Het gaat goed met 3D-printing. De sector heeft zichzelf sinds enkele jaren met succes opnieuw in de markt gezet. Een van de grootste jongens in die markt is het Leuvense Materialise, dat in 2010 nog aan de alarmbel trok.

We ontmoeten ceo Wilfried Vancraen op de Materialise World Conference. De jaarlijkse bijeenkomst kent dit jaar een recordopkomst met meer dan duizend mensen uit de sector. Daarmee staat de editie in schril contrast met de vierhonderd mensen in 2010. Een jaar dat waarin de sector zich moest heruitvinden. “Ons thema dat jaar was ‘waarom doet de 3D-printing industrie het zoveel slechter dan die van de Californische wijn?’, legt Wilfried Vancraen, ceo van Materialise, uit. “De omzet van onze sector lag toen lager dan die van hen, terwijl de wijnverbouwers er op vooruitgingen en wij in 2009 met tien procent krimpten. Daarop hebben we alle ceo’s uit de 3D-printing industrie een uitnodiging gehad en op die conferentie hebben we nagedacht over een andere marketingstrategie.”

Betere marketing bleek een van de sleutelelementen. Er was niets mis met de technologie of de producten die de sector maakte. Maar onbekend is onbemind en onbemind breekt zelden verkooprecords. Zo werd er in de sector besloten om meer aan zelfpromotie naar de buitenwereld toe te doen in plaats van elkaar onderling te beconcurreren. Een tactiek die ook de Californische wijnsector met succes heeft beproefd om haar imago op te krikken.

Nochtans was het geen evidentie om met een hele fanfare naar buiten te komen. “We zijn een sector van techneuten, uitstekend om prototypes te maken, maar daar bleef het vooral bij.” Materialise heeft dat patroon kunnen breken door 3D-printing in andere sectoren te introduceren. “Een van de zaken die we in 2012 hebben gedaan is een modeshow met 3d geprinte kledingstukken georganiseerd. De modesector sponsoren was een bewuste keuze, net om die algemene bekendheid te krijgen. Die creaties zijn nadien ook naar boven gekomen in de fashion weeks in Parijs en Londen.”

Materialise zelf maakt geen 3D printers. Wel ontwikkelt het software om de toestellen te perfectioneren en werkt het aan toepassingen voor sectoren waar 3D-printing een verschil kan maken. Denk maar aan de biomedische sector waar het bedrijf kaakprotheses en andere lichaamsdelen nabouwt, perfect afgestemd op je lichaam. Zo komt er om de zoveel tijd een nieuwe sector aan bod. “We doen heel veel marktanalyse,” zegt Vancraen. “Vermits we een techspeler zijn, moeten we er snel bij zijn zodat we een bepaalde positie kunnen innemen. Maar dat lukt alleen als je snel genoeg bent. We willen als pionier een footprint neerzetten. Maar als een klassieke speler dezelfde kansen ziet en zich er op toelegt, dan wordt het moeilijk concurreren.”

Daarnaast beschikt het bedrijf over een uitgebreide collectie aan toestellen om voor anderen producten te printen. “Elke werkdag komt er zo’n 2,5 terabyte aan data binnen om te verwerken tot printvoorwerpen. Dat zijn ongeveer 4,5 vrachtwagens vol floppydisks. Al gaat het daarbij voor een groot deel om ruwe data.

ONGEWAPEND

Het Leuvense bedrijf zit zo in veel markten, van puur medisch tot schoenzolen en juwelen. Tijdens de conferentie kondigt het bedrijf bijvoorbeeld een samenwerking aan met Brilontwerper Hoed Design studio voor een 3d-geprinte brillencollectie. “Dit is een volgende sector die ernstig experimenteert met 3D.”

Een grote afwezige is defensie, een miljardenmarkt die Materialise bewust links laat liggen uit morele overwegingen. “We blijven volledig weg van wapenontwikkeling”, zegt Vancraen overtuigd. Een opmerkelijke uitspraak voor de ceo van een beursgenoteerd bedrijf, maar die regel is er al van voor die tijd. “Wel gebruikt het Amerikaans leger onze technologie voor medische doeleinden, het herstellen van mensen. We zijn daar heel rigoureus in. Al kan het dat iemand onze software ontdekt bij een wapenfabrikant omdat we met resellers werken. Maar telkens we zo’n geval ontdekken, wordt het bedrag dat we zo onbewust hebben verdiend doorgestort aan een goed doel.”

OVERHYPED OF REVOLUTIE?

3D-printing doet vandaag ook de fantasie bij consumenten op hol slaan. Meer naamsbekendheid voor de technologie deed de omzet wereldwijd verviervoudigen in enkele jaren tijd. “Vijf jaar geleden hadden we meer nood aan naamsbekendheid. Vandaag gaat het over delivery: kwaliteit leveren met 3D-printing. Bewijzen dat we kostenreductie realiseren en op een duurzame manier kunnen ondernemen. Al is de pendel vandaag doorgedraaid naar overhyped. Plots ontdekte de wereld twintig jaar ontwikkeling en zijn de verwachtingen hoog.” Vancraen blijft nuchter bij die hype, maar benadrukt dat het in de kern om een revolutie gaat en parafraseert de Amerikaanse professor Hod Lipson, director van het creative Machines Lab aan Cornell University. “De elektronische en computerrevolutie hebben de kost van rekenkracht gereduceerd tot bijna nul. Zo kan 3D de kost van de complexiteit in manufacturing naar bijna nul brengen. Dat laat toe om veel complexere dingen te doen, maar ook om nieuwe functies te integreren waardoor je toegevoegde waarde krijgt. Vroeger bestond zo’n productieproces uit enorm veel stappen, vandaag is dat één stap: het in 3D-printen, vaak met de elektronica en mechanica al geïntegreerd. Dat de kost van complexiteit in manufacturing daalt, onderscheidt ons van een hype.”

Om de mogelijkheden te tonen organiseerde Materialise de afgelopen weken een tentoonstelling in Bozar. Naast geprinte kunstwerken zag je daar ook hoe stoelen en kleding plots fundamenteel anders kunnen ontworpen worden. Maar ook hoe een bepaald soort winkelhaak wordt geoptimaliseerd zodat enkel de dragende stukken worden geprint, wat bijvoorbeeld leidt tot een vreemd hoopje metaal, dat toch perfect past maar met minder volume en gewicht.

3D-printing komt vandaag in bijna alle sectoren voor: luchtvaart, de medisch sector, bij consumentenproducten, zelfs nachtlampjes voor kinderen. “Wel waarschuwt Vancraen voor te hoge verwachtingen door de huidige hype, maar hij vreest geen donkere dagen. “De pendel is sinds begin 2014 wat doorgeslagen naar overhyped, maar net zoals bij de dotcombubbel zal er ook nadien nog altijd veel te doen zijn in de sector. Het mooie aan 3D-printing is dat het zo fundamenteel is en dat je er, net zoals met het internet, een massa toepassingen op kan bouwen.”

Pieterjan van Leemputten

“We zijn een sector van techneuten, uitstekend om prototypes te maken, maar daar bleef het vooral bij.”

“We blijven volledig weg van wapenontwikkeling.”