We testten zestien zakelijke laptops van acht fabrikanten. Naast drie standaardlaptops, twee desktopvervangers, twee draagbare werkstations en vijf ultrabooks zitten er voor het eerst ook vier hybride tablets in de test.

Fabrikanten mochten zakelijke laptops insturen met minstens een Windows Experience Index (WEI) van 3.5. Asus slaagde er niet tijdig in om testexemplaren in te sturen. Apple weigert al enige tijd om ons nog testapparaten uit te lenen en is dus voor het eerst in jaren niet aanwezig in onze laptoptest.

Testmethode

We gebruikten verschillende benchmarks. De synthetische benchmark Futuremark PCMark 7 meet de algehele laptopprestaties aan de hand van 25 verschillende belastingsscenario’s. PCMark 7 meet de prestaties van de harde schijf aan de hand van comprimeerbare data. De grafische prestatie meten we met de nieuwe Futuremark 3DMark 1.0. Daarnaast controleren we de schijfprestaties met AS SSD Benchmark 1.6, dat niet-comprimeerbare data sequentieel en willekeurig leest en schrijft. We houden ook rekening met Microsofts eigen Windows Experience Index (WEI). De html5-browserprestaties controleren we met behulp van Internet Explorer en Futuremark Peacekeeper. Die benchmark gebruiken we ook voor het timen van de ‘worst case’ batterijprestaties. Uit de verschillende benchmarkcijfers berekenen we een gewogen prestatieindex op 100 punten. Daarin vertegenwoordigt PCMark 7 20 %, WEI 20 %, de harde schijfprestaties 10 %, de grafische prestaties 20 %, de browserprestaties 15 %, het gewicht 5 % en de autonomie 10 %. Op basis van de prestatieindex berekenen we een prijskwaliteitscore op 100, waarin de prestaties voor 75 % en de prijs voor 25 % meetellen.

Voor het eerst sinds we deze test uitvoeren is het sluipverbruik bij alle laptops nul, zoals het hoort. We meten ook het maximale verbruik van elk apparaat. Al deze test-resultaten vindt u samen met uitgebreide productinformatie en prijzen in de Excel-tabel op onze website.

Individuele besprekingen per merk

We belichten wegens plaatsgebrek alleen de opvallendste eigenschappen, positieve en eventueel negatieve punten. Voor gedetailleerde informatie raadpleegt u de tabel. Nog een algemene opmerking: de meeste fabrikanten hebben per laptop diverse configuraties op het gebied van processor, geheugen, videochip etc. Wij beoordeelden uiteraard alleen de ingezonden configuraties.

Acer

Van Acer ontvingen we twee Windows 7 Professional laptops uit het Travelmate Timeline P gamma. De P653-MG is een compacte desktopvervanger met 15,6 inch scherm. De P633-M heeft het formaat en uitzicht van een ultrabook, maar deze compacte 13,3-inch laptop is iets groter en zwaarder. Beide modellen bieden hd-ready (720p) resolutie, hebben een tpm-beveiligingschip met vingerafdruklezer en ondersteunen Intel vPro-beheer. De P653-MG heeft een multi-dvd rewriter, die in de P633-M ontbreekt. Ook zit er een extra Nvidia GeForce GT 640M videochip met 1 GB videogeheugen in. De desktopvervanger heeft een volwaardig toetsenbord met apart numeriek klavier. Qua aansluitingen zijn beide Acer-laptops goed voorzien, met onder andere een steeds zeldzamer wordende ExpressCard-sleuf, een dockingpoort op de onderkant en een gewone vga-aansluiting naast een volwaardige hdmi-poort. Eén van de usb-poorten doet dubbele dienst als eSata-aansluiting. Ook het werkgeheugen is met 8 GB ruim bemeten. Deze laptops zijn verkrijgbaar met verschillende schijfopties. De P653-MG had bij ons een traditionele 7500-rpm harde schijf met een capaciteit van 750 GB, terwijl ons testexemplaar van de P633-M voorzien was van een snellere 256 GB ssd. In het kleintje stak bij ons ook een Huawei Mobile Connect 3G-modem.

Prestatie:

47/100 (P653-MG)

61/100 (P633-M)

Prijskwaliteit:

56/100 (P653-MG)

66/100 (P633-M)

Dell

Dell stuurde telkens één model in uit zijn zakelijke reeksen Latitude, XPS en Precision. De 14-inch Latitude 6430 u. ultrabook biedt Intel vPro-ondersteuning en heeft een verwisselbare batterij. De XPS 13 is een lichtere en compactere 13,3-inch ultrabook met vaste batterij. De Precision M6700 ten slotte is een compleet uitgerust, draagbaar werkstation met 17,3-inch full hd-scherm. Om met beide ultrabooks te starten: u kunt ze naar keuze verkrijgen met Intel Core i5- of i7-processoren. De XPS 13 legt vooral de nadruk op compactheid; de Latitude 6430 u is 300 gram zwaarder en achteraan 1,7 cm dikker. Het dikkere chassis biedt plaats aan meer aansluitingen: volwaardige hdmi, vga en ethernet. De XPS heeft alleen een mini-displayport-aansluiting, naast twee in plaats van drie usb-poorten. De tpm-chip en vingerafdruklezer van de Latitude ontbreken in de XPS. Het multitouchaanraakvlak van de Latitude heeft aparte muisknoppen, terwijl die bij de XPS onder het klikbare aanraakvlak verborgen zitten. Daardoor werkt dat van het grotere model naar ons gevoel iets vlotter. De Precision M6700 is een desktopvervanger met krachtige Core i7 Extreme processor aan 2,9 GHz, 1866 MHz front side bus, maximaal 32 GB werkgeheugen, een volledige set aansluitingen, beveiligingschip, drie ssd’s in raid-configuratie, Nvidia Quadro K5000M videochip met 4 GB eigen videogeheugen en 8x dvd-rw-station. Deze desktopvervanger met full hd 17,3′-inch scherm weegt 4,3 kg en is dus zeker geen schootcomputertje, al kun je hem wel verplaatsen en zelfs op zijn verwisselbare batterij gebruiken, die het zelfs in onze worst-case test nog nipt meer dan 2 uur uithoudt.

Prestatie:

62/100 (XPS 13)

58/100 (Latitude 6430U)

80/100 (Precision M6700)

Prijskwaliteit:

69/100 (XPS 13)

57/100 (Latitude 6430U)

63/100 (Precision M6700)

Fujitsu

Fujitsu stuurde ons een hybride tablet, een ultrabook en een desktopvervanger. De Stylistic Q702 is een hybride tablet, verkrijgbaar met Intel Core i3 of i5 processoren en optionele Intel vPro-beheertechnologie. Het tabletgedeelte klikt stevig vast in de optionele toetsenborddock. Als je het scherm uit de dock neemt, hou je een 11,6-inch (29,5 cm) Windows 8 tablet met IPS led-scherm in je handen, compleet met Windows-menuknop onder het scherm. Het scherm heeft een dubbele digitizer en kan dus niet alleen met tien vingers, maar ook met een optionele stylus worden bediend. De accu in de dock kan worden verwisseld, die in de tablet niet. Het dock heeft een volwaardig toetsenbord met zes toetsenrijen en een aanraakvlak met twee muistoetsen. Er zitten twee extra usb 2.0-poorten, een ethernet-poort en zelfs een vga-poort op. De tablet heeft nog eens twee usb-poorten, een volwaardige hdmi-aansluiting en een geheugenkaartlezer. Op de achterkant zit in de schermrand een vingerafdruklezer, die in combinatie met de ingebouwde tpm-beveiligingschip gebruikt kan worden voor biometrisch toegangsbeheer en Intel Anti Theft & Computrace diefstal- en verliesbeheer. Optioneel kan deze tablet uitgerust worden met 4G/LTE of 3G/UMTS modems, de laatste met geïntegreerde gps-chip. De combinatie van tablet en dock weegt 1,7 kg. De tablet apart weegt 883 gram. Dat lijkt zwaar, maar omdat hij zoals alle Windows 8-tablets vrij breed is, ligt hij toch goed in de hand. Storend is wel dat Fujitsu nogal wat overbodige software af-fabriek installeert, die deze hybride tablet onnodig traag maakt. Wij hebben dit apparaat zoals alle anderen overigens getest onder een zo zuiver mogelijke Windows-configuratie.

De Lifebook U772 is een ultrabook met 3de generatie Intel Core i5 cpu met vPro-ondersteuning, tpm-beveiligingsschip, full disk encryption (fde) en biometrische vingerafdruklezer. Het hd-ready 14-inch (35,6cm) led-scherm loopt helemaal tot tegen de rand (‘frameless’ ontwerp), maar het superdunne magnesium frame voelt erg stevig aan. Het geheel weegt nauwelijks 1,4 kg en is maar 1,56 cm dik. Fujitsu zegt dat dit ‘s werelds dunste ultrabook is, maar dat klopt al niet meer. De Samsung 540U3C is bijvoorbeeld nog net iets dunner. Er zit geen ethernetpoort op, maar Fujitsu levert een aparte ethernetdongle mee. 3G- of 4G-modems van Sierra Wireless zijn een optie. De door ons getest versie draaide Windows 7 Professional, maar Windows 8 (Pro) is een optie.

De Lifebook E782 is een desktopvervanger met 3de generatie Intel Core i3/5/7 (al dan niet met VPro), 15,6-inch (39,6cm) scherm en volwaardig toetsenbord met apart numeriek klavier. De configuratie-opties zijn legio: ssd of hdd-opslag (al dan niet met fde), schermresoluties van 1.366 x 768, 1.600 x 900 of 1.920 x 1.080 pixels, tot 16 GB werkgeheugen, optionele 3G of 4G-modems etc. Dvd-rewriter, PC Card 34/54mm, volwaardige ethernetaansluiting, eSata (gedeeld met een van de usb-poorten), vga, displayport, tpm-chip en vingerafdruklezer: het is allemaal aanwezig. Met een gewicht vanaf 2,4 kg is dit uiteraard geen lichtgewicht.

Prestatie: 51/100 (Stylistic Q702)

52/100 (Lifebook E782)

60/100 (Lifebook U772)

Prijskwaliteit:

54/100 (Stylistic Q702)

62/100 (Lifebook E782)

65/100 (Lifebook U772)

HP

Van HP ontvingen we een ultrabook en een draagbaar werkstation. De EliteBook Folio 9470m ultrabook heeft grotendeels dezelfde technische specificaties als de Fujitsu Lifebook U772, maar in een ietwat groter en 210 gram zwaarder chassis. Het 14-inch hd-ready led-scherm loopt hier bijvoorbeeld niet door tot aan de rand. Doordat het chassis wat dikker is (1,85 cm), kon HP er meer aansluitingen in kwijt, waaronder een volwaardige ethernetaansluiting, een vga-poort, een displayport, een geheugenkaartlezer en een eID-kaartlezer. Een tpm-beveiligingschip en biometrische vingerafdruklezer zijn eveneens van de partij. Optioneel zijn 3G- en 4G-modems verkrijgbaar. Ons testexemplaar had een Intel Core i5 processor van de 3de generatie; i3 en i7 processoren (met optioneel Intel vPro) zijn ook beschikbaar. De accu is verwisselbaar en optioneel is een tweede accu verkrijgbaar die je onderaan deze ultrabook kunt bevestigen. Deze EliteBook wordt standaard met Windows 7 Professional geleverd, maar een licentie voor Windows 8 Pro is in de prijs inbegrepen. Een schijfje met Windows 8 steekt trouwens in de doos.

De Elitebook 8770w is een uit de kluiten gewassen draagbaar werkstation met vrijwel identieke specificatie aan het eerder besproken werkstation van Dell. Processor, grafische kaart, schermresolutie, aansluitingen zijn identiek, maar HP rustte ons testexemplaar wel uit met het maximum van 32 GB werkgeheugen. In de HP steekt slechts één ssd, maar er is wel ruimte voor twee extra exemplaren, zoals die bij het testexemplaar van Dell standaard aanwezig waren. De Elitebook weegt daardoor ‘slechts’ 3,6 kg in plaats van 4,12 kg voor de Dell Precision. Beide werkstations presteren op hetzelfde niveau, maar omwille van het grotere geheugen en de snellere ssd haalt de HP in sommige benchmarks wel hogere resultaten dan de Dell, waardoor zijn uiteindelijke prestatiescore nipt hoger uitkomt. Wel blijkt HP flink wat minder geld te vragen voor zijn werkstation.

Prestatie:

59/100 (Elitebook Folio 9470m)

85/100 (EliteBook 8770w)

Prijskwaliteit:

65/100 (Elitebook Folio 9470m)

69/100 (EliteBook 8770w)

Lenovo

De ThinkPad X1 Carbon is een 1,89 cm platte, 1,355 kg lichte laptop met een, zoals de type-aanduiding al aangeeft, donkerzwart chassis van verstevigde koolstofvezel, hetzelfde materiaal dat bijvoorbeeld ook gebruikt wordt in sommige exclusieve sportwagens. Lenovo claimt dat dit materiaal even sterk is als aluminium, maar een derde minder weegt. Het 14-inch full hd-scherm plooit 180 graden open zodat je deze laptop helemaal plat op een werkblad kunt leggen. De X1 Carbon is verkrijgbaar met een keuze aan 3de generatie Intel Core i5- of i7-processoren. Intel vPro is een optie. Ons testmodel had een energiezuinige i5 met een kloksnelheid van 1,8 GHz, overigens krek dezelfde cpu als in de Fujitsu Stylistic Q702. Maar Lenovo gebruikt wel een tragere 1333 MHz front side bus (fsb), waardoor sommige prestaties achterblijven bij die van de Fujitsu Q702 met 1666 MHz fsb. De X1 Carbon is alleen verkrijgbaar met ssd’s tot 256 GB. Het led-verlichte toetsenbord heeft grote, goed in de vingers liggende toetsen. Ook het met verstevigd glas beklede multitouch-aanraakvlak is zeer ruim. De linker- en rechtermuistoetsen zitten onder het klikbare aanraakvlak verborgen, maar tussen de spatiebalk en het aanraakvlak bevinden zich nog apart aanklikbare muistoetsen. Tussen de g-, h- en b-toetsen zit bovendien nog een pointer. Keuze genoeg dus op het vlak van muisbediening… Optioneel is een 3G-modem verkrijgbaar. Deze laptop is uitgerust met een tpm-beveiligingschip en biometrische vingerafdruklezer. De snel oplaadbare batterij (80 % in 35 minuten) kun je niet zelf verwisselen. Lenovo gebruikt een niet erg geslaagde usb-achtige voedingsaansluiting: te dik en de stroomkabel raakt snel in de war. Deze laptop is verkrijgbaar met Windows 8 of, zoals bij ons testexemplaar, Windows 7.

Prestatie: 58/100

Prijskwaliteit: 58/100

Samsung

Van Samsung ontvingen we een laptop, een ultrabook en een hybride tablet. De Samsung 900X is een ultradunne (1,29 cm), 1,16 kg lichte laptop met 13,3-inch hd-scherm en 1,7 GHz Intel Core i5 cpu. Onze testversie werd geleverd met Windows 7, maar optioneel is kun je ook Windows 8 verkrijgen. Het zeer dunne scherm loopt bijna tot aan de rand van het chassis. Toch voelt het uit één stuk gemaakte aluminium chassis zeer stevig aan. Links en rechts zitten er in een iets dikkere bo-demuitstulping een beperkt aantal aansluitingen, waaronder een mini-ethernet-poortje waarvan het bijpassende verloopstekkertje wordt meegeleverd. Het grote multitouchaanraakvlak onder het toetsenbord heeft geen zichtbare knoppen, maar links- en rechtsonder kun je er gewoon op klikken om toch de overeenstemmende muisopdrachten uit te voeren. Het is even wennen aan de manier van werken van het aanraakvlak. De verborgen rechtermuisknop reageert niet altijd even vlot. De externe voeding is opvallend plat en klein, zodat ze gemakkelijk overal mee naartoe kan worden genomen.

De 540U3C is een ultrabook die beantwoordt aan de recentste Intel-specificaties (‘ultrabook’ is immers een beschermd Intel-merk), dus met 13,3-inch hd led-aanraakscherm en Windows 8 voorgeïnstalleerd. Deze Series 5 ultrabook heeft dezelfde afmetingen als de Series 9, maar is dikker (1,49 cm vooraan; 1,76 cm achteraan) en zwaarder (1,49 kg met ssd of 1,52 kg met hdd). Wij testten overigens de versie met 500 GB hdd, die echter ook voorzien is van een Express-Cache (buffergeheugen in flash) van 24 GB. Kloppend hart is een 1,5 GHz Intel Core i3 processor. De 5403UC heeft wel een gewone Ethernet-poort, weliswaar verborgen achter een uittrekbaar klepje links onderaan in het chassis.

De 700T1C is een hybride Windows 8-tablet met 1,7 GHz Intel Core i5 cpu die iets, maar niet veel lichter en dunner is dan de Fujitsu Stylistic Q702. Als je de twee naast elkaar zet, lijken ze echter sterk op elkaar, al is het klikmechanisme voor het 11,6-inch aanraakscherm bij Samsung minder slim ontworpen dan bij Fujitsu. De Windows-menutoets onder het tabletscherm blijft bij Fujitsu namelijk wel en bij Samsung niet bruikbaar wanneer het scherm in de toetsenborddock zit. Maar elk Windows-toetsenbord heeft uiteraard ook nog een Windows-menutoets, dus echt problematisch is dit niet. Samsung’s toetsenbord is overigens iets ruimer bemeten dan dat van Fujitsu en typt daardoor gemakkelijker. Het multitouchaanraakvlak is hetzelfde als dat van de 900X, dus met linker- en rechtermuistoetsen die eronder verborgen zitten en geactiveerd worden door op de randen van het vlak te duwen. Helaas zit er geen extra batterij in Samsungs toetsenborddock en het heeft ook minder aansluitingen dan dat van Fujitsu. Zo ontbreken vga en ethernet. Ook heeft de 5-megapixelachtercamera geen led-flits. Daar staat tegenover dat Samsungs tablet een hogere, full hd schermresolutie heeft. Als je beide hybride tablets naast elkaar legt, blijkt het Samsung-scherm van een iets betere kwaliteit, al is het verschil niet zo groot. Ook dit aanraakscherm kun je in plaats van met je vingers met een stylus gebruiken.

Prestatie: 44/100 (900X)

39/100 (540U3C)

44/100 (700T1C)

Prijskwaliteit: 56/100 (900X)

54/100 (540U3C)

56/100 (700T1C)

Sony

De Sony Vaio Duo 11 is een hybride Windows 8 Pro tablet met Intel Core i5 processor van de 3de generatie en een hd-ready 11,6-inch aanraakscherm, waaronder een uitklapbaar volwaardig toetsenbord verborgen zit. Het uitklapmechanisme lijkt sterk op dat van de Toshiba Satellite U920 en er is dus achteraan ook een 4,5 cm brede goot, waardoor het toetenbord erg compact is: u moet het zonder aparte PgDn/PgUp-navigatietoetsen, zonder polssteunen en zonder aanraakvlak stellen. Als vervanging is er wel een g-knopsmuis voorzien, met drie kleine muistoetsen die plaats kregen in de smalle rand onder het toetsenbord. Omwille van zijn kleinere scherm is de Sony iets compacter en lichter dan de Toshiba, maar in de praktijk merk je het verschil nauwelijks. Sony’s scherm heeft overigens in tegenstelling tot dat van Toshiba een full hd resolutie. Het toetsenbord en de muistoetsen zijn voor onze maat vingers net iets te klein om er vlot mee te kunnen werken: bij de Toshiba lukte ons dat beter. De g-knopsmuis is bovendien aanraakgevoelig en dit staat standaard zo gevoelig ingesteld dat er nauwelijks mee te werken valt. Sony is wel wat toeschietelijker met de aansluitingen: op de achterkant zit er onder een klepje zelfs een echte ethernetpoort en op de zijkanten is er niet alleen een volwaardige hdmi-poort maar zelfs ook nog een vga-aansluiting. Het scherm heeft een dubbele digitizer en kan dus niet alleen met tien vingers, maar ook met een stylus worden bediend. Die wordt meegeleverd, maar ze past niet in het chassis en moet dus apart worden meegenomen.

Prestatie: 60/100

Prijskwaliteit: 68/100

Toshiba

De Toshiba Satellite U920-10G is een Windows 8 Pro ultrabook met Intel Core i5 en een hd-ready 12,5-inch (31,75cm), met Corning Gorilla glas verstevigd aanraakscherm. Eronder zit net zoals bij de hiervoor besproken Sony Vaio een volwaardig toetsenbord met 87 toetsen dat via een slim schuif- en plooimechanisme onder het scherm schuift. Het toetsenbord van deze hybride tablet is wel compacter dan bij een normale laptop omwille van de 4,5cm brede ‘goot’ aan de achterkant waarin het schuifmechanisme schuilgaat. Vooral het aanraakvlak en de polssteunen ernaast zijn heel wat smaller dan we gewend zijn, maar al met al kun je er toch nog vlot op typen. De gebruikelijke muistoetsen zitten verborgen onder het klikbare aanraakvlak. Het door Toshiba gebruikte mechanisme werkt overigens beter dan dat van Lenovo en Samsung, want op die laptops ondervonden we vaak problemen om een muisopdracht correct uit te voeren: niet zo bij de Toshiba. Het toetsenbord heeft trouwens volwaardige cursor- en navigatietoetsen, dus geen versies die je via een Fn-toets bedient. De aansluitingen zijn beperkt tot hdmi en usb 3.0 op de achterkant, usb 3.0 aan de linkerkant en 3,5mm audio aan de rechterkant. Rechts zit achter een klepje ook nog een geheugenkaartlezer. Netwerkverbindingen gebeuren dus uitsluitend draadloos via de 802.11b/g/n en Bluetooth 4.0 chip. Naast een versnellingssensor zit er ook een gps-chip in. De Li-Poly accu kun je niet zelf verwisselen. Van deze ultrabook verkoopt Toshiba overigens een vrijwel identieke consumentenversie met typenummer U920-100.

Prestatie: 57/100

Prijskwaliteit: 68/100

Conclusie

Er is meer keuze dan ooit tevoren in de laptopmarkt, niet zozeer qua technische uitrusting, maar wel inzake vorm en ergonomie. Geen van de geteste apparaten valt uit de toon, want ze hebben allemaal minstens een aanvaardbare verhouding tussen prijs en kwaliteit.

Beste compacte laptop: Acer TravelMate P-633-M

Beste desktopvervanger: Fujitsu Lifebook E782

Beste hybride tablet: Sony Vaio Duo 11

Prijskwaliteit hybride tablet: Toshiba Satellite U920-10G

Beste ultrabooks: Dell XPS 13 en Toshiba Lifebook U772

Beste werkstation: HP EliteBook 8770w

OP ONZE WEBSITE VINDT U EEN REKENBLAD MET UITGEBREIDE PRODUCTINFORMATIE EN TESTSCORES: http://datane.ws/dnlaptops13

Jozef Schildermans / Ludo Schildermans