De International Council for Information Technology in Government Administration (ICA) is een internationale non-profitorganisatie rond e-government opgericht in 1968. 26 landen zijn er lid van. Maar aan het hoofd staat een Belg.

Frank Leyman is aan zijn vijfde jaar bij Fedict bezig. Hij werd destijds aangeworven om zich specifiek bezig te houden met internationale relaties. “Alles wat ict is, wordt meer op Europees in plaats van nationaal niveau besproken en beslist. Er is nood aan coördinatie tussen de lidstaten en de Europese Commissie. Soms is dat werken aan gezamenlijke projecten, soms is dat Belgische belangen verdedigen”, omschrijft Frank Leyman de ene helft van zijn functie bij Fedict. “De andere helft hou ik mij bezig met bilaterale relaties. Wij krijgen heel veel landen of delegaties over de vloer die komen kijken hoe wij hier iets hebben ontwikkeld, uitgedokterd of opgelost. Bijvoorbeeld over de eID: dat is duidelijk onze number one. Maar er komen ook landen kijken hoe wij de wetgeving rond elektronische handtekeningen hebben opgezet, of naar de kruispuntbank van Frank Robben. En dat zijn lang niet alleen Europese landen, maar evengoed ook delegaties van China tot pakweg Kuweit.” Een tijdje terug was er nog bezoek uit Mongolië. “Zij willen een nieuw digitaal rijksregister bouwen maar hebben het grote probleem dat ze door de vele nomaden eigenlijk niet goed weten wie hun bewoners precies zijn. Zo zie je maar dat in ieder land de context steeds anders is, en dat maakt het voor mij heel leerrijk”, legt Frank Leyman uit.

ICA

Het is precies die leergierigheid die hij ook bij ICA vond. Het was Jan Deprest, voorzitter van het Fedict-directiecomité, die hem stimuleerde. “Ik ga nooit vergeten hoe hij de eerste tegen mij zei: ‘Frank, je moet België op de internationale kaart zetten.” Het hoofdterrein blijft Europa, maar de ICA-associatie laat Leyman ook toe om contacteren buiten Europa te leggen. De leden van ICA zijn stuk voor stuk de ‘country cio’s’, of de verantwoordelijken voor e-government in hun land. Veel Europese landen zijn lid, maar ook de Verenigde Staten, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Korea en Signapore zijn aangesloten. “Je discussieert binnen ICA telkens over dezelfde problemen die ieder lid wel heeft, maar de aanpak en invalshoek is telkens verschillend”, klinkt het.

Het belangrijkste evenement van ICA is het jaarlijkse congres. Daar presenteren studiegroepen achter gesloten deuren de bevindingen en aanbevelingen uit onderzoeken die ze uitvoerden in opdracht van ICA. Het congres vindt elk jaar plaats in een ander land. In 2009 was België trouwens aan de beurt, in november wordt het congres voor de 44ste keer georganiseerd en is Washington de gastlocatie. “Er worden geen politici toegelaten en ook de private sector is er niet welkom. Dat is een bewuste keuze, zodat we op een andere, open manier over projecten kunnen spreken. Dus ook over mislukkingen en problemen die we maar niet opgelost krijgen.”

Voorzitterschap

Twee jaar geleden werd Frank Leyman tot voorzitter van ICA gebombardeerd. Een van de punten die Leyman tijdens zijn voorzitterschap zeker wil bewerkstellingen, is werken aan de geografische uitbreidingen. “Afrika en het Midden-Oosten ontbreken nog. Maar ook in Zuid-Amerika vind ik dat we meer werk moeten doen.” Alle continenten bij ICA betrekken heeft nog een bijkomende redenen. “De huidige leden zijn tamelijk rijke landen. Ik vind dat wij de opdracht hebben om collega’s uit armere landen te helpen. En omgekeerd: het is niet omdat je geen rijk land bent, dat je geen mooie dingen kunt realiseren.”

Daarnaast wil Frank Leyman met ICA ook wat meer naar buiten treden. “We hebben veel competente mensen die samen een boodschap kunnen uitdragen die interessant is voor anderen. Ik vind dat wij af en toe best wel eens onze conclusies mogen meedelen.”

Sommige landen zoals Zuid-Afrika worden weleens uitgenodigd naar het congres om er de e-government uitdagingen van hun land te schetsen. Maar er loopt ook een ‘future leader’ programma bij ICA. In het kader daarvan worden twee of drie jonge managers uitgenodigd om deel te nemen aan het congres en voor een verfrissende inbreng te zorgen.

Onterecht bescheiden

Vanuit zijn functie is Frank Leyman goed geplaatst om te oordelen of België het goed doet in e-government. “Eerlijk waar, België is volgens mij veel te bescheiden. Wij doen fantastische dingen en we moeten daar veel meer naar buiten durven mee komen. Ik hoor dat van de bezoekende delegaties. De e-id natuurlijk, maar het concept van de kruispuntbank is fantastisch goed. Hetzelfde voor ons backoffice-systeem. Dat is echt gemaakt voor een federaal model, en heel veel landen hebben daar terecht bewondering voor. Dat zit écht goed ineen.”

Het feit dat België later dit jaar het Europees voorzitterschap op zich neemt, wil Leyman ook aangrijpen om e-government helemaal ‘in the picture’ te plaatsen. Dat zal gebeuren op een congres in december in het Brusselse Square convention center. “Op de Europese Top van Laken in 2001 werd destijds voor de allereerste keer over e-governement gesproken. Nu, negen jaar later, willen we eens een grondige round-up maken. Wat is er sindsdien allemaal veranderd voor de burger? We willen die vraag heel down-to-earth, heel praktisch beantwoorden en kapitaliseren op ons voorzitterschap.”

Leyman hoopt hiermee ook veelgehoorde kritiek te pareren dat er door Europa heel veel wilde plannen gesmeed worden maar dat de praktische uitvoering een ander paar mouwen is. “Ja, er is in het verleden heel wat gediscussieerd geweest, maar we zitten nu op een milestone waarbij je overal in Europa programma’s ziet opduiken. Stork, het programma rond operabiliteit bijvoorbeeld; in december zal ik het ook écht eens kunnen tonen”, aldus de enthousiaste ICA-voorzitter. Het hoofdthema van de conferentie wordt ‘open government’: Europa als één grote ‘single market’, zonder grenzen en met interoperabiliteit. Maar ook klassieke thema’s als e-inclusion of green it zullen aan bod komen. Op het congres zal ook de digitale agenda van Europa voor de komende jaren (het i2015-plan) uitvoerig voorgesteld worden.

En Fedict?

Maar wat haalt Fedict nu concreet uit dat ICA-lidmaatschap, en bevindt ons land in een bevoorrechte situatie met een Belg als voorzitter van de ICA? Om te beginnen is het formeel netwerk belangrijk. “Via ICA heb ik rechtstreeks toegang tot topmensen. Ik kan als dat moet makkelijk praten met bijvoorbeeld de cio van Engeland. En op Europees vlak heb ik tijdens discussies dikwijls een informele lijn. Het kan al eens helpen als je via informele contacten kunt aftoetsen wat ervaringen van internationale collega’s zijn vooraleer je een bepaald project officieel lanceert”, verklapt Leyman. De man steekt ook niet onder stoelen of banken dat hij op een congres al eens een boompje over België durft op zetten. “Die visibiliteit is een goede zaak voor Fedict en het legt ons echt geen windeieren.”

Overigens is er best wel wat verloop in de leden, zowel wat de landen als de afgevaardigden betreft. Country cio’s zijn niet zelden gemandateerd voor enkele jaren. In heel wat landen zijn de functies ook politiek gelinkt. Als de politieke verhoudingen veranderen, komt er al snel een andere country cio in beeld. “Maar we proberen steeds zover mogelijk van de politiek te blijven: dat is niet het niveau waarop we werken. We moeten dus noodgewongen wel constant aan ledenwerving doen. Maar dat kun je evengoed als een voordeel zien. Nieuwe mensen zorgen al snel voor nieuwe invalshoeken”, dixit Frank Leyman.

Overigens is Leyman nog tot november voorzitter van ICA. Nadien neemt iemand anders de fakkel over. Frank Leyman blijft wel het Belgisch aanspreekpunt en zal blijven gaan naar de bijeenkomsten. “Bij elk congres in Amerika hebben we steeds een welkomstbrief van de Amerikaanse president gehad. Ik moet zeggen dat ik toch wel uitkijk naar de brief die Obama voor ons zal hebben in Washington.”

Kristof Van der Stadt

” Eerlijk waar, België is volgens mij veel te bescheiden. Wij doen fantastische dingen en we moeten daar veel meer naar buiten durven mee komen.”