In 2007 en 2008 boekte de dienstensector (it en telecom) een gezonde groei in België. Dit jaar is de markt door de crisis gevoelig gekrompen. Tal van projecten werden bevroren

2007 was een sterk jaar voor de it-dienstensector. In 2008 konden de meeste dienstenleveranciers nog de meubelen redden, maar werd het duidelijk dat er een zware crisis voor de deur stond. Agoria verwacht dat de sector dit jaar 4% minder omzet heeft geboekt dan vorig jaar. Enkel de telecomdiensten vormen daar een uitzondering op met een vooruitgang van 3%. Die tegendraadse stijging is het vermelden waard, want ze gaat in tegen een Europese trend, namelijk een status quo tegenover 2008. Waarom is België een uitzonderingsgeval? Volgens Agoria omdat er sprake is van een inhaaleffect na tal van halfslachtige jaren met een groei van 1%, wat beduidend lager was dan het (West-)Europese gemiddelde.

Met dank aan de outsourcing

Volgens analyse- en adviesbureau Pierre Audoin Consultants (PAC) is outsourcing (voornamelijk van de infrastructuur) de enige component die een stijgende trend laat optekenen. Die mening wordt bevestigd door Agoria. De bedrijven zien er blijkbaar een (onmiddellijk) middel in om hun it-kosten terug te schroeven. Dat doen ze echter niet zomaar. Bedrijven zijn een stuk selectiever geworden in de keuze van hun leveranciers en de omvang van de contracten wordt beperkt. Net zoals verleden jaar voorspelt PAC een groot potentieel voor BPO (business process outsourcing) na een wel erg voorzichtig begin. De it-consultancy heeft in 2009 een daling laten optekenen, maar PAC verwacht in 2010 een snel herstel. “Uiteindelijk is de consultancy de eerste fase in een project en ze zal dus ook de eerste dienst zijn die profijt haalt uit een economische relance.”

Weinig terrein prijsgegeven

Het moet dit jaar een helse opdracht zijn geweest om de inkomsten uit it-diensten op peil te houden. De lijst met negatieve factoren is lang: projecten werden bevroren of gereduceerd, bepaalde diensten werden opnieuw intern beheerd, de concurrentie om projecten binnen te halen verscherpte aanzienlijk (met een heuse dumping van de prijzen tot gevolg, bij bepaalde leveranciers zelfs met kortingen van 30% tot 50%), de prijsdruk vanwege de klanten steeg sterk, enz. Dat laatste omdat de klanten niet te veel projecten wilden opofferen ondanks hun beperkte budget en daarom vlakaf lagere prijzen eisten. Dat was althans het geval bij die bedrijven die groot genoeg waren om enig gewicht in de schaal te gooien. De big accounts waren met andere woorden niet vies van enige chantage. Denk dan aan boodschappen als: “We zijn momenteel onze lijst van leveranciers grondig aan het opschonen. We willen u best als leverancier houden, maar dan zult u toch uw tarieven wat moeten herzien.”

Bepaalde prijzen en tarieven werden verlaagd, maar dat heeft niet geleid tot een veralgemeende en scherpe herstructurering. Blijkbaar achtten de leveranciers zich sterk genoeg om deze crisis zonder kleerscheuren door te komen. Zelfs bij de majors met hun belangrijke overhead waren er geen zware herstructureringen, terwijl net zij makkelijk in het rood belanden als er zich een onverwachte margedaling voordoet. Mensen ontslaan is in elk geval niet altijd een goed idee, want bij een relance moet je diezelfde competenties weer in huis zien te halen. Wie anderzijds nu de prijs verlaagt, zal later een delicate oefening moeten doen om de tarieven terug op te trekken.

Zieke sectoren

De financiële sector voelde als eerste de gevolgen van de crisis, maar laat uiteindelijk niet de grootste daling van de vraag naar it-diensten optekenen (al is er wel een tendens om weer meer diensten intern te beheren). Niet alle projecten belandden in de koelkast. In de industrie ziet het plaatje er helemaal anders uit, zij het met grote verschillen tussen de verschillende subsectoren zoals farma (weinig impact op de it), auto en zware industrie. De openbare sector biedt meer weerstand en blijft investeren, maar niemand waagt zich aan voorspellingen voor volgend jaar. De Europese instellingen blijven anderzijds projecten lanceren. Een andere veelbelovende sector is de nutssector die het zich in het kader van de liberalisering niet kan veroorloven de moderniseringsprojecten uit te stellen (infrastructuur, toepassingen, processen, enz.).

Brigitte Doucet