De ‘Meteorologische Wing’ is niet zomaar een meteorologische dienst. De klant van Meteo Wing kan immers evengoed een Belgisch marineschip halverwege het Caraïbisch gebied zijn als de strooidiensten in het Noorden en Zuiden van het land!

Gevestigd in Bevekom en geïntegreerd in de luchtcomponent (COMOPSAIR) voorziet de ‘Meteo Wing’ alle defensiecomponenten van meteorologische diensten. Dat geldt niet alleen voor de luchtmacht, met een aanwezigheid van de Wing op alle vliegvelden, maar ook voor de marine en de landcomponent. “Stel dat er door de landcomponent een oefening wordt gepland. Wij stellen een aantal dagen voor de oefening een ‘weather impact matrix’ op, zodat de impact op mensen en materiaal kan worden voorzien en de scenario’s van de oefeningen eventueel kunnen worden aangepast,” aldus adjudant-chef Patrick Janssens, Commandant Smaldeel Meteo Systems. Maar ook elk onderdeel dat op missie naar het buitenland trekt, krijgt een meteovoorspeller mee voor het opstellen van specifieke briefings. En dat geldt dus evengoed voor een schip in de Caraïben als voor eenheden in Afrika. Cruciaal bij dat alles is de nood om de gepaste en voldoende gedetailleerde informatie tijdig aan te leveren. “Het grote verschil met de meer algemene weersvoospellingen op radio en televisie is dat onze voorspellingen bijvoorbeeld piloten moeten informeren over welk zicht ze kunnen verwachten over een uur, hoe het zit met de bewolking en dies meer. Dat bepaalt welke oefeningen mogelijk zijn, ook in functie van de mogelijkheden van het vliegtuigtype, de piloot enzovoorts. De voorspellingen moeten echt gedetailleerd zijn om die keuzes mogelijk te maken,” onderstreept Janssens.

En dat geldt ook voor de voorspellingen betreffende de wegtoestanden in België. “We maken niet alleen die voorspellingen, maar verzorgen ook de opvolging en bijsturing ervan om een optimaal effect te bekomen, bijvoorbeeld door vroeger of later te starten met strooien.” Dat alles betekent natuurlijk dat de Meteo Wing een ononderbroken dienstverlening het jaar rond verzekert, en dat geldt dus ook voor de nodige ict-diensten.

Combinatie informatietechnologie en expertise

Vanzelfsprekend doet ook de Meteo Wing een beroep op de resultaten die de modellen in Reading (bij het European Centre for Medium-Range Weather Forecasts) en andere grote centra produceren, maar ook op informatie afkomstig van het KMI en Belgocontrol (de meteodienst op de luchthaven van Zaventem) en van de collega’s uit Nederland en Duitsland.

Een eerste stap is de keuze van het geschikte model, waarna in functie van de opdrachtgever en zijn noden de bijkomende parameters en data (bijvoorbeeld uit radarbeelden, satellietgegevens etc) worden ingevoerd, aldus Janssens. Zo wordt voor de informatie aan de wegendiensten gebruik gemaakt van het HIRLAM (High Resolution Limited Area Model) met een resolutie van 11 km (m.a.w. het hele grondgebied wordt gedekt met een rekengrid waarvan de punten 11 km uit elkaar liggen).

De volgende stap is allicht nog belangrijker, want daar komt de expertise van de meteoroloog zelf om de hoek kijken. Na zijn keuze voor het juiste model en relevante parameters moet hij de interacties tussen al die aspecten inschatten en interpreteren. “Voorspellen is een kunst,” onderstreept Janssens resoluut, “Ervaring speelt hierbij een belangrijke rol. […] De modellen zijn wel verbeterd en helpen de voorspeller om niets over het hoofd te zien, maar de interpretatie door personen zal in de eerstkomende jaren zeker niet verdwijnen.”

Messir-Vision

De Meteo Wing kan hiervoor gebruik maken van 17 nieuwe Messir-Vision werkschermen, een Windows-gesteund product van Corobor Systèmes dat zich vlot inpast in de rest van de infrastructuur (vlotter dan de voorgaande systemen die nogal wat knip en plakwerk meebrachten voor de verspreiding van de informatie). Het biedt de meteoroloog de interactieve middelen om aspecten zichtbaar te maken, te accentueren, te integreren en dies meer – een compleet ‘forecaster’s workstation’, zoals Corobor het omschrijft. Messir-Vision kan worden aangewend voor zowel synoptische voorspellingen (informatie over het algemene weerbeeld), operationele voorspellingen (toegespitste informatie) en middellange voorspellingen. Ook wordt binnenkort een nieuwe webserver-gesteunde dienst operationeel voor de verspreiding van meteoinformatie (die dan in de eigen toepassingen van andere legeronderdelen kunnen worden ingevoegd).

Intern bij de Meteo Wing functioneert een ‘main core switch’ als het hart van de informatieuitwisseling. Momenteel nog op basis van een Alpha systeem onder OpenVMS zal ook dit systeem tegen uiterlijk 2010 worden vervangen.

In de komende jaren zal tevens het systeem voor waarnemingen (temperatuur etc) op de vliegvelden nog verder worden geautomatiseerd. Hiervoor ontwikkelt de Meteo Wing zelf op basis van de expertise van de eigen mensen (ca. 6 à 7 ict’ers) een sterk gemodulariseerd systeem. Daarnaast staan nog een zestal personen in voor de ondersteuning van de ict-diensten aan de voorspellers. Patrick Janssens treedt als meteoroloog en ict’er op als bruggenbouwer tussen de voorspellers en de ict”ers. “Een boeiende job,” en dat is een duidelijk understatement!

Guy Kindermans