenen tot lopende toepassingen, agenda, contacten en berichten. Je kunt deze smartphones desgewenst net zoals een BlackBerry in een hand houden en met een duim bedienen. De onderliggende besturingssoftware en de mogelijkheden zijn grotendeels die van de N96, maar de bediening is duidelijk meer afgestemd op zakelijke gebruikers die veel onderweg zijn.

Oordeel: De Nokia E63 en E71 zijn ideale smartphones voor zakenmensen die veel onderweg zijn en constant in verbinding moet blijven met hun medewerkers en klanten. Van alle geteste smartphones biedt de E63 het meeste waar voor zijn geld. Als u ook umts en gps wenst dan is de prijskwaliteitverhouding van de E71 onklopbaar in dit testveld; bovendien is deze smartphone een van onze drie topscorers.

BlackBerry platform

RIM BlackBerry

Bold 9000

BlackBerry’s zijn populair bij zakenmensen en politici omdat je er heel vlot overal mee kunt e-mailen. De concurrentie heeft vele sterke punten van het BlackBerry-ontwerp inmiddels gekopieerd. We hebben het dan onder andere over push e-mail, een vlot werkend ‘duimtoetsenbord’ onder het scherm en eenvoudige synchronisatie van andere zakelijke gegevens zoals contacten en agenda’s. Fabrikant RIM heeft op zijn beurt de BlackBerry’s moeten opfrissen met populaire items zoals multimediafuncties, een volwaardige webbrowser, een gps met interactieve kaarten en een mobiele client om onderweg Office-documenten te lezen en te bewerken. Al die elementen vinden we terug bij de BlackBerry Bold 9000, die gelukkig de gebruiksvriendelijkheid, snelheid en eenvoudige bediening via logische toetsen en een handig duimtoetsenbord behoudt.

Oordeel:Vergelijkbare smartphone-ontwerpen van andere fabrikanten, zoals in deze test de Nokia E71/E63, de HP iPAQ 914c, de palm Treo Pro en de Samsung C6625, hebben hun sterktes en zwaktes, maar kunnen niet echt tippen aan de BlackBerry. Als je die manier van werken eenmaal gewend bent, is er niets zo snel en vlot om onderweg te e-mailen en op andere manieren met je (virtuele) kantoor in contact te blijven. Je moet dan wel helemaal in de BlackBerry-filosofie stappen en dat brengt natuurlijk ook extra kosten met zich mee.

RIM BlackBerry

Storm 9500

De Storm is de eerste BlackBerry zonder fysiek toetsenbord en met aanraakgevoelig scherm. Het scherm is prachtig, minstens zo goed als dat van de iPhone. Je bedient de Storm volledig met je vingers. Onder het scherm zitten twee telefoontoetsen, een menutoets en een terugkeertoets. Het virtuele toetsenbord van de Storm lijkt erg op dat van de iPhone. Het werkt echter beter omdat RIM dit gecombineerd heeft met een klikbaar scherm. De toetsen lichten op als je er een vinger boven houdt, maar ze wordt pas geactiveerd pas als je het scherm indrukt. De tactiele ervaring is bijna dezelfde als bij een fysiek toetsenbord. Het idee is briljant, maar nog niet helemaal perfect uitgevoerd. Het klikscherm heeft maar een sensor en die zit in het midden. Virtuele toetsen aan de zijkanten zijn dus minder gevoelig en dat leidt nogal eens tot typefouten. Een fysiek toetsenbord is nog altijd sneller, maar dit nieuwe systeem komt er toch aardig bij in de buurt. Bij normaal gebruik zul je de Storm minstens om de twee dagen moeten opladen.

Oordeel: Het is even wennen voor ervaren BlackBerry-gebruikers, maar het virtuele kliktoetsenbord van de Storm 9500 kan het fysieke toetsenbordje van de andere BlackBerry’s bijna vervangen. Bijna, want het werkt nog niet helemaal perfect. Wij zijn in elk geval een fan.

Andere platformen

Apple iPhone 3G

De supereenvoudige ‘multi-touch’ interface en het grote kleurenscherm maakten de iPhone tot een groot succes. Maar is het ook een goede zakelijke smartphone? De iPhone 3G heeft wel enkele zakelijke applicaties, zoals e-mail met ondersteuning voor Exchange push mail of synchronisatie van contacten en agenda’s met Mac en Outlook/Exchange. Maar de nadruk ligt bij deze smartphone toch meer op de multimediafuncties. Een van de zwaktes van de iPhone 3G is de manier van teksten ingeven. Het virtuele toetsenbord van de iPhone werkt stroef, zeker voor mensen met wat dikkere vingers. Er is ook geen voorspellende tekstinvoer. Daardoor is het lastig om met de iPhone sms’jes of e-mails te typen. Voice dialing ontbreekt, zodat handenvrij bellen niet lukt. De 3G-verbinding slurpt de accu ook sneller leeg dan Apple beweert. Uit testen blijkt dat je al blij mag zijn drie uur te kunnen surfen of mailen; Apple spreekt van vijf à zes uur. De standby-tijd is beperkt tot maximaal een viertal dagen. Voor zakelijke gebruikers is dat toch een nadeel.

Oordeel: Qua interface is de i-Phone 3G onklopbaar, maar invoeren van teksten is lastig en zijn autonomie is beperkt. Om echt mee te kunnen tellen op de zakelijke markt, zal Apple toch nog wat verbeteringen moeten aanbrengen in de iPhone.

HTC Android G1

Sommigen zien Android als een directe concurrent voor de iPhone 3G van Apple. De integratie met het internet is net zoals bij de i-Phone erg nauw. Het platform achter de iPhone is echter volledig eigendom van Apple. Het Android-platform valt daarentegen onder de regeling voor vrije software. Het wordt gedragen door de Open Handset Alliance, waarvan naast Google nog 46 andere technologiebedrijven en operatoren lid zijn. Een van die leden is HTC, de Taiwanese fabrikant die ook (en vooral) smartphones met Windows Mobile produceert. Op hardwaregebied vertoont de naar keuze zwarte of witte quadband HTC G1 meer overeenkomsten met een typische Windows-smartphone dan met de Apple iPhone. Naast een aanraakgevoelig scherm heeft hij immers ook een volwaardig minitoetsenbordje. Dat zit verborgen onder het scherm. Dankzij een ingenieus mechanisme schuift dat helemaal naar boven. Het scherm draait dan mee in de landschapsrichting. Het schuifmechanisme voelt stevig aan, maar ziet er ingewikkeld uit. Er steekt geen stylus bij de G1. In dat opzicht lijkt hij meer op een iPhone dan op een Windows-mobieltje. Je bedient alles met de menutoets, het rolletje, de terugkeertoets en met je vingers. Dit werkt allemaal vrij intuïtief, al zijn de pictogrammen wel wat klein voor mensen met dikke vingers. Ook reageert het scherm soms traag als je er niet genoeg druk op uitoefent. In lange menu’s of pagina’s kun je met je vingers scrollen, net zoals bij de iPhone. Versie 1.5 van Android zal ook een virtueel toetsenbord hebben; bestaande gebruikers ontvangen deze update automatisch zodra die beschikbaar is. Je kunt de G1 niet activeren zonder GMail-account. Er is een nauwe integratie met allerlei Google-diensten: mail, contacten, agenda, kaarten, YouTube… De integratie is erg handig als je de Google-diensten toch al gebruikt. Maar het maakt de G1 onpraktisch zonder vaste dataverbinding. Via Android Market kun je allerlei toepassingen downloaden. Volwaardige toepassingen die synchronisatie mogelijk maken met Exchange of Notes zijn er voorlopig nog niet, wel al onvolkomen proefversies. MS Office of OpenOffice-documenten kun je bekijken, maar niet bewerken.

Oordeel: Het Android-platform is wat ons betreft een interessante toevoeging aan het mobieltjeslandschap. Er is al veel software voor beschikbaar. Die is meestal gratis, maar niet altijd even stabiel. De nauwe integratie met allerlei Google-diensten moet je voor lief nemen. In grotere bedrijven zal dat wellicht moeilijk liggen. Voor kleinzakelijk of persoonlijk gebruik biedt Android momenteel beslist meer functionaliteit dan het iPhone-platform van Apple. De filosofie van Android verschilt te sterk van Windows Mobile. We zien een trouwe Microsoft-gebruiker niet snel overstappen op Android.

Conclusie

De aanraakinterface van de Apple iPhone blijft superieur aan die van de naäpers. Maar de iPhone heeft op zakelijk gebied nog heel wat tekortkomingen. Het is bovendien een erg dure smartphone, die in deze test zelfs de allerlaagste prijskwaliteitscore haalt. In deze test leggen we de nadruk op de zakelijke functies. Dan scoren de Nokia E71, de RIM BlackBerry Storm 9500 en de Sony Ericsson Xperia X1 het best. De Nokia E63 biedt veruit de beste prijskwaliteitverhouding, op voorwaarde dat Edge-snelheden voor u voldoende zijn. Moet het meer zijn, ga dan voor de eveneens relatief goedkope Samsung C6625.

Jozef Schildermans