Er zijn de laatste zes maanden meer ceo’s vertrokken dan de laatste zes jaar. Belgacom Telindus, BT, KPN, Colt, NorthgateArinso, Nascom, Fifthplay, Certipost, Quentris, Imtech, Atos Origin, Cegeka, Econocom, Fujitsu Services, Barco, Bull, zijn er een paar die ik zo kan opnoemen. De telecomsector werd ‘onthoofd’. Een paar van de grootste servicebedrijven zijn hun topman verloren. Een hoop anderen hebben vestigingen gesloten, gingen failliet, of werden overgenomen en pootten het vorige management in de tribune bij de toeschouwers neer.

Tegenvallende resultaten en klantenverlies enerzijds, meningsverschillen anderzijds zijn de vaakst gelezen verklaringen. De eerste twee gaan over competentie, de derde over macht en ego. Maar hoe kan het dat deze 3 redenen leiden tot het vertrek of ontslag van een ceo? Al jaren klagen ceo’s over de uitholling van hun bevoegdheden waardoor hun functie stilaan louter protocollair wordt. Objectieven worden hen opgelegd, middelen ontnomen, bevoegdheden verdund en verwaterd.

En toch, ook zonder die ceo staan die bedrijven er morgen nog steeds, overleven ze crisissen zoals twin towers en economische recessies, vaak zelfs met behoorlijke resultaten. Zijn bedrijven dan zoals regenwormen: je hakt het hoofd eraf en de rest blijft vrolijk humus produceren? En toch staan steeds weer vele kandidaten te drummen aan de poort van de ivoren toren der illusionele macht. Waarom? Om te ontsnappen aan de ‘condition humaine’ van de rest van hun organisatie? Eén van de meest geëiste kwaliteiten van accountmanagers en professionals is om ondanks en tegen alles toch de objectieven te realiseren, om op de slappe koord te dansen van verantwoordelijkheden zonder beslissingsbevoegdheid.

Misschien is het precies dat waar ‘would be’ ceo’s willen aan ontsnappen? Eisen ze niet vaak van hun mensen wat ze zelf niet meer willen of kunnen opbrengen? Zou het kunnen dat hun tolerantiedrempel en frustratiegrens overschreden zijn en ze daarom vluchten in promotie? Vraag eens aan 10 ceo’s om te bewijzen wat het resultaat geweest is van hun aanwezigheid? De meesten zullen verwijzen naar hun beslissingen, maar niet naar hun acties. Beslissingen zijn het hoorngeschal van de jacht (of macht), maar alleen jagen en juist schieten brengt vlees op tafel. En jagen en juist schieten kan evengoed, zo niet beter, zonder hoorngeschal. Humus produceren gaat zonder regenwormkop. Winst maken gebeurt vaak ondanks de beslissingen en zonder echte actie van het topmanagement. Zeer vaak produceren 99% van de mensen binnen een bedrijf 100% van het resultaat met 0% macht.

De toegevoegde waarde van echte ceo’s ligt elders. Die zit in de combinatie van macht en ego met competentie en resultaat. Niet het ‘Grote Gelijk’, maar het ‘Juiste Gelijk’. Niet alleen ‘gelijk hebben’, maar evenzeer ‘gelijk krijgen’, zonder collateral damages, maar met collateral advantages. ‘Gelijk hebben’ is zeemeeuw management: krijsend komen aanvliegen, alles onderschijten en terug wegvliegen. ‘Gelijk krijgen’ is mensen intrinsiek motiveren om te volgen. De ceo mag niet enkel de elektriciteits-‘leiding’ leggen, hij moet er vooral de stroom door sturen die de motor van zijn stakeholders doet draaien. Als hij dat niet doet, is hij, eens de leiding gelegd is, ook niet meer nodig. Exit ceo, dus.

JAN MERTENS is headhunter en sinds 15 jaar personal coach in de ict-wereld

JAN MERTENS