Een groeiend aantal web start-ups tracht de manier waarop we professioneel communiceren te veranderen. Maar een waardevol alternatief bedenken voor e-mail blijkt moeilijker dan gedacht.

E-mail is dood, heet het in Silicon Valley. Het lijkt wel of de tech-sector een aanval heeft ingezet op de manier waarop bedrijven communiceren. Enkele weken geleden nog kon de Amerikaanse start-up Slack zo maar eventjes 43 miljoen dollar (32 miljoen euro) ophalen bij bekende durfkapitalisten als Andreessen Horowitz en Social+Capital. Slack heeft een boodschappensysteem gebouwd waarmee werknemers op een ‘vlotte’ en ‘intuïtieve’ manier met elkaar kunnen communiceren. En de geldschieters zien er overduidelijk brood in.

De initiatiefnemers achter Slack, Yammer, Asana, Convo en vele anderen werkten in een vorig leven bijna allemaal voor bekende b2c-webplatformen. Zo werd Asana opgestart door de medeoprichter van Facebook Dustin Moskovitz, terwijl Slack een project is van Steward Butterfield, de bedenker van Flickr.

De Slack-software speelt ook duidelijk leentjebuur bij Facebook en Twitter. Op de centrale newsfeed kunnen werknemers chatten over hun projecten en vrijelijk documenten delen, in plaats van heen en weer te zitten mailen. Zo kan je meer collega’s bereiken en skip je de vraag-antwoord formaliteiten, luidt het. Uiteraard kunnen gebruikers zich afzonderen en hebben de meeste tools een zoekfunctie om snel informatie te kunnen opsnorren.

Tot daar het concept. Maar in de Valley volstaat het niet om zomaar een dienst aan te bieden, tech-goden zoals Moskovitch en Butterfield willen de wereld veranderen, nothing less. De tagline van Slack, ‘Be less busy’, figureert op de homepage boven een foto van een persoon die rustig een tijdschrift aan het lezen is achter zijn computerscherm. Het lijkt wel de business-versie van een dieet: gebruik onze app en je werk smelt als sneeuw voor de zon.

Bij Asana eenzelfde soort boodschap. Die app belooft minder werk en meer tijd omdat conversaties op een handige manier gekoppeld worden aan je agenda. Sceptici spreken over een veredelde ‘to do’-lijst.

VOORINGENOMEN

Het grote probleem met deze apps is dat ze vertrekken vanuit het standpunt van de ontwikkelaar. Vrijwel alle complimenten op de wall of love van Slack zijn afkomstig van programmeurs en ondernemers uit andere Silicon Valley-start-ups. “Ik ben verslaafd aan Slack”, schrijft oprichter van About. me Tony Conrad. “It’s amazing.” Maar een aanbeveling van een doordeweekse bediende zal je er niet of nauwelijks aantreffen.

Applicaties zoals Yammer, Asana en Slack werden gecreëerd door ingenieurs die nooit voor een traditioneel bedrijf gewerkt hebben, en die dus niet vertrouwd zijn met de klassieke, gestructureerde bedrijfsprocessen inherent aan dergelijke organisaties. Bij gewone werknemers in alledaagse en ‘normale’ jobs slaan Slack en co. dan ook niet aan.

Immers: niet iedereen is zo maar bereid om in een ‘open’ omgeving te werken, waarbij heel het team kan meelezen en je privacy gereduceerd wordt. En eens er enkele collega’s hebben afgehaakt, worden dergelijke tools natuurlijk zinloos.

In plaats van tijdbesparend, kan zo’n toepassing ook snel vervelend worden: je moet bijna de ganse dag updates volgen én reageren, en een opt-out functie is vaak niet eens voorzien. En zoals we al schreven in ons enterprise social media-dossier (Data News nummer 8 van 25 april 2014), haken werknemers af wanneer ze denken dat ze tijd gaan verliezen.

Wat bedienden zo aantrekkelijk vinden aan e-mail, is net het feit dat ze hun communicatie zelf controleren, en dat het een plaats is waar je op een politiek verantwoorde en afgeschermde manier kan converseren. Al die interacties naar het publieke toneel verplaatsen, staat voor velen gelijk aan chaos.

Als Silicon Valley tools wil bouwen voor zijn eigen community, dan is daar niets mis mee. Maar wanneer durfkapitalisten miljoenen dollars steken in new way of work start-ups, dan mag je toch verwachten dat die bedrijfjes met tools komen die even nuttig en inzetbaar zijn als Word en e-mail. Als er één ding duidelijk is, dan wel dat die toepassingen nog even op zich laten wachten.

Frederik Tibau