Al sinds de komst van de solid state disk luidt het dat ssd de opvolger is van de traditionele harde schijf of hdd. Samsung gelooft dat het kantelpunt bereikt is nu de prijs van ssd’s naar beneden gaat en de capaciteit omhoog.
Sinds 2012 is de wereldwijde markt van ssd’s en toebehoren verzesvoudigd. Als we Samsung mogen geloven, groeit de ssd-markt zelfs sneller (+54 procent jaar-op-jaar) dan die van smartphones (19 procent). Het bedrijf organiseerde pas de jaarlijkse SSD Global Summit : naast een schouwtoneel voor productintroducties ook de ideale setting om het even over markttendensen te hebben. En die trend is volgens Samsung duidelijk : ssd’s vinden meer en meer ingang in consumentenelektronica, in bedrijfscomputers én in datacenters. Dan toch het lang voorspelde einde van de traditionele harde schijf ?
ZEVEN DOMINOSTENEN
Feit is dat heel wat van de initiële nadelen van ssd’s doorheen de jaren weggewerkt zijn. Ryan Smith, director en product marketing bij Samsung, heeft het over zeven domino-stenen die moeten omvallen vooraleer de harde schijf met mechanische onderdelen definitief naar de geschiedenisboeken verwezen kan worden.
De eerste steen is de makkelijkste en is volgens Smith al sinds 2010 omgevallen : de performantie oftewel de gemiddelde schrijf- en leessnelheid. Ssd’s met een sata-aansluiting halen sinds 2011 al vlotjes een transfersnelheid van meer dan 500 MB/s. De eerste generatie solid state disks volgens de pcie-standaard klokte voor het eerst boven de 1.100 MB/s af en de snelheid blijft jaar na jaar toenemen. De schrijfsnelheid van de op de Sam-sung SSD Summit voorgestelde 960 PRO bedraagt bijvoorbeeld maximaal 3.500 MB/s en de leessnelheid 2.100 MB/s, waar dat bij de 950 PRO – exact een jaar geleden geïntroduceerd – nog respectievelijk 2.500 MB/s en 1.500 MB/s is. Dat zijn snelheden waar een harde schijf niet kan aan tippen. Het truukje ? De ssd’s op basis van vertical nand-technologie zijn gebaseerd op het ‘non-volatile memory express protocol’, kortweg nvme. Dat laat veel hogere snelheden toe dan de standaard sata-interface van conventionele ssd’s.
GEEN GELUID, LAGER ENERGIEVERBRUIK EN HOGERE BETROUWBAARHEID
Wie een ssd in zijn laptop of desktop heeft, zal ook beamen dat de ssd het zeker van de hdd haalt qua geluid. Gemiddeld genereert een harde schijf tot 25 decibel : een ssd klokt altijd af op 0 decibel want er zitten geen bewegende, mechanische onderdelen in. En ook in stroomverbruik is een ssd de betere leerling van de klas : tot zeven keer meer energie-efficiënt, nog altijd volgens Ryan Smith.
Een argument pro-ssd dat wel nieuwerwets klinkt, is dat een ssd betrouwbaarder is dan een hdd en langer meegaat. Fabrikanten van ssd’s zetten die bewering graag kracht bij door extra garantie op het toestel te bieden. De duurste ssd’s van Samsung komen met maar liefst 10 jaar fabrieksgarantie, maar ook op de goedkopere instap-ssd’s kan je genieten van 3 jaar garantie.
KLEINERE BUITENKANT
Een ssd is doorheen de jaren ook sterk geëvolueerd in vorm : naar 2,5 inch, niet toevallig het formaat van harde schijven in laptops, naar msata en naar m.2. De nieuwste generatie – en dus ook de pas voorgestelde 960 PRO en EVO van Sam-sung – kan u nog het best omschrijven als ‘modules’ in plaats van schijven. Het gaat effectief om ‘latjes’ zoals we die kennen van het ram-geheugen in een desktop of laptop. Compact dus, en dat biedt mogelijkheden voor fabrikanten, al zit het nvme-ecosysteem wel nog in een eerder ontluikende fase. “Maar de hele keten is er wel bij betrokken : van het besturingssysteem en het bios/uefi tot de chipset. We zien voor dit jaar ook een duidelijke trend naar ‘mass adoption’ van nvme”, beweert Smith. Dit jaar denkt Samsung zo’n 56 miljoen ssd’s met sata te zullen verkopen, tegenover 33 miljoen met pcie/nvme-technologie. Volgend jaar moeten er dan nog altijd 51 miljoen met sata zijn, maar verdubbelt het pcie/nvme-segment wel tot 64 miljoen stuks. 2018 moet het jaar van de grote doorbraak worden, waarbij het sata-segment zowat halveert en het aantal verkochte pcie ssd’s nogmaals verdubbelt.
‘DATACENTERS ZULLEN VOLGEN’
Ssd’s zijn een belangrijk ‘after market’ product voor consumenten die een oudere computer een upgrade willen geven. Naast een upgrade van de processor is het installeren van een ssd veruit de populairste upgrade-oplossing. Maar ook bij bedrijven zit er groei in het aantal gebruikte ssd’s. “Het sata-protocol heeft zijn technische limieten bereikt : nvme is nodig voor meer snelheid. Bedrijven die razendsnel data moeten kunnen lezen en wegschrijven hebben dus baat bij ssd’s. Dat gaat de groei verder stuwen”, denkt Willow You, director of branded product marketing bij Samsung.
Hij is er ook van overtuigd dat datacenters zullen volgen. “De ‘total cost of ownership’ van een 100 petabyte datacenter ligt tot 40 procent lager wanneer je ssd’s in plaats van hdd’s gebruikt. Je stroomverbruik gaat naar beneden en door minder pannes bespaar je ook”, aldus You.
Maar voor een datacenter zijn grote opslagcapaciteiten toch net belangrijk en scoren ssd’s daar dan niet slecht in ? “Dat was tot pakweg 12 maanden geleden het geval. Maar ondertussen zijn ssd’s ook in hogere capaciteiten beschikbaar. Sterker nog : ssd’s hebben door technologie als ‘stacking’ – het op elkaar stapelen van lagen met flashgeheugen – de inhaalrace gewonnen. Samsung had er al eentje van 15 terabyte – voor de ronde prijs van 10.000 dollar – maar in augustus verraste Seagate vriend en vijand met de aankondiging van een 60 (!) terabyte sas ssd op 3,5″ formaat. Op zo’n schijf passen vlotjes 400 miljoen foto’s of 12.000 films en ze is dus duidelijk bedoeld voor de zakelijke markt – en dan vooral datacenters. Die kunnen hun oude 3,5” harde schijven vervangen door deze ssd.
PRIJS IN VRIJE VAL
Maar dat brengt ons bij het zevende en laatste dominostukje dat moet omvallen vooraleer de harde schijf op pensioen kan : de prijs. Ssd’s zijn altijd al duurder geweest dan hdd’s. Veel duurder zelfs als je het uitdrukt in prijs per gigabyte. Die prijs per gigabyte voor een ssd is de afgelopen jaren wel drastisch naar beneden gegaan, van 1,17 dollar per gigabyte naar 0,36 dollar per gb in 2016. Dat is een daling met 69 procent.
“Wij zien duidelijke kantelmomenten die kenmerkend zijn voor ‘mass adoption’. De eerste golf komt volgend jaar : een 128 of 256 gigabyte ssd die hetzelfde prijspunt heeft als een hard disk van 500 en 1000 gigabyte. De interessante periode is die net voor het kantelmoment : in de maanden ervoor is het prijsverschil dat van een spreekwoordelijke pizza. Op zo’n momenten wordt het duidelijk of mass adoption er aan komt”, verduidelijkt Ryan Smith. “Hoe dan ook is het voor mij zeker dat die laatste dominosteen, de prijs, aan het omvallen is. En als dat gebeurt weten we allemaal wat er met de hard disk gaat gebeuren”, stelt Smith.
“Wij zien toch ook dat ssd’s goedkoper geworden zijn en dat er een evolutie is naar minder hdd’s”, bevestigt Friso Haringsma, managing director van AntwerpDC. “Een paar jaar geleden waren er ook nog problemen met de levering, maar ook dat is achter de rug. Ssd’s worden in nieuwe servers duidelijk de standaard en dat komt echt door de lagere prijzen”, zegt Haringsma. Voor grote opslagvereisten zijn hdd’s of ook nog tape wél nog steeds ingeburgerd. “Het hangt van het type applicatie af. Als het echt snel moet gaan of waneer je in een cloudomgeving werkt, dan is ssd zeker te verkiezen. Voor pure opslag in hoge capaciteit is ssd voorlopig nog te duur.”
“Uiteindelijk gaat hdd er wel uit, maar de timing is nog onzeker. De prijs is uiteraard een belangrijke factor, maar er zijn ook nog altijd grote legacysystemen die je niet zomaar kan vervangen. Daar zal hdd wel nog lang een rol blijven spelen, net zoals je bijvoorbeeld nu ook nog steeds mainframes ziet”, besluit Haringsma.
HDD NOG NIET UITGESPEELD
“Wij zien de hard disk toch nog lang niet op pensioen gaan, zelfs niet op prepensioen”, repliceert Ward Bauwens, region head Seagate Benelux/Dach. “In de toekomst zal de vraag naar storage exponentieel blijven groeien en daarmee ook de innovatie in hdd. Want hoewel de hdd in pc’s terugloopt, is de harde schijf verre van dood”, stelt Bauwens. In nas en datacenters die de cloud uitmaken, wordt nog volop gebruik gemaakt van hdd’s, maar soms ook van sshd : ‘solid state hybrid drive’, een combinatie van de positieve punten van een ssd en een hdd. Oftewel : ssd-geheugen voor de hoge snelheid gecombineerd met een grote hoeveelheid datacapaciteit aan lagere prijs (hdd) in één hybride drive. Maar er zijn nog segmenten waar hard disks erg ingeburgerd zijn, weet Bauwens. Gaming bijvoorbeeld. “Een doorsnee recente game neemt al snel 50 gigabyte in beslag. Seagate heeft de enige officiële Xbox drive, alsook upgrade kits voor Playstation en sshd-drives voor pc-gaming.” Ook in camerabewaking en streaming ziet Seagate een markt voor hdd’s. Maar ook professionals in de creatieve sector kunnen bij de fabrikant terecht voor hoge performantie in combinatie met een enorme opslagcapaciteit. “Dan spreken we bijvoorbeeld over LaCie BIG (een DAS) met Thunderbolt 3 snelheid en tot 96 terabyte aan capaciteit”, aldus Bauwens.
En daarnaast lijken hdd’s nog altijd het betere back-up-medium. “Lokale back-ups ga je niet meteen op een duurdere ssd doen, waar de prijs per gigabyte toch nog een stuk hoger ligt. Dat vormt voor ons een erg belangrijk marktsegment”, klinkt het.
Kristof Van der Stadt
“De hard disk gaat nog niet op pensioen, zelfs niet op prepensioen”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier