Er is nog steeds een nijpend tekort aan informatici op de Belgische markt – en zeker vrouwelijke. Sommigen wijzen met een beschuldigende vinger naar het onderwijs, maar kersvers ‘ICT Woman of the Year’ Saskia Van Uffelen, ceo van Bull, legt ook een flink stuk van de verantwoordelijkheid bij de ict-sector zelf die dringend wat aan zijn imago moet doen.

Je kan toch niet ontkennen, Saskia, dat het onderwijs tekortschiet op het vlak van it-opleiding?

SASKIA VAN UFFELEN: Ook dat heeft op de eerste plaats met imago te maken. Mijn zoon van veertien zegt: “It is iets voor rare mannen die in een donkere kamer zitten te tokkelen op een keyboard”. Als dat het beeld is dat iemand van 14-15 jaar heeft van it, dan is er werk aan het imago. In Vlaanderen zijn er maar 2.400 studenten in it, wat dus wil zeggen dat we het gros van de andere studenten niet bereiken. Ik heb echter in it niet alleen technische profielen nodig maar ook mensen die goed kunnen communiceren, die projectmanagement kunnen doen, die leiderschapskwaliteiten hebben, en die komen ook uit totaal andere richtingen. En vermits we die andere richtingen niet voldoende aanspreken met het imago, zijn er ook weinigen die daarop reageren. Ik denk dat daar eerder het probleem ligt dan bij het onderwijs op zich.

Dus de fout ligt eerder bij de sector die zijn imago moet aanpassen?

SASKIA VAN UFFELEN: Absoluut, dat is ook de reden waarom ik begin dit jaar een project opgestart heb, ‘IT is cool’, om dringend binnen de sector iets aan dat imago te doen. Als we die bijsturing niet kunnen geven, dan gaan we ook de volgende generatie, de 14- en 15-jarigen van vandaag, missen. Dat hebben we zelf in de hand, we moeten zelf het initiatief nemen, en zowel bedrijfsleiders als leveranciers moeten daaraan meewerken. Ik heb in december vorig jaar binnen Bull en CSB Consulting alle oude vormen van interne communicatie zoals nieuwsbrieven afgeschaft, er is nu nog één systeem, Bullinks, een interne Facebook waarbinnen iedereen zich vriend moet maken met iedereen en zelf verantwoordelijk is voor de interne communicatie. Het is een volledig veranderingstraject maar als we de bedrijven niet verjongen in hun manier van werken, dan gaan we niet in staat zijn om zowel de vrouwelijke als de mannelijke interessepunten in de ict-sector levendig te houden. Weet je, als je mensen wil aantrekken die met Facebook willen werken maar hen een bedrijf voorschotelt met een oubollige vorm van communicatie, dan schrik je hen af.

Hoe komt het dat vooral meisjes het it-beroep links laten liggen, je zou denken dat met de doorbraak van sociale media als Facebook en Twitter meisjes toch meer vertrouwd zouden zijn met informatica?

SASKIA VAN UFFELEN: Het is raar. Ik merk bij mijn eigen kinderen dat de meisjes zitten te netwerken en te Facebooken, terwijl de jongens af en toe ook wel Facebooken maar toch meestal spelletjes spelen. En je kan dat niet zomaar omkeren, van jongs af aan hebben ze verschillende interesses, en als we dat zouden forceren, dan maken we een enorme fout. Zo vind ik het ook verkeerd om bij aanwervingen met een quorum te gaan werken om evenveel vrouwen als mannen in de it te hebben – het gaat erom of je geschikt bent voor de job, en ben je een vrouw, dan des te beter, maar het blijft altijd de juiste persoon op de juiste plaats met een gezonde mix van al de competenties die je nodig hebt om het doel van je organisatie te bereiken.

Vind je het zelf als vrouw moeilijker om aanvaard te worden in deze sector?

SASKIA VAN UFFELEN: Het is gemakkelijker dan een aantal jaren geleden, al blijft dit nu eenmaal een technische wereld en word je misschien wel iets meer op de proef gesteld als vrouw dan als man – als een man zich bewezen heeft, dan heeft hij zich bewezen, punt. Een vrouw moet dat iedere keer opnieuw doen. Maar op zich vind ik dat niet erg. Het zorgt er voor dat je alert blijft, het houdt je aandacht open en dwingt je om scherper te analyseren en op andere manieren dingen te doen dan mijn mannelijke collega’s het zouden doen.

Maakt de combinatie werk-privé het voor een vrouw niet moeilijker?

SASKIA VAN UFFELEN: Ik heb enorm veel mannelijke medewerkers die tegenwoordig tijdskrediet of ouderschapsverlof aanvragen, parttime werken, vermoedelijk zelfs evenveel mannen als vrouwen. Waar ik het wel moeilijk mee heb is dat wij vroeger wisten dat we eerst ervaring moesten opdoen om te kunnen doorgroeien en dat de huidige generatie die tijd niet meer neemt, zij willen alles én tegelijkertijd – carrière maken, promotie maken, een familie opstarten, én, én. Ik wil hen duidelijk maken dat ze zichzelf de tijd moeten geven om gezonde fundamenten op te bouwen om later te kunnen doorgroeien.

Vind je van jezelf dat je als rolmodel kan dienen voor vrouwen die een job in ict zouden overwegen?

SASKIA VAN UFFELEN: Het is een feit dat er niet veel vrouwen zijn die binnen it op een topfunctie zitten. In die zin zeker wel, maar ik heb meer aandacht voor mijn rol als manager. Ik vind er ongelooflijk veel genoegen in om mensen in hun loopbaan te begeleiden en ze te zien doorgroeien, en het doet me plezier te zien dat er nu mensen voor mij werken die tien of vijftien jaar geleden ook met mij hebben gewerkt. Als je altijd correct, professioneel, constructief, met veel passie en gedrevenheid je ding gedaan hebt, dan hebben de mensen daar een goeie herinnering aan. In die zin denk ik dat ik als leader misschien wel een rolmodel heb. Ik heb ook gesteld dat ik dit jaar 500 leerlingen persoonlijk wil spreken, zowel jongens als meisjes, om effectief aan te tonen dat het niet alleen rare mannen zijn in de it maar dat er ook coole madammen tussenzitten. Ik ga dus mijn job gebruiken om mee te helpen het imago van de it’er te verbeteren.

Hoe houd je dat zelf in evenwicht, vooral met vijf kinderen?

SASKIA VAN UFFELEN: Ik heb een echtgenoot die een enorme steun is. En het voordeel als vrouw is dat als ik te veel afwezig ben, mijn kinderen onmiddellijk feedback geven dat het niet kan. Voor mij is dat een grote luxe want dan weet ik wanneer ik overdrijf en moet corrigeren om terug een gezond evenwicht te vinden. Maar daarnaast moet je ook in je professionele omgeving een goed team uitbouwen van mensen die het kunnen opvangen als een van de anderen weg moet of er tussenuit valt om een of andere reden.

Wat is vandaag je grootste uitdaging bij Bull?

SASKIA VAN UFFELEN: Binnen de organisatie is het de transformatie managen van de perceptie van Bull in de markt – wie is Bull, het bedrijf dat al 71 jaar actief is in België met ongelooflijke trouwe klanten, enorme technische competenties, maar met een gebrek aan marketingimago. Bull is een bedrijf van ingenieurs die kicken op de technologie maar soms het marketingaspect uit het oog verliezen, en dat wil ik verbeteren en naar de markt ook communiceren wie we eigenlijk zijn. Toen ik in 2008 bij Bull kwam, had het bedrijf vooral het imago van een zeer betrouwbare leverancier. Ik heb toen vooropgesteld dat we tegen 2013 zouden moeten evolueren naar een betrouwbare partner in plaats van enkel een leverancier, om tegen 2020 door te groeien naar het niveau van strategisch adviseur. En opmerkelijk: in december 2010 heeft onze nieuwe groepsverantwoordelijke Philippe Vannier precies dezelfde toekomstvisie aangekondigd.

Wat betekent deze erkenning van Data News voor jou?

SASKIA VAN UFFELEN: Twee zaken. Op de eerste plaats voldoening, de erkenning dat we met veel passie en gedrevenheid de jongste jaren geprobeerd hebben om mee te werken aan de evolutie in de it-sector, soms koppig maar meestal creatief en constructief. En daarnaast ook hoop – ik hoop dat dit me in staat zal stellen om het ‘IT is cool’-project te doen slagen, om mee te werken aan de verandering van het imago van de it-sector.

Nog dromen?

SASKIA VAN UFFELEN: Ik droom er nog altijd van een fabriek te kunnen leiden, ik denk dat het enorm boeiend moet zijn een combinatie van arbeiders en bedienden te managen. Het is een ervaring die ik nog niet heb.

Frans Godden