De speel- en verzamelkaarten van Cartamundi uit Turnhout zijn een wereldwijd fenomeen. Achter de kaarten schuilt een complex proces van planning, productie en logistiek. “Ict vormt daarbij een sleutelelement”, zegt ict-manager Rudi Trippas. “Dankzij innovatie en efficiëntie kunnen we de concurrentie met de lageloonlanden aan. Zonder ict zou dat niet lukken.”

Turnhout is sinds mensenheugenis een belangrijk centrum voor de productie van speelkaarten. De vele kleine drukkerijtjes uit de achttiende en negentiende eeuw verdwenen een na een, tot er in de jaren ’70 in Turnhout nog drie grote spelers overbleven: Van Genechten, Biermans en Brepols. Samen richtten ze de joint venture Cartamundi op, gespecialiseerd in speelkaarten. Het gefuseerde Van Genechten-Biermans richt zich intussen op de productie van verpakkingsmaterialen, terwijl Brepols bekendheid verwierf als producent van agenda’s. In de loop van de jaren ’90 kende de speelkaartenindustrie een enorme boom. Onder meer de hype rond de verzamelkaarten van Magic bezorgde Cartamundi een enorme groeischeut. Er was onder meer een enorme vraag uit de Verenigde Staten. In die periode charterde Cartamundi meer dan een Boeing 747 om de kaarten naar de VS over te vliegen… Net op dat moment ging Rudi Trippas er als ict-manager aan de slag. Met een team van zes medewerkers verzorgt hij de ict-ondersteuning voor de hele groep. In de productievestigingen in het Duitse Altenburg en in Dallas bevinden zich nog twee extra medewerkers voor de eerstelijnssupport.

Welke ict-omgeving trof u aan toen u bij Cartamundi begon?

RUDI TRIPPAS: “In de jaren ’90 was de ontwikkeling van maatwerk-erp op een mislukking uitgelopen. Het project sleepte veel te lang aan en ging over budget. Vanaf dan koos Cartamundi ervoor om zo veel mogelijk met standaardpakketten te werken. Ik kwam aan boord in 1998, toen we met de implementatie van het erp-pakket ASW van de Zweedse leverancier IBS van start gingen. Er was tot dan weinig it-ondersteuning van de bedrijfsprocessen geweest. Dat kon ook niet zomaar, want lang niet alle productie verloopt volgens een vast stramien. Om een voorbeeld te geven: de speelkaarten voor de retail produceren we via make-to-stock, terwijl een klassieke drukkerij altijd op basis van make-to-order produceert. Heel wat van onze processen wijken af van wat binnen een traditionele drukkerij gangbaar is. Met ASW slaagden we er echter in de behoefte aan it-ondersteuning in te vullen.”

Precies op tijd, want eind de jaren ’90 kende Cartamundi een grote groei.

RUDI TRIPPAS: “De enorme hype rond verzamelkaarten – vooral die van Pokémon in het jaar 2000 – plaatste ons voor een grote uitdaging. We hadden op dat moment maar één ding voor ogen: zo veel mogelijk produceren. Het was toen ook duidelijk dat we de groei onvoldoende onder controle hadden, dat het gewoon te snel ging. Professor Luc Chalmet van de Universiteit Antwerpen analyseerde onze situatie en adviseerde ons te investeren in een aps-systeem (advanced planning & scheduling). De keuze viel daarbij op SynQuest (intussen gefuseerd met Viewlocity – nvdr). SynQuest draait echter op een Oracle-database onder Windows, en ASW op IBM AS/400. Om erp en aps op elkaar af te stemmen was dan ook heel wat complexe interfacing vereist.”

ASW en SynQuest ondersteunden de productie, maar kon het logistieke luik dan nog wel volgen?

RUDI TRIPPAS: “Dat was inderdaad ook een uitdaging. We hebben toen beslist vijf externe magazijnen die we gebruikten in de regio Turnhout te vervangen door één groot eigen warehouse, met IBS Dynaman als wms (warehouse management system). Het sluitstuk van de nieuwe ict-omgeving bestond uit een oplossing voor offertecalculatie. Daarvoor was in de markt geen standaardpakket te vinden. Onze processen zijn te specifiek. Het gaat immers om meer dan alleen maar drukken en versnijden, zoals in een gewone drukkerij. Hier werken we ook met glinsterende en holografische kaarten, die afkomstig zijn van partners. Er zijn allerhande verpakkingen en extra materialen waarmee we werken, waardoor de supply chain er al snel vrij ingewikkeld uitziet. Daarom hebben we het systeem voor offertecalculatie op maat laten maken door Ordina. Het is een webapplicatie in .Net.”

Het resultaat is een it-omgeving die op vier grote systemen en op verschillende platformen is gebaseerd. Ik kan me voorstellen dat de integratie ervan de achilleshiel van het geheel vormt. Klopt dat?

RUDI TRIPPAS: “Tot die bevinding zijn we inderdaad ook gekomen. In 2007 hebben we beslist om de vier oplossingen te vervangen door een meer geïntegreerd systeem. Dat zou ons moeten toelaten om bijvoorbeeld sneller overgenomen bedrijven in de groep in te passen. Vandaag lukt dat wel binnen ons erp-pakket, maar veel minder binnen het aps-systeem en het wms. Met managementconsultants S&V hebben we een selectietraject opgestart, en dat heeft intussen ook al een shortlist met vier mogelijke kandidaten opgeleverd. Door de plotse omslag in het economische klimaat hebben we het project echter tijdelijk on hold moeten zetten.”

Wanneer pikt u de draad weer op?

RUDI TRIPPAS: “Dat zal nog niet in 2011 zijn. We hebben een heel druk jaar voor de boeg. Zo’n groot project moet je goed kunnen voorbereiden en inplannen. We willen daar dan ook voldoende tijd voor nemen. Tegelijk is het echter duidelijk dat we dit niet eindeloos voor ons uit kunnen schuiven. SynQuest wordt als pakket niet echt meer verder ontwikkeld en ook ASW richt zich steeds meer op de ondersteuning van de supply chain, terwijl voor ons het manufacturing-luik erg belangrijk is. We hebben intussen een enquête uitgevoerd onder onze medewerkers, en daaruit blijkt dat er een grote bereidheid bestaat om naar een meer gebruiksvriendelijke, geïntegreerde omgeving over te stappen. Als ict-manager is het uiteraard ook mijn rol om het management er op te wijzen dat onze it-omgeving aan vervanging toe is, dat het met de huidige systemen op termijn alsmaar moeilijker zal blijken om de bedrijfsprocessen adequaat te ondersteunen.”

Hoe belangrijk is it-ondersteuning in jullie markt? Helpt it mee het verschil maken?

RUDI TRIPPAS: “De afhankelijkheid van it is vrij groot. Met name wanneer er piekmomenten zijn, moeten we op performante, beschikbare systemen kunnen rekenen. Planning is een cruciaal element. Voor ons komt het er dan op aan op zo kort mogelijke tijd alle beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten en zo veel mogelijk te produceren. Het is maar dankzij die efficiëntie dat we de concurrentie met producenten uit lageloonlanden aankunnen. In dat opzicht speelt it inderdaad een cruciale rol.”

Is er veel concurrentie in jullie markt?

RUDI TRIPPAS: “Cartamundi is uitgegroeid tot een grote, wereldwijde speler. Maar er zijn in heel wat landen nog altijd lokale bedrijven actief. De concurrentie met de lageloonlanden speelt vooral bij de productie van kaarten voor spellen. Dat zijn volumecontracten, waarbij we produceren in functie van de langetermijnplanning van de bedrijven die de spellen op de markt brengen. Het is daarbij de prijs die de doorslag geeft. De snelheid van produceren en leveren speelt er minder mee. Concurrentie is bij ons echter niet alleen afkomstig van andere producenten van kaarten. We moeten ook opboksen tegen andere artikels. Speelkaarten – met daarop het logo van het bedrijf – zijn nog altijd een traditioneel geschenk dat bijvoorbeeld banken en brouwers aan hun klanten uitdelen. Voor ons is het belangrijk dat ze dat blijven doen, want petjes of strandballen kunnen even goed dienst doen als relatiegeschenkjes.”

Hoe kan Cartamundi zich daartegen wapenen?

RUDI TRIPPAS: “We doen dat onder meer door voor de klant een volledig concept uit te werken. Zo bedenken we complete loyalty-campagnes, uiteraard telkens met kaarten als centraal element. Het concept rond WWF Heroes is er een goed voorbeeld van. Dat was een actie die liep bij Delhaize en Tom & Co rond ‘De helden van onze planeet’. Centraal stonden de verzamelkaarten met daarop foto’s van wilde dieren. De actie bracht informatie over een aantal ecologische thema’s. Er was ook een interactief luik aan verbonden. Op de website kun je de dieren ‘tot leven wekken’. Wanneer je een kaart voor de webcam houdt, krijg je over dat dier een 3D-animatie te zien. Het voorbeeld geeft aan hoe we binnen onze sector innovatief blijven en nieuwe concepten bedenken, maar uiteraard telkens met de speelkaarten als sleutelelement. Megakicks is nog een voorbeeld. Dat is een nieuw verzamelboek over de Belgische voetbalcompetitie. Iedere donderdag verschijnen er kaarten met daarop foto’s van de hoogtepunten van de matchen van het voorbije weekend. Snelheid en planning zijn cruciaal om op tijd alle materiaal te verzamelen, te drukken, af te werken en in de winkel te krijgen. Zonder it zou dat nooit lukken.”

Dries Van Damme