Als Belgacom ergens enkele procentjes marktaandeel verliest, dan is het in het mobiele segment. Maar van een echte afkalving is vooralsnog geen sprake. Misschien dat een eventuele vierde gsm-licentie de machine in beweging zet?

Het marktaandeel van Proximus ging er vergeleken met onze vorige enquête van een jaar geleden met twee procent op achteruit. Ook Mobistar moest een klein procentje inleveren, zodat het Base was – of moeten we KPN Group Belgium zeggen – dat deze extra procentjes kon inpikken. Maar hoe je het ook draait of keert, uiteindelijk zijn deze verschuivingen bijzonder miniem waardoor je eigenlijk van een status quo kan spreken. Luc Lornoy (FOD Financiën) vraagt zich daarbij openlijk af of er niet een zekere strategie van Belgacom mee gemoeid is: “Ik denk dat de rechtszaken en veroordelingen van Bel-gacom zeker voor wat onrust gezorgd hebben in de twee torens. Als je die twee procent verlies bekijkt, dan komt dat misschien neer op hooguit een tweetal weken waarin ze niet wisten van welk hout pijlen maken.”

Of ligt de minieme terugval toch aan de integratie van Belgacom en Proximus die zich langzaam maar zeker voltrekt? Olivier Knockaert (Vanheede Environment Group) denkt van niet. “Die integratie voel je als klant vooral in het vaste gebeuren, en niet in het mobiele. Je merkt dat onder meer aan de processen en Telindus zal ongetwijfeld de volgende stap worden in dat integratieverhaal.”

Luc Lornoy ziet nog een andere reden: “Ik denk dat veel te maken heeft met de verschillende marges die in die twee markten gehaald worden. De mobiele markt is nog vrij jong en de marges zijn nog veel groter dan in de mature, vaste telefoniemarkt waar meer naar de euro’s gekeken wordt.”

Kan Mobistar het tij keren?

Olivier Knockaert wijst er daarbij terecht op dat het aandeel van Base bij kmo’s nog steeds minimaal is. Voor grote bedrijven is er geen aanbod en dat lijkt nu – sinds de onlangs aangekondigde verkoop van de b2b-afdeling ( het oude Versatel) aan Mobistar – ook verder af dan ooit. De focus ligt bij Base nu helemaal op het residentiële en de kleinzakelijke markt. Ignace Jacobs (Nexans) ziet een duidelijke reden waarom Base amper marktaandeel verovert. “Wat bij ons bijvoorbeeld een belangrijke rol speelt, is dat in een internationale communicatiecontext Proximus en Mobistar via de Vo-dafone en France Telecom (Orange) groep een aanbod hebben en dat dat aan de kant van Base helemaal niet bestaat. En voor ons maken internationale gesprekken 60 procent uit van de mobiele kost tegenover 40 procent voor de nationale gsm-gesprekken. Volgens mij is dat internationale luik voor heel wat bedrijven veel belangrijker geworden.”

Misschien slaagt Mobistar er na de overname van Versatel wel in om potten te breken in de bedrijvenmarkt? Uit onze enquête blijkt in ieder geval dat Mobistar er meer dan tien jaar na de liberalisering van de markt nog steeds niet in geslaagd is om substantieel marktaandeel van Proximus weg te kapen.

Volgens Olivier Knockaert is de reden te zoeken in de integratie. “Wij stellen dat vast in onze jaarlijkse onderhandelingen over het mobiele gedeelte. Uiteindelijk wil je als bedrijf de beste ‘deal’ die zowel het mobiele als het vaste gedeelte omvat. In die besprekingen merken we jaar na jaar dat de verschillende telco’s voor het mobiele gedeelte dicht tegen elkaar zitten, maar dat het verschil gemaakt wordt in de integratie van vast en mobiel. We zien dan duidelijk dat de tandem Belgacom/Proximus beter voorbereid is op onze vragen en dus net iets sterker staat. Elk jaar krijgen we van Mobistar wel weer de boodschap dat er gewerkt wordt aan dat raakvlak tussen mobiel en vast, maar tot nu toe is die belofte nog onvoldoende ingevuld.”

Een vierde licentie dan maar?

Over een vierde licentie voor een extra mobiele operator in ons land is al veel gezegd en gepend, maar duidelijkheid hierover blijft uit. Minister Van Quickenborne heeft al bij herhaling verklaard dat er flink wat geïnteresseerde partijen zijn. Met name Telenet steekt zijn mobiele ambities niet onder stoelen of banken. Al blijft natuurlijk de vraag of dermate grote investeringen in een nieuw netwerk wel haalbaar zijn.

Welgeteld de helft van de door ons ondervraagde it- en telecommanagers zegt eventueel te willen overstappen naar Telenet mocht het Mechelse bedrijf de vierde licentie binnenhalen. Maar 33 procent zegt vlakaf ‘nee’.

Olivier Knockaert: “Kleinere bedrijven kunnen nog gemakkelijker kiezen om met een andere partij in zee te gaan voor hun mobiele gedeelte. Maar ik merk bij ons en bij een aantal van mijn collega’s dat de combinatie van vast en mobiel – een full package zeg maar – doorgaans interessanter is. En dan merk je toch al snel dat Bel-gacom en Proximus net iets beter voorbereid zijn op vragen rond die integratie. Maar misschien kan Telenet via een vierde gsm-licentie potentieel ook zo’n full package opzetten.”

“Maar gaat zo’n vierde licentie niet een gevaar betekenen voor de natuurlijke prijzenevolutie van de bestaande operatoren?”, oppert Luc Lornoy. “Die vierde operator gaat sowieso een solide business-case moeten hebben en zal ook inkomsten nodig hebben om de investeringen terug te verdienen. Gaan we er als consument dan wel beter van worden, of gaan we het allemaal nog wat langer moeten gaan uitzweten?”, klinkt zijn vrees.

Ignace Jacobs: “En kreeg Proximus met die gratis licentievernieuwing geen mooi cadeau in de schoot geworpen? Dat geeft hen iets meer ruimte om het anderen moeilijker te maken om op de markt te komen.”

Telenet te consumentgericht

“Als Telenet uiteindelijk de vierde licentie binnenhaalt, dan zullen ze ongetwijfeld resoluut de kaart van mobiele data trekken”, weet Daniëlle Jacobs (Beltug). Maar dan nog is het de vraag of dat aanbod wel de bedrijvenmarkt zal kunnen charmeren. Momenteel komt zowat 10 procent van de omzet van Telenet van de bedrijven. De overige inkomsten komen uit de particuliere markt. Telenet is duidelijk consumentgericht en zal de vierde gsm-licentie misschien in de eerste plaats voor deze doelgroep willen binnenhalen.

“De hele machinerie bij Telenet is afgestemd op het residentiële. En die vragen toch net iets andere diensten dan een onderneming”, zegt Luc Lornoy, maar Claude Ra-poport (Portima) gaat daar niet helemaal mee akkoord. “Multipleplay-aanbiedingen kunnen zowel voor particulieren als bedrijven waardevol zijn. Particulieren hebben nood aan een aanbod met zowel vaste en mobiele telefonie als (mobiele) data. Maar ook de bedrijven willen dat. Ja, de twee markten verschillen, maar als je multipleplay als operator kan aanbieden sta je sowieso sterker en kun je er voordeel uit halen”, aldus Claude Rapoport. “Onze makelaars bijvoorbeeld hebben internet nodig, vaste datalijnen, mobiele telefonie en mobiele data. Een pakket dat deze vier dingen bundelt zou een goede zaak kunnen zijn voor hen. Maar ik stel vast dat zo’n aanbod tot nu toe nog niet bestaat.”

Kristof Van der Stadt