Onze enquête over Green IT leverde op zijn zachtst gezegd nogal verrassende resultaten op. Samen met vier cio’s van grote ondernemingen gingen we daarom wat dieper in op die bevindingen, en dat leverde bijwijlen haasteven verrassende vaststellingen op. Eindconclusie: milieubewustheid is nog steeds een erg individuele aangelegenheid.

Een eerste opvallende vaststelling uit de enquête was dat het milieubewustzijn in Wallonië een stuk hoger ligt dan in Vlaanderen. Ergens logisch, zeggen onze cio’s (waarvan drie Franstalig zijn). “Ik weet het niet met zekerheid, maar ik vermoed dat het industriële verleden van Wallonië hier heeft meegespeeld, het spookbeeld van de zwarte steden”, zegt Alain Conrath van de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten. Ook Jean-Claude Nicolas van GSK Biologicals denkt in die richting: “Wij hebben in Wallonië ook meer groene ruimten waardoor wij misschien meer geneigd zijn om pogingen te doen om die omgeving en die levenskwaliteit te behouden – al is het natuurlijk helemaal niet zeker dat alle initiatieven die in Wallonië genomen worden doeltreffender zouden zijn dan in de rest van het land.”

Overheid moet stimuleren

Ook Kalman Tiboldi, cio van het West-Vlaamse TVH, vindt het niet zo verwonderlijk dat Walen bereid zouden zijn meer te betalen voor een groen product dan Vlamingen. “Het hangt inderdaad een beetje af van de cultuur van je streek van herkomst. Het probleem is dat je zelf mee kan zijn, maar je omgeving is dat misschien niet. Je kan veel doen als persoon en initiatieven nemen, maar de beslissingen liggen uiteindelijk toch bij de overheid”.

Pascal Cousin van Sabena Technics pikt daar meteen op in. “Je moet dat in het grotere geheel zien, er is meer dan enkel Green IT. Als je niet de steun of de push van de wetgeving hebt, Europees of Belgisch, dan blijft ieder in zijn hoekje zitten en zal er niet veel gebeuren. Maar je mag je niet blindstaren op het eindproduct bij de verbruiker, je moet de hele keten bekijken. Neem nu steenkool: China is de grootste verbruiker van steenkool om de industrie te laten draaien, met alle gevolgen voor het milieu, maar precies die industrie produceert ook onderdelen voor de it-wereld – pc’s, schermen, componenten. Als we bijgevolg geen globale energiebalans opmaken, dan is een Green IT-initiatief bij ons wel goed, maar eigenlijk compleet ontoereikend”.

Dat betekent nochtans niet dat je bij de pakken moet blijven zitten hier te lande, daarvan zijn onze gesprekspartners duidelijk overtuigd. Jean-Claude Nicolas: “Wij hebben sedert een jaar of twee al een campagne lopen om iedereen te sensibiliseren om op eigen klein terrein zijn steentje bij te dragen. Daaruit zijn al een hele reeks maatregelen voortgevloeid, en alles is natuurlijk niet meetbaar, maar het helpt wel om het bewustzijn te vergroten. Wat it betreft hebben we het geluk over een nieuw datacenter te beschikken, met technologieën als warme en koude gangen, met de allernieuwste bladeservers met strikt gecontroleerd verbruik, enzovoort. Hier gaan we uiteindelijk wel nauwkeurig kunnen meten wat de impact op het milieu is”.

“Ook bij ons worden er heel wat initiatieven genomen”, zegt Alain Conrath. “We organiseren bijvoorbeeld regelmatig een dikke truiendag om te sensibiliseren, maar ook op het vlak van it is er veel veranderd. In het verleden hielden we niet zoveel rekening met het energieverbruik of met de koeling, maar nu worden die elementen echt opgenomen in de business case. Weet je, heel wat projecten worden bij de aanvang niet noodzakelijk vanuit it-standpunt bekeken maar hebben later wel duidelijk een it-inslag. Zo zijn we nu bezig met het lanceren van homeworking – dat heeft vooral te maken met de problemen rond de bereikbaarheid van Brussel, maar Green IT is hier later toch als een bijgedachte bijgekomen.”

Het West-Vlaamse TVH speelt inmiddels een voortrekkersrol en gaat daarin zeer ver. “Bij ons maakt Green IT inderdaad echt deel uit van een totaal milieuplan dat kadert in het West-Vlaamse Charter Duurzaam Ondernemen”, legt Kalman Tiboldi uit, “en dat gaat van energiebesparing over waterkoeling voor de datacenters tot recyclage van je afval. Maar it speelt daar wel een zeer belangrijke rol in.”

Op vraag van de basis

Ook eenvoudige ingrepen zoals het standaardiseren van je materiaal kunnen helpen, zegt Jean-Claude Nicolas. “Door in alle vestigingen hetzelfde materiaal te gebruiken en bijvoorbeeld van crt- naar lcd-schermen te gaan, kan je ook al aanzienlijke energiebesparingen realiseren. Vier jaar geleden hebben we alle persoonlijke printers vervangen door multifunctionals die je in slaapstand kan zetten, met een veel beter energieverbruik tot gevolg. We hebben ook al een heel groot deel van onze servers gevirtualiseerd – allemaal inspanningen die ook een rechtstreekse impact hebben op onze exploitatiekosten.”

Het groene element komt stilaan ook meer aan bod bij offertes. Volgens Nicolas wordt bijvoorbeeld al systematisch gevraagd naar het energieverbruik van nieuwe machines. “Het is steeds vaker een argument bij een offerteaanvraag”, zegt Pascal Cousin, “bewijs ons dat je groener bent dan je concurrent, in aankoopprijs, installatie of onderhoud.” Volgens Alain Conrath is er zelfs een sensibilisering van onderuit bezig: “Onze werknemers vragen ons zelf: moeten we ‘s avonds ons scherm uitzetten, onze pc uitschakelen, welk verschil geeft dat in energieverbruik? Ik geloof dat het nu echt meer eindgebruikergestuurd is, zij vragen dat men er bij offertes aandacht zou voor hebben.”

Steun van management belangrijk

Maar uiteindelijk, daar is iedereen het over eens, moet de aanzet tot meer milieubewustheid en groene it toch van hogerhand komen. “Het management heeft bij ons een departement Environment and Safety gecreëerd specifiek voor het milieu omdat we soms toch met gevaarlijke producten werken”, zet Pascal Cousin. “Daarnaast worden heel veel kleine initiatieven genomen, zoals het niet nodeloos afprinten van een e-mail, de lichten uitdoen in het kantoor, noem maar op. Maar ook dat is niet noodzakelijk ingegeven door Green IT maar veeleer door besparingsoverwegingen.”

Volgens Kalman Tiboldi is er nog een andere belangrijke reden waarom je er groen moet uitzien. “Wat ik vaak hoor is dat het belangrijk is dat je het label green krijgt omdat ook je klanten daar aandacht voor hebben. Vandaar dat we grote inspanningen doen om dat imago ook aan de buitenwereld te tonen, en ik stel vast dat die buitenwereld begint te appreciëren dat je inspanningen levert.” Alain Conrath beaamt dat: “Tegenwoordig vragen ook werknemers en klanten naar dat groene aspect. Al heeft onze directie altijd al een erg groene ingesteldheid gehad heeft en veel groene initiatieven genomen nog voor er echt sprake was van milieubewustheid. Als er een nieuw gebouw moest komen, dan is onmiddellijk voor een passief gebouw gekozen.”

Investeringen gaan door

Jean-Claude Nicolas waarschuwt er evenwel voor het economische aspect niet uit het oog te verliezen. “Milieu-investeringen hangen toch in hoge mate ook af van de sector waarin je zit. Ik kan me inbeelden dat in de zware industrie zoals het staal de kosten die je moet maken om je infrastructuur wat groener en minder vervuilend te maken bijzonder hoog zijn. Het is ongetwijfeld gemakkelijker bij ons in de farmaceutische wereld waar men al bij het ontwerp van een nieuwe productie-eenheid een boel architecten aan het werk kan zetten voor besparingen en recuperatie allerhande. En we zitten dan ook nog in een sector die zich dergelijke investeringen kan veroorloven, wat niet van alle sectoren kan gezegd worden. Daar moet je allemaal toch rekening mee houden vooraleer je een oordeel velt.”

Pascal Cousin wijst hier in het voorbijgaan nog op een ander aspect: “Er zijn ook veel punten waarop je totaal geen controle hebt – je kan een groene pc aankopen die geproduceerd is in een land waar men het helemaal niet zou nauw neemt met het milieu…”

Een opmerkelijke vaststelling tijdens het gesprek: de crisis heeft weinig of geen effect op de budgetten. Jean-Claude Nicolas vat het kernachtig samen: “Als er nieuwe datacenters nodig zijn voor de uitbreiding van ons bedrijf, dan komen die er, crisis of niet. We moeten de productie ondersteunen, de capaciteit stijgt, en dus moeten we volgen.” Ook Kalman Tiboldi laat zich in die zin uit: “Op dit moment zie ik geen budgettair probleem, we gaan onze investeringen niet op ijs zetten, noch voor het bedrijf noch voor it. En we gaan verschillende infrastructuurinvesteringen doen die een groene weerslag zullen hebben. We rekenen toch op een groei van 5 tot 10 procent voor ons it-budget, maar ons grootste probleem blijft geschikte mensen vinden.”

En wat met telewerking, speelt dat mee in het groene bewustzijn? “Ja en nee”, zegt Alain Conrath. “Om de rekrutering te versoepelen zijn wij al een jaar of tien geleden begonnen met regionale centra. We hebben 760 kantoren in België, en we willen onze werknemers de mogelijkheid bieden te werken vanaf een kantoor bij hen in de buurt. Maar dat we nu telewerken opzetten, is vooral om de verplaatsingstijden te beperken, niet direct om milieuredenen.”

Op de vraag welke de groenste it-leveranciers zijn, komt geen direct antwoord, elke vendor pakt immers uit met een groen label. Al zien de cio’s niet goed in hoe een softwareleverancier groen kan zijn. Tenzij hij voor het software-as-a-service model zou kiezen omdat je dan zelf geen nieuwe hardware hoeft te installeren, zo luidt het.

Frans Godden