Het selectieve geheugen

Als jonge knaap moest ik tientallen vellen verzen van die goede oude Vergilius van buiten leren. Het was een uitstekende geheugentraining, zo beweerde iedereen in het college van Tervuren. Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris Italiam fato profugus. Wie ooit Latijn studeerde, kent het nog wel. Met het ouder worden blijkt mijn geheugen selectiever, een mooie term om aan te geven dat je al wat meer vergeet. Soms is dat niet slecht en wie weet, moffel je zelfs met voorbedachte rade bepaalde heikele zaken weg. Te gepasten tijde zal het wel opgerakeld worden. Daar mag je vanuit. Een zoekmachine als Google helpt daarbij. Niet altijd, want ik heb het gevoel dat ik steeds minder relevante informatie vind op dit advertentieplatform. Toch hebben op de eerste dag dat Google het ‘vergeetformulier’ online plaatste, liefst 12.000 Europeanen een aanvraag ingediend om een link te verwijderen. Zo goed als zeker een nare link die verwijst naar een nieuws- of een andere website waarin men in een minder fraai daglicht wordt gezet. Wellicht over een daad waar men liever niet aan herinnerd wordt.

Als jonge knaap moest ik tientallen vellen verzen van die goede oude Vergilius van buiten leren. Het was een uitstekende geheugentraining, zo beweerde iedereen in het college van Tervuren. Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris Italiam fato profugus. Wie ooit Latijn studeerde, kent het nog wel. Met het ouder worden blijkt mijn geheugen selectiever, een mooie term om aan te geven dat je al wat meer vergeet. Soms is dat niet slecht en wie weet, moffel je zelfs met voorbedachte rade bepaalde heikele zaken weg. Te gepasten tijde zal het wel opgerakeld worden. Daar mag je vanuit. Een zoekmachine als Google helpt daarbij. Niet altijd, want ik heb het gevoel dat ik steeds minder relevante informatie vind op dit advertentieplatform. Toch hebben op de eerste dag dat Google het ‘vergeetformulier’ online plaatste, liefst 12.000 Europeanen een aanvraag ingediend om een link te verwijderen. Zo goed als zeker een nare link die verwijst naar een nieuws- of een andere website waarin men in een minder fraai daglicht wordt gezet. Wellicht over een daad waar men liever niet aan herinnerd wordt.
In de Raad voor de Journalistiek hebben we enkele jaren geleden meermaals gedebatteerd over het ‘recht op vergetelheid’. Zo was er een dame die een klacht neerlegde naar aanleiding van een overzicht in een krant over de successen van strafpleiter Jef Vermassen. De dame werd 25 jaar geleden vrijgesproken in een moordzaak. Zij vond het niet kunnen dat de zaak opnieuw werd opgerakeld zodat haar nieuwe omgeving er opnieuw over begon te roddelen. In dit geval oordeelde De Raad dat het recht op vergetelheid inderdaad kan gehanteerd worden. Algemeen stelt De Raad dat het ‘maatschappelijk belang van zo volledig mogelijke archieven (…) en het recht op informatie in beginsel zwaarder doorwegen dan het belang dat personen kunnen hebben bij het verwijderen, ontoegankelijk maken of aanvullen van gearchiveerde artikelen, beelden of uitzendingen’. Zo werd de klacht van Freddy Horion verworpen. De man die in de jaren ’70 een familie vermoordde in Sint-Amandsberg eiste eveneens het recht op vergetelheid ‘net zoals alle andere veroordeelden’. Ik kan me inbeelden dat Freddy Horion, of zijn advocaat, nu wel een aanvraag heeft ingediend bij Google.

Zelf hebben we het met Data News ook meegemaakt dat een gewezen topman van Belgacom steeds opdook in een link op Google verwijzend naar een artikel op onze website over patentbreuk en namaak. Of we die link niet konden verwijderen? Ik vermoed dat Google nu ook een aanvraag kreeg. En zo zal ook het geheugen van Google steeds selectiever worden. En zal de informatie die je er op vindt, mogelijk steeds meer louter positieve berichtgeving bevatten én dus wellicht ook nog minder relevant worden. Google zal alvast heel wat middelen en mensen moeten vrijmaken om de ongetwijfeld tienduizenden aanvragen te verwerken én haar beslissing voor behoud of verwijdering van de betrokken link te motiveren. Het wordt een lange zwerftocht, net zoals Aeneas langs vreemde obstakels en een wolk onzichtbaarheid.

Voorlopig heeft het arrest van het Europees Hof geen invloed op nieuwswebsites, maar Sirius-advocaat Bart Van Besien wijst er in ‘De Journalist’ wel op dat het impact kan hebben en het aantal aanvragen tot verwijdering van links wellicht zal toenemen. Data News blijft daarbij een rots in de branding. En wil dat ook zo houden.

Zie ook de opinie van voorzitter Willem Debeuckelaere van de Privacycommissie in Data News van 6/6/2014.