Sinds begin maart staat Michel De Bosschere aan het hoofd van Ricoh Frankrijk. Met 2.500 medewerkers en een omzet van 728 miljoen euro is dat het grootste bedrijf uit de Europese Ricoh-groep. De West-Vlaming was eerder achttien jaar ceo van Ricoh Benelux. Voor De Bosschere vormt het Franse avontuur zijn laatste grote uitdaging bij Ricoh, na een carrière van bijna veertig jaar in de markt van printers en copiers.

Toonde u als student al interesse voor hardware en ict?

Michel De Bosschere: Eigenlijk niet. Het toeval heeft een grote rol gespeeld. Ik ben regent Germaanse talen van opleiding. Ik heb een tijdje les gegeven, maar had een duidelijke ambitie. Na zes maanden vroeg ik de directeur wanneer ik zelf directeur zou kunnen worden. Het antwoord was duidelijk: over een jaar of twintig (lacht). Zo lang kon ik niet wachten. Ik informeerde daarna of het mogelijk was vertegenwoordiger te worden bij sigarettenmerk St. Michel, maar de man die ik daar sprak vond dat ik meer kon doen met mijn diploma.

Dat was in 1971. U kwam bij Rank Xerox terecht, later bij Océ. In 1977 rekruteerde Nashua u als commercieel directeur.

Michel De Bosschere: Nashua was toen een bedrijf met vijftig medewerkers. Na vijf jaar werd ik algemeen directeur. Ik had een duidelijk doel voor ogen: uitgroeien tot de marktleider. Nashua was toen distributeur van Ricoh-copiers, maar verkocht de toestellen wel onder de naam Nashua. In 1990 werd ik ceo bij het toenmalige Nashuatec Benelux. In die tijd was het heel uitzonderlijk dat een kleine Belg de leiding kreeg over de activiteiten van een bedrijf in België én Nederland. Dat jaar kwamen we ook in handen van de NRG Group, bekend van de merknaam Gestetner. Vijf jaar later nam Ricoh ons over. Intussen behoren de namen Nashua en Nashuatec tot het verleden en verkopen we alle producten onder de merknaam Ricoh. Ik ben achttien jaar op post gebleven als ceo voor de Benelux. We hebben in die periode een constante groei gekend. Wat begon met vijftig medewerkers, is nu een bedrijf met 2.200 mensen en een marktaandeel van 35 procent in de Benelux. In België bedraagt het marktaandeel zelfs veertig procent.

Hoe moeilijk is het om voortdurend die leiderspositie te moeten verdedigen?

Michel De Bosschere: Het is heel leuk om de nummer één te zijn, maar je staat inderdaad continu onder druk van de concurrentie. Daarom is mijn motto altijd: be number one, act as number two. Dat zorgt ervoor dat je je als bedrijf niet te comfortabel gaat voelen in je leiderspositie en dat je niet in slaap valt.

Strategische visie

Sinds 2003 bent u vice-president en zetelt u in de raad van bestuur van Ricoh in Japan. Hoe voelt dat, als enige Europeaan?

Michel De Bosschere: De communicatie tussen Europeanen en Japanners is soms wat moeizaam, maar als het vertrouwen er is en ze zien dat er een goede strategische visie achter zit, dan kun je ook als Belg perfect met een Japanse board samenwerken. Ik heb me in de Benelux nooit beperkt tot het louter operationele luik van mijn job. Ik kreeg vanuit Japan ook altijd de vrijheid om een eigen langetermijnvisie te ontwikkelen. Die visie hebben ze in Japan uiteindelijk overgenomen, en vormt nu de wereldwijde strategie voor Ricoh. Voor de verdere uitwerking van die overkoepelende visie neem ik verschillende keren per jaar deel aan strategische meetings in Japan.

Wat is de strategie van Ricoh voor de komende jaren?

Michel De Bosschere: Verder evolueren van een box mover naar een leverancier van innovatieve oplossingen voor documentenbeheer. De klant koopt niet langer een toestel, hij koopt productiviteit en efficiëntie. De digitale technologie heeft uiteraard veel veranderd in onze markt. Printers en copiers staan vandaag veel dichter bij de ict-wereld dan vroeger. Omdat de printer zich nu in het netwerk bevindt, helpt het toestel bij het creëren van toegevoegde waarde. We gaan nu sneller en slimmer om met documenten. Die nieuwe benadering van printers en copiers is ook een noodzaak. Doorheen de jaren zijn de winstmarges op hardware en service voortdurend gedaald. We zijn dus verplicht om op zoek te gaan naar nieuwe omzet. Dat bracht ook intern bij Ricoh een belangrijke uitdaging met zich mee. Onze medewerkers denken en werken nu meer in functie van de behoefte van de klant. Hun rol is opgeschoven richting consultancy. We bieden niet zomaar hardware aan, maar diensten en oplossingen. Dat is binnen Ricoh een grote omslag geweest.

U hebt ervaring in de Benelux en Japan, maar nu gaat u nog een paar jaar in Frankrijk werken. Wat verwacht u daar zelf van?

Michel De Bosschere: Ik vind het een grote eer dat ik de kans krijg om mijn carrière op die manier af te sluiten. Op zich heb ik eigenlijk niets meer te verliezen, maar toch wil ik er een jaar of drie, vier nog eens goed tegenaan gaan. Ik zal er weer in contact komen met een andere cultuur, maar dat schrikt me niet af. Tijdens de week zal ik in Parijs wonen, maar ook dat is niet bepaald een straf, hé (lacht). In het weekend kom ik dan terug naar De Panne om uit te rusten. Frankrijk is de grootste onderneming uit de Europese Ricoh-familie, maar de Benelux was als referentie wel altijd belangrijker, omdat we meer winst maken. Mijn grote uitdaging zal erin bestaan in Frankrijk de winstcijfers op te krikken. Natuurlijk is de schaal heel anders. In Frankrijk zijn er zes à zeven grote regio’s, met elk een omzet van meer dan honderd miljoen. Mijn eerste werk is al die organisaties en kantoren te gaan bezoeken.

Crisis biedt opportuniteit

Hoe kijkt u tegen de recessie aan? In hoeverre treft die ook Ricoh?

Michel De Bosschere: De crisis biedt een belangrijke opportuniteit, denk ik. Ricoh is in wezen recession proof. Bedrijven blijven printen en kopiëren, ook wanneer de economie het minder doet. Bovendien bieden we oplossingen die onze klanten helpen de crisis te overleven: oplossingen die voor meer productiviteit en efficiëntie zorgen, die helpen om de kosten te verlagen. Tegelijk moeten we van de gelegenheid gebruik maken om ook zelf onze kosten te reduceren. Mijn boodschap in Frankrijk zal heel duidelijk zijn: we zullen iets harder moeten werken, de kosten terugdringen en tegelijk gericht blijven investeren. Dit is het uur van de waarheid. Zeilen kan iedereen. Pas wanneer je moet zeilen in een zware storm, merk je wie tot de waardevolste bemanning behoort.

Hoe ziet Ricoh de toekomst op langere termijn? Elektronische documenten blijven steeds meer papier vervangen…

Michel De Bosschere: De huidige generatie kan zich nog geen wereld zonder papier voorstellen. In de Benelux zitten we op een niveau van tien miljard prints en kopies per jaar, en dat volume groeit zelfs nog. Maar de nieuwe generatie zal inderdaad wellicht minder papier verbruiken. Met Ricoh richten we ons op beide werelden. We werken ook aan digitale oplossingen, waarbij voor onze toestellen een belangrijke rol is weggelegd, onder meer als scanner. Voorlopig zien we meer opportuniteiten dan echte risico’s. Maar spelers die niet in oplossingen voor documentenbeheer investeren – en gewoon leveranciers van printers blijven – die hebben straks een reusachtig probleem. Nu is hét moment om de hele documentenstroom te bekijken: input, throughput en output.

Gemeentepolitiek

U bent van plan een paar jaar in Frankrijk te blijven. Weet u al wat u daarna wil doen?

Michel De Bosschere: “Thuisblijven is zeker niets voor mij, maar ik zal toch minder reizen. Dat heb ik intussen echt wel gehad. Ik ben nu al commissaris bij Ricoh Nederland en bij schoenenproducent Bata. Misschien zal ik nog een paar bestuursmandaten aannemen. Hier in De Panne ben ik ondervoorzitter van Lijst Dedecker. Misschien ga ik daar wat meer energie in stoppen tegen de gemeenteraadsverkiezingen. Ik ben ervan overtuigd dat mijn zakelijke manier van denken ook inzetbaar is in de gemeentepolitiek. En verder hoop ik dat er meer tijd zal zijn om te zeilen. Op zee, weg van alle lawaai, kom ik pas echt tot rust.

Dries Van Damme