Hoewel internetpionier Jo Caudron een fervent gebruiker is van all things Facebook, Apple en Google, schetst hij een somber toekomstbeeld voor het world wide web. “Nu enkele grote entiteiten de controle overnemen, dreigt er een verregaande verrechtsing en wordt de marktdynamiek gefnuikt.

Het open en gedecentraliseerde internet staat onder druk. Bedrijven zoals Apple, Google en Facebook bouwen allemaal een eigen ‘internet binnen het internet’, een cocon waar het op het eerste zicht misschien fijn toeven is, maar waar er andere spelregels gelden. Dat mochten onder meer Humo en Studio Brussel al ondervinden toen ze zonder uitleg van Facebook werden gegooid omdat ze te veel promotie maakten voor zichzelf. Een iPhone-app van boekenclub ECI werd dan weer geweigerd door Apple omdat er het aanstootgevende woord ‘trekken’ in voorkwam.

“Als we niet snel actie ondernemen, en als er geen Europese regelgeving komt rond mobiele internetplatformen en sociale netwerken, dan zal het zogeheten vrije Westen steeds meer op China gaan lijken”, waarschuwt Jo Caudron, die een verregaande verrechtsing van het internet vreest. “Ik ben redelijk pessimistisch. Binnenkort worden we overspoeld met conservatieve Amerikaanse normen en waarden, zowel op economisch, sociaal als cultureel vlak, en dat is gevaarlijk.”

“Tegen 2012 zit er een miljard mensen op Facebook. Voor velen onder hen is dat platform een synoniem voor het internet. En intussen is Mark Zuckerberg volop de privacyregels aan het herschrijven. Waarom denk je dat hij een mannetje wil in Brussel? Om de markt te verkennen? Natuurlijk niet. Facebook wil dat Europa inschikkelijker wordt. Hetzelfde bij Google, waar Eric Schmidt verkondigt dat, als je niet wil dat iets ontdekt wordt, je het maar beter laat.”

Overdrijft u nu niet een beetje?

JO CAUDRON: “Absoluut niet! Wat de verkoop van muziek betreft, zijn we met iTunes al in een Amerikaanse biotoop terecht gekomen. Straks zal je hetzelfde zien gebeuren met Angelsaksische televisie, denk maar aan initiatieven zoals Apple TV en Google TV. Het is geen toeval dat ProSiebenSat.1 VT4 en VIJFtv in de etalage zet. Die zenders zijn ten dode opgeschreven. Als je voor meer dan de helft leeft van Angelsaksische content, dan besta je binnen enkele jaren niet meer.”

“Binnenkort is de iPlayer van de BBC wereldwijd toegankelijk, en kan je de laatste afleveringen van Top Gear en Morse ook in België opvragen. Ook HBO komt binnenkort met een dergelijke app, ja zelfs Warner heeft aangekondigd zijn filmcatalogus opvraagbaar te maken in België. Waarom zou je nog een jaar wachten op nieuwe afleveringen van True Blood, als je seizoen vier binnenkort al rechtstreeks kan volgen voor enkele euro’s?”

Belgacom en Telenet proberen proberen die evolutie te counteren met een eigen ‘on demand’-aanbod, én met televisie-initiatieven op het internet.

CAUDRON: “De ‘on demand’-catalogus van Telenet is een ramp, zowel wat aanbod als wat gebruiksvriendelijkheid betreft. Bij Belgacom is het al niet veel beter. Als ik binnenkort kan kiezen tussen een Europese Netflix, de iPlayer en een HBO app enerzijds, of digitale televisie van een Belgische telco anderzijds, is de keuze snel gemaakt. Dan zet je die settop box bij het huisvuil en koop je je content rechtstreeks bij de makers.”

“Telenet heeft nu wel Yelo, waarmee Duco Sickinghe het belang van het internet erkent, maar eigenlijk is dat een slecht product, want veel te ingewikkeld. Je moet digitale tv klant zijn, je moet op het netwerk van Telenet zitten… Dat is de verkeerde tactiek, zoals op termijn nog wel zal blijken.”

Kan Belgacom met PingPing wél een rol van betekenis spelen in het verhaal rond mobiele betalingen, of zullen het ook daar de internationale spelers zijn die de bakens uitzetten?

CAUDRON: “Als je een keten bent zoals H&M, en je wil een digitaal betaalsysteem uitrollen in je winkels, ga je dan kiezen voor PingPing dat alleen in België werkt, of ga je terminals van globale betaalsystemen plaatsen?”

“Het feit dat er al heel wat Android-toestellen uitgerust zijn met een nfc-chip (near field communication), en dat ook de iPhone 5 dergelijke functionaliteit zal bieden, is al een goede indicator. Ik verwacht dat vooral Google, Apple en een rist andere smartphonebouwers op mobiele betalingen zullen springen. Binnen enkele jaren is die markt helemaal verzadigd.”

“Ook Zuckerberg zal willen meespelen. Binnenkort worden de Facebook-credits gelanceerd. Eens je die dingen ook in de echte wereld kan gebruiken, in de Fnac bijvoorbeeld, ga je geen euro’s meer nodig hebben. En dan belanden we weer in een gevaarlijke situatie. Want achter dat creditsysteem zal allicht een Amerikaanse bank verscholen zitten.”

Facebook en Twitter worden incontournable in 2011, maar is dit niet het jaar van de nichenetwerken?

CAUDRON: “Het is goed mogelijk dat er nog enkele waardevolle initiatieven opduiken – laat ons eens kijken wat er met Quora gebeurt – maar Twitter en Facebook zijn zo groot geworden dat ze niet meer uitgedaagd kunnen worden. Daarom denk ik dat het een slimme zet is geweest van Hyves om zich te laten opslokken door De Telegraaf.”

“Wat dat betreft snap ik Netlog niet goed. Als ik in de plaats was van Toon Coppens en Lorenz Bogaert, zou ik Netlog zo snel mogelijk verkopen. Aan ViaCom bijvoorbeeld, het bedrijf achter MTV en Nickelodeon, of aan Disney. Opdat er snel een breed internationaal mediaplatform voor jongeren kan worden uitgebouwd. Netlog kan dat niet alleen, maar met een sterke partner is het misschien wel mogelijk.”

Tegen 2012 of 2013 zal het grootste deel van de internettrafiek mobiel zijn. Zijn de webbouwers klaar voor die evolutie?

CAUDRON: “Ik roep al meer dan een jaar dat websites ‘herontwikkeld’ en ‘herdacht’ moeten worden, opdat ze ook goed zouden draaien op tablets en op smartphones. En je ziet nu wel dat webdesigners hoe langer hoe meer beïnvloed worden door touch en door kleinere schermen, maar er is nog heel wat werk. De vraag is wie er in België de lead gaat nemen in mobiel. Zullen het grote webbureaus zoals Emakina of The Reference zijn, of kleine nieuwkomers zoals DigitMedia en MobileWeb?”

“Ik ga er van uit dat Flash op sterven na dood is. De demarche van Steve Jobs, of ze nu zuiver technologisch was of politiek, heeft html5 een duw in de rug gegeven, wat maakt dat er heel wat sites opduiken zonder Flash. Dat is een positieve evolutie. We zitten nu wel allemaal op de kap van Jobs, maar we hebben in het verleden wel geaccepteerd dat één bedrijf alles wat een beetje interactief was, of met banners en online video te maken had, bijna exclusief naar zich toe trok.”

“Html5 is een logische stap die het internet terug wat vrijer maakt. Het gebruik van plugins als Flash, JavaFX en Silverlight wordt overbodig gemaakt, zonder aan mogelijkheden in te boeten. Een ander voordeel is dat uitgevers en andere bedrijven multikanaal kunnen werken met hun toepassingen. Vandaag heb je toepassingen voor de iPad en voor de iPhone, en af en toe ook eentje voor Android. Maar tegen eind 2011 komt daar nog het platform van RIM bij, Windows 7, en ook Nokia zal zich niet gewonnen geven.”

“Met html5 ga je alvast wat betaling, authentificering en veiligheid betreft, het framework van de verschillende platformen kunnen gebruiken. Waardoor je niet langer tien verschillende apps moet ontwikkelen want dat is ook niet realistisch.”

Hoe lang gaat de applicatiewinkel van Apple nog gesloten zijn? Die situatie is toch onhoudbaar in Europa?

CAUDRON: “Europa gaat Apple niet verbieden om een eigen app store uit te baten, net zoals Europa niet gaat verbieden dat Apple censureert in de eigen winkel. Wel zullen Jobs en co allicht meerdere applicatiewinkels moeten toelaten voor de Apple-producten. Met als gevolg dat je ook shops zal zien opduiken voor de iPhone mét blote borsten.”

“De basis, zoals de registratie op de gsm en het faciliteren van de betaling, zal vanuit iOS of Android blijven komen. Maar de commerciële exploitatie daar bovenop, zal – hopelijk – niet meer in een gesloten ecosysteem kunnen gebeuren.”

“In die zin is het interessant om Amazon.com in het oog te houden. Dat bedrijf gaat straks een eigen applicatiewinkel lanceren voor Android. Dat is belangrijk nieuws. Als Google ook zelf een commerciële app shop lanceert, gaat de bal helemaal aan het rollen.”

Frederik Tibau

” Als je voor meer dan de helft leeft van Angelsaksische content, dan besta je binnen enkele jaren niet meer.”