Het Europees parlement besliste recent het voorstel van de commissie te ondersteunen om een European Institute of Technology op te zetten. Het oorspronkelijke idee kwam van commissievoorzitter Barosso. Naar analogie met het wereldvermaarde MIT wil hij een EIT dat de grootste Europese wetenschappers verzamelt in een instituut met dezelfde uitstraling en innoverende kracht als het befaamde voorbeeld in Boston. Het oorspronkelijke idee stuitte op heel wat weerstand binnen de researchwereld. Europa telt immers al een aantal vermaarde instituten; zoals Cambridge University, het Max-Planck Instituut, ETH Zurich of dichter bij huis IMEC. Researchmiddens twijfelden sterk aan de haalbaarheid van een nieuw centraal instituut. Daarom werd er aan het oorspronkelijke idee behoorlijk gesleuteld. Het uiteindelijke, door het parlement goedgekeurde ontwerp gaat nu uit van een cluster concept, waarbij zogenaamde KICs, Knowledge and Innovation Communities, zullen worden geselecteerd, samengesteld uit minstens drie bestaande partnerorganisaties (researchinstellingen en privébedrijven) uit minstens twee verschillende Europese landen. Het Europese Parlement besloot ook de naam van het EIT om te vormen tot European institute of Innovation and Technology om te benadrukken dat de focus niet zozeer op technologie dan wel op innovatie in de brede zin ligt. Het totale project zou een budget van 2.4 miljard euro krijgen in de eerste zes jaren. Waar al dat geld vandaan moet komen is echter nog niet duidelijk. Misschien vindt men het wel in het landbouwbeleid…

Met die nieuwe invulling voor het EIT heeft het concept wel aan realisme gewonnen maar is het er ook veel complexer op geworden. Het potentieel success en de economische impact van dit initiatief zal van verschillende factoren afhangen. In Vlaanderen hebben we wel wat ervaring met dit soort structuren. Zowel mijn organisatie, het Instituut voor breedbandtechnologie als het Vlaams Instituut voor Biotechnologie zijn strategische onderzoekscentra die researchgroepen uit verschillende universiteiten groeperen en over de instellingen heen samenwerken. Uit de praktijk blijkt dat dit soort samenwerkingsverbanden kan slagen als aan een aantal voorwaarden zijn voldaan: de betrokken toponderzoekers moeten bereid zijn samen te werken op een multidisci-plinaire en informele manier, de bureaucratie moet tot een minimum beperkt worden en de marktgerichtheid moet maximaal gestimuleerd worden. Wat voor Vlaanderen opgaat, geldt a fortiori voor Europa. Jammer genoeg heeft Europa geen schitterend track record op dat gebied. Laten we hopen dat het deze keer wel lukt met het EIT.

Wim De Waele is algemeen directeur van het Interdisciplinair instituut voor Breedbandtechnologie (IBBT), een Vlaamse instelling die onderzoek doet naar netwerk- en telecommunicatietechnologie. De standpunten in de column geven zijn persoonlijke visie weer.

Wim De Waele