In de VS zijn er zo veel start-up acceleratoren dat het verzadigingspunt bereikt is. En bij ons? “Een rationalisering dringt zich op, want er zijn bijna meer initiatieven dan starters.”

Wil je vandaag een bedrijf opstarten, dat doorloop je enkele acceleratortrajecten. Vraag is hoelang dat nog gaat duren. Enkel en alleen in de VS zijn er al ruim 200 dergelijke programma’s actief die alle moeite van de wereld hebben om nog talent aan te trekken of om uit de kosten te geraken. Het overaanbod werkt contraproductief, en het systeem raakt stilaan ontwricht.

Ook in ons land zien alsmaar meer acceleratoren, incubatoren en andere start-up ondersteunende programma’s het levenslicht. Met als gevolg dat je vaak dezelfde entrepreneurs ziet terugkeren en dat sommige events niet kunnen doorgaan wegens een gebrek aan interesse. Denk maar aan Hack For Health, dat voorzien was voor het voorjaar maar moest worden uitgesteld wegens te weinig inschrijvingen.

“Er is een heuse economie ontstaan rond start-up ondersteunende organisaties met heel wat nieuwkomers die hun diensten aanbieden”, knikt Gilbert West van de crowdfunding website Green Crowding. “Je krijgt de indruk dat het ecosysteem groter is dan het aantal starters, een rationalisering dringt zich op.”

Voor de in België wonende Schot is de wildgroei een rechtstreeks gevolg van de structuur van ons land, met zijn drie gewesten en verschillende regio’s. “De spelers uit het ecosysteem beseffen dat ze talrijk zijn en dat er vaak parallelle events georganiseerd worden. Maar het idee leeft dat de schifting wel zal volgen en dat enkel de ‘besten’ straks overblijven.”

ACCELERATORSHOPPING

Eenzelfde geluid bij ondernemer Toon Vanagt (o.a. Data.be), die momenteel als coach aan de slag is bij Nest’Up. “Ook hier kan je intussen aan ‘acceleratorshopping’ doen: wie schenkt het meeste geld of biedt de interessantste opties? Maar de vergelijking met de VS gaat niet op. Daar heb je twee grote succesverhalen (TechStars en Y Combinator) waarrond heel wat wannabee-copycats cirkelen.”

“In België werkt elk initiatief nog volgens een eigen recept. Sommige acceleratoren zijn laagdrempelig, andere serieuzer. Een formule zoals Y Combinator, waarbij de winnaar 100.000 euro krijgt in ruil voor 15 procent van de aandelen, bestaat hier zelfs nog niet. Met andere woorden zitten we nog niet aan de limiet (lacht).”

“De ene accelerator is de andere niet”, reageert Karen Boers van koepelorganisatie Startups.be. “Op een Startup Weekend dagen vaak vriendengroepen op om hun idee eens te testen. Dat kan je echt niet vergelijken met de zware trajecten bij Idealabs of bij Nest’Up.”

“Bijna elke accelerator heeft wel zijn eigen ‘car sharing’-projectje en er is altijd wel iemand die Uber naar Europa wil brengen, maar bij een echt overaanbod zou alles vanzelf stilvallen en zou je geen goede starters meer zien opduiken”, vult Vanagt aan, “terwijl het tegendeel waar is.”

Dat zegt ook West, die er op wijst dat de lat alsmaar hoger gelegd wordt. “De kwaliteit van de Belgische starters gaat er flink op vooruit, en dankzij de verschillende acceleratoren komen de entrepreneurs voortdurend met elkaar in contact en leren ze van elkaar. Dat was enkele jaren geleden nog helemaal anders.”

KANS OP SLAGEN

“Geen probleem dat je vaak dezelfde mensen ziet opduiken”, aldus nog Vanagt. “Iedereen gaat na bij welke formule hij zich het beste voelt, of dat nu bij Microsoft, Idealabs of bij Nest’Up is. En we merken toch dat diegenen die één of meerdere trajecten doorlopen, een grotere kans op slagen maken.”

“Deels komt dat omdat er gewerkt wordt met coaches en mentors die hun strepen al verdiend hebben in de ondernemerswereld. Concepten zoals de ‘lean’-methodologie leer je niet op de schoolbanken. Er is dus zeker een nood aan degelijke acceleratorprogramma’s.”

Boers: “De voorbije jaren was er wel een wildgroei aan kleinschalige events rond het houden van pitches bijvoorbeeld. Die evenementen waren misschien wel goed bedoeld maar misten doel omdat ze te theoretisch waren. Heel wat organisaties – vaak aan de overheid gerelateerde agentschappen – zetten graag streepjes achter wat ze doen voor starters, zonder zich te bekommeren om de reële impact. Dat is niet erg zinvol.”

“Een organisatie zoals iMinds heeft die bocht van een nogal academisch discours naar sessies met échte ondernemers en met mensen uit het veld óók genomen. Dat is intussen een echte trend geworden, die de geloofwaardigheid van de huidige initiatieven flink verhoogt.”

SUCCESRATE

In hoeverre de trajecten succesvol zijn, moet nog blijken. Welke starters zullen het hoofd uiteindelijk boven water houden? “Staar je niet blind op welk initiatief de hoogste succesratio heeft”, waarschuwt Vanagt. “De programma’s hebben nog een andere functie. Als de jongeren geleerd hebben uit de fouten die ze maken, is het doel ook bereikt. Het zou een half mirakel zijn als de succesrate hoger zou liggen dan 30 procent.”

West: “En hoe meer start-ups er worden opgericht, hoe groter de succesratio uiteindelijk zal zijn. Eén en ander kan voor een sneeuwbaleffect zorgen.”

Hoe dan ook lost een groot aanbod dat andere probleem niet op, namelijk wat er gebeurt nà de opstartfase, in de zoektocht naar de 1 tot 2 miljoen euro die nodig is om het product op punt te stellen en achter de eerste klanten aan te kunnen gaan.

Ook ceo Wim De Waele van iMinds plaatst die kanttekening. “Het is goed dat jonge mensen gemotiveerd worden, maar er moet ook voor continuïteit gezorgd worden. Je kan als bedrijf maar succesvol zijn als je niet alleen een goed project hebt, maar ook voldoende geld kan vinden. En dan praat ik niet over de kleine bedragen die je via een accelerator ophaalt, maar over de bedragen van 500.000 tot 1 miljoen euro. Daar zit de echte bottleneck.”

FINANCIERINGSKLIMAAT

De Waele: “Dergelijke bedragen zijn nodig als je wil doorgroeien, maar er zijn maar bitter weinig durfkapitalisten in ons land. Even belangrijk als een gezond accelerator-aanbod is dus een gezond financieringsklimaat.”

“De overheid zou alvast een steentje kunnen bijdragen, door met wat meer incentives te komen om investeringen in starters aantrekkelijker te maken. Een tax shelter voor start-ups is een interessante piste.”

Frederik Tibau