Gebruikers willen hun tablet voor alles gebruiken, ook om er kantoordocumenten mee te bewerken. Wij testten de populairste mobiele kantoorapps voor Google Android en Apple iOS. We blikken ook vooruit op Microsoft Office for Windows RT, de tabletversie van de dominante kantoorsuite voor pc’s en laptops.

Microsoft Office is sinds jaar en dag de dominante kantoorsuite in de thuis- en de bedrijvenmarkt. Maar deze software werkte tot voor kort alleen op pc’s en laptops. Nu brengt Microsoft een app-versie van Office uit die alleen werkt op Windows RT-tablets met een ARM-processor. Het is dus in feite nieuwe software die zeker in het begin niet dezelfde functionaliteit zal bieden als de x86-versie die de meesten onder ons gebruiken. Wat ze wel vanaf het begin zal bieden (althans dat hopen we) is perfecte bestandscompatibiliteit met Office 2013. Die Office-bestandscompatibiliteit is sowieso een vereiste voor elke mobiele kantoorsuite die een bedrijfsomgeving enig succes wil kennen. Alle Android- en iOS-apps die we in dit artikel bespreken, kunnen Office-documenten lezen en schrijven… met de nodige beperkingen, waarover straks meer.

Office for Windows RT

De ARM-versie van Office, die voluit Office Home & Student 2013 RT heet, zal niet apart te koop zijn. Ze wordt standaard meegeleverd met Windows RT-tablets en bestaat uit tabletversies van Office, Excel, PowerPoint en OneNote. Geen Outlook of Visio dus. Nog slecht nieuws voor bedrijven: bezitters van een Windows RT tablet mogen de vooraf geïnstalleerde Office RT alleen voor privédoeleinden gebruiken. Voor professioneel gebruik is toch nog een Office 365- of een Office 2013 Standard/Professional Plus-licentie nodig. Heeft uw bedrijf een volumelicentie op Office dan mogen uw medewerkers de RT-versie eveneens professioneel gebruiken. Benieuwd hoe Microsoft dat in de praktijk gaat controleren… Microsoft heeft de definitieve versie van Office RT blijkbaar toch tijdig afgekregen. Eerst was gezegd dat kopers van Windows RT-tablets, zoals Microsofts eigen Surface, de Asus Vivo Tab of de Samsung Ativ Tab, tot begin volgend jaar zouden moeten wachten op de definitieve versie.

De RT-versie van Office ziet er uiterlijk hetzelfde uit als de ‘gewone’ Office 2013 versie. Vergeten we niet dat die ‘gewone’ versie ook bruikbaar is op x86-gebaseerde Windows Pro-tablets zoals de Surface Pro. De gewone versie is qua interface sowieso al behoorlijk aangepast voor bediening met vingers en/of stilus (zie vorige Data News). De ARM-versie van Office heeft echter enkele subtiele interfacenieuwigheden. Terwijl we dit schrijven, is er nog maar één Office-tabletapp beschikbaar, namelijk Microsofts elektronische notitieboekje OneNote MX. Die app is de enige die we dus effectief hebben bekeken. Ze lijkt uiterlijk als twee druppels water op de x86-versie, maar de tabletversie heeft als extra een cirkelvormige snelmenu. Als u dit activeert, kunt u met uw vingers veelgebruikte opdrachten en snelle vormgevingsopties selecteren. In de gewone WinAPI-gebaseerde OneNote 2013 ontbreekt dit ‘vingermenu’. De bestandscompatibiliteit lijkt honderd procent te zijn: documenten die we met de app-versie creëerden konden we zonder fouten openen in de x86-versie en omgekeerd.

Beperkingen

ARM-gebaseerde tablets zullen minder geheugen en processorkracht hebben dan x86-gebaseerde tablets. Microsoft beschouwt die ARM-gebaseerde Windows-tablets trouwens officieel als een eindgebruikersproduct. De x86-gebaseerde Windows Pro-tablets zijn bedoeld voor de bedrijvenmarkt en kunnen de x86-versie van Office aan. Hoe die verdeling in de praktijk zal uitpakken, valt nog af te wachten. Wel vermoeden we dat u in de ARM-versie van Excel niet elke gigantische en ingewikkelde spreadsheet zult kunnen gebruiken. Maar goed, dat is speculatie en valt dus af te wachten. De ontwikkelaars van Office RT schrijven op hun blog dat ze de apps hebben geoptimaliseerd voor tabletgebruik. Zaken die de gewone versie wel doet, zoals ‘fallback’-algoritmes gebruiken wanneer Office een pc met beperkte grafische capaciteiten detecteert, ontbreken in de RT-versie. Op die manier worden geheugen en batterij gespaard, maar het veronderstelt wel dat de tablethardware krachtig genoeg is om bijvoorbeeld een hogeresolutievideo af te spelen. Tablets hebben natuurlijk maar een beperkte opslagcapaciteit. De RT-versie van Office neemt heel wat minder ruimte in beslag dan de pc-versie, maar daarvoor zijn wel enkele mogelijkheden moeten sneuvelen. Zo worden met de tabletversie geen grote hoeveelheden sjablonen en clipart meegeleverd. Die zullen wel online beschikbaar zijn. Om ruimte te besparen, zal ook alleen de taal waarin de tablet is geconfigureerd worden geïnstalleerd. Als een gebruiker later naar een andere taal overschakelt, zal Office RT de nodige bestanden down-loaden via Windows Update. Andere zaken die ontbreken in de tabletversie zijn macro’s, add-ins, ActiveX-ondersteuning (dus geen flashvideo’s), Outlook-ondersteuning, datamodellen in Excel, opnemen van audio- en videonotities en scannerondersteuning.

OORDEEL: NOG NIET GETEST

PRODUCT: OFFICE HOME & STUDENT 2013 RT

PRODUCENT: Microsoft, www.microsoft.com

ADVIESPRIJS: euroN/A: gebundeld met tablet.

APP-OMVANG: 580 MB (vermoedelijk).

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office.

SYSTEEMVEREISTEN: Windows 8 RT.

iWork for iOS

Apple’s eigen mobiele kantoorsuite bestaat uit drie apps die u afzonderlijk kunt kopen: Pages (tekstverwerking), Numbers (rekenblad) en Keynote (presentaties). Dat u niet verplicht bent de bundel te kopen, is een voordeel. Wel kosten de drie apps samen meer dan de andere mobiele kantoorsuites voor iOS. U mag ze voor dat geld gelukkig op al uw iOS-apparaten gebruiken. Ze werken naadloos samen op iPad, iPhone en iPod touch. Het bestandsformaat is compatibel met dat van iWorks ’09 op Mac. Ook kunt u MS Office-documenten importeren en exporteren. U kunt bestanden als pdf’s exporteren. Numbers kan verder csv-databestanden inlezen. Uitwisselen van bestanden kan naar keuze via e-mail, WebDAV, iCloud of iTunes File Sharing. Cloudopslagdiensten zoals Dropbox en Google Drive worden niet ondersteund, al kunt u die wel via een omweg gebruiken (bv. via Otixo.com). De interface van de drie apps is eenvoudig en overzichtelijk. De nadruk ligt op het geopende document; er zijn geen storende menu’s of pictogrammen die schermruimte afnemen van het te bewerken document. Pas als u begint te typen verschijnt een extra balk met lettertypes, formules of andere pertinente opties. Maar ook die balk kunt u eenvoudig sluiten wanneer u uw keuze hebt gemaakt. Navigeren in een document gaat erg snel dankzij een verborgen scroll-functie die te voorschijn springt wanneer u met uw vinger langer op de zijkant van het scherm drukt. De paginalayout kunt u visueel aanpassen in een apart overzichtsscherm. Apple levert ook een waaier aan sjablonen mee waarmee u uw document kunt vormgeven. U kunt informatie tussen de apps delen en die deling is dynamisch: plakt u een Numbers-grafiek in een Pages-document dan wijzigt ze automatisch wanneer u ze in Numbers bewerkt. Het is wel jammer dat de apps elkaars instellingen niet overnemen; zo moet u in elke app apart bijvoorbeeld uw webdav-server configureren. Afdrukken gebeurt via AirPrint.

Pages opende ons Word-document zo goed als foutloos. Wel werden de gebruikte Times New Roman- en Arial-fonts vervangen door iOS-versies. Ook verdwenen alle Word-commentaren en de links van de inhoudspagina. Maar het had geen probleem met de titels, voetnoten, weblinks, blokcitaten en kop- en voetteksten van ons testdocument. Pages exporteerde het testdocument foutloos naar pdf.

Numbers slaagde er niet in om het grote Excel-testrekenblad te openen: we kregen de melding dat het te veel cellen bevatte. Het kleine rekenblad openen lukte wel, maar verschillende formules werden niet geïmporteerd en headers en footers waren verwijderd. Lay-out en kleuren werden wel goed overgenomen. In plaats van de ontbrekende formules importeerde Numbers de laatst berekende Excel-waarden. Jammer genoeg werd ons niet vertelde welke formules niet geïmporteerd waren.

Keynote tenslotte verving de standaard Windows-fonts van onze testpresentatie door de iOS-equivalenten. Met Wingdings lukte dit echter niet. Ook werden de ingesloten video’s uit de presentatie verwijderd. Al de rest werd foutloos geïmporteerd, waaronder de ingesloten illustraties en weblinks. De pdf-export gebeurde ook in dit geval foutloos.

OORDEEL: GOED

PRODUCT: IWORK FOR IOS 1.6.2

PRODUCENT: Apple, www.apple.com

ADVIESPRIJS: euro7,99 per app; euro23,97 voor de bundel.

APP-OMVANG: 231 MB (Pages); 255 MB (Numbers); 286 MB (Keynote)

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office, Apple iWorks ’09, PDF, CSV.

SYSTEEMVEREISTEN: iOS 5.1 of later.

OfficeSuite Pro 6+HD

Mobisystems is gespecialiseerd in elektronische referentiewerken voor smartphones, maar maakt ook een mobiele kantoorsuite. Die is ondertussen ook beschikbaar voor Android-tablets. OfficeSuite Pro HD is de enige van de geteste mobiele kantoorsuites die naast MS Office-bestanden ook rtf-bestanden ondersteunt. U kunt werken via het lokale bestandsbeheer van de tablet of via de cloudopslagdiensten box, Dropbox, Google Drive, SkyDrive en SugarSync. Printen kan via Google CloudPrint. De klassiek uitziende interface start met het bestandsbeheer. Eens het document geopend, is de interface even klassiek, met een bestandsbeheerbalk bovenaan en een vormgevingbalk onderaan het scherm. Via een afrolmenu zijn enkele extra functies beschikbaar, waaronder navigatiesnelopdrachten zoals ‘ga naar begin document’ of ‘spring naar bladwijzer’. Naar een specifiek paginanummer springen is evenwel niet mogelijk. Door te knijpen kunt u wel een overzicht van alle pagina’s oproepen. Maar het scrollen doorheen dit paginaoverzicht gaat helaas tergend traag.

De tekstverwerker opende het testdocument zonder fouten. De inhoudstafellinks werkten wel niet meer. Ook waren de fonts vervangen door standaard Android-fonts. Maar als u 4 euro bijbetaalt, kunt u een add-in downloaden met Windows-compatibele fonts die dit probleem verhelpt. De zoekfunctie van de tekstverwerker slaat voetnoten over. De rekenbladapp slaagde er als enige geteste app in om ons groot testbestand foutloos te openen. Het rekenblad herberekenen lukte helaas niet omwille van een gebrek aan geheugen. Uit de testpresentatie waren de achtergronden en de video’s verdwenen.

OORDEEL: REDELIJK

PRODUCT: OFFICE SUITE PRO HD 6.5.966

PRODUCENT: Mobisystems, www.mobisystems.com

ADVIESPRIJS: euro 11,96; euro3,99 voor font pack toevoeging.

APP-OMVANG: onbekend

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office vanaf 2007, RTF, TXT, LOG, CSV, PDF, ZIP.

SYSTEEMVEREISTEN: Android 1.6 en hoger.

Polaris Office 3 & 4

InfraWare heeft smartphoneversies van zijn MS Office-compatibele mobiele kantoorsuite voor Android en iOS, maar de tabletversie werkt momenteel alleen op Android-apparaten. Polaris Office is niet apart te koop. Het wordt geleverd met tablets van verschillende fabrikanten, zoals Asus en Samsung. Zowel de oudere versie 3 als de nieuwe versie 4 wordt daarbij gebruikt. We hebben ze beide getest. De nieuwere versie ondersteunt naast lokale opslag ook de clouddiensten box, Dropbox en Google Docs en kan pdf’s niet alleen lezen, maar documenten ook exporteren naar pdf. De pdf-export gebeurt overigens wel het traagst van alle geteste kantoorsuites. Versie 4 heeft ook een iets flitsendere interface dan versie 3. In plaats van met het bestandsbeheer, start de nieuwe versie op met een favorietenscherm waarop u veel gebruikte documenten in een soort carrousel kunt doorbladeren. We slaagden er niet om Polaris Office 4 rechtstreeks onze Dropbox te laten gebruiken. We hebben voor onze cloudopslag uit veiligheidsoverwegingen tweewegauthenticatie ingesteld en blijkbaar kan Polaris Office daar niet mee overweg. De andere geteste kantoorsuites die Dropbox ondersteunen vertoonden dit probleem niet. Via de aparte Dropbox-app lukte het overigens wel om bestanden direct met Polaris Office 4 te openen. Bij versie 3 kunt u geopende bestanden initieel alleen doorbladeren. Wilt u ze bewerken, dan moet u op het ‘Edit’-pictogram klikken.

Het duurde meer dan twee minuten voor versie 4 ons grote Word-document helemaal inlas. In theorie kunt u direct beginnen te editeren, maar tijdens het openen reageert de interface zo traag dat ze praktisch onbruikbaar is. Nadat alles was ingelezen, konden we net zoals bij versie 3 wel vlot door het document bladeren. Met de cursortoetsen van een fysiek toetsenbord ging het doorbladeren nog net iets vlotter dan met vingerbewegingen. De apps onthouden uw laatste positie in een document. De tekstverwerker opende ons testdocument vrijwel foutloos. Bij versie 3 vonden we hier en daar een paar subtiele lay-outverschillen (te brede marges bij sommige titels; een beperkt aantal paragraaf- breaks die verloren gingen). Versie 4 vertoonde deze mankementen niet, maar in geen van beide versies werkten de links in de inhoudstafel. De rekenbladapp slaagde er niet in om het grote testbestand te openen; het kleinere bestand werd foutloos geopend. Ook de presentatie-app opende ons testdocument vrijwel foutloos (maar zonder video’s). Op het internet lazen we nogal wat negatieve ervaringen over deze mobiele kantoorsuite (onverwachte crashes, verloren bestanden), maar tijdens onze test werkte alles perfect. Beide versies van Polaris Office hebben bovendien een optie waarmee u standaard back-upbestanden van bewerkte documenten opslaat. Het is sowieso een goed idee die optie in te schakelen.

OORDEEL: REDELIJK

PRODUCT: POLARIS OFFICE 3.0 & 4.0

PRODUCENT: InfraWare, www.polarisoffice.com

ADVIESPRIJS: aN/A: gebundeld met tablet. Versie 3 getest op Asus Transformer Pad TF300T (Android 4.1 ‘Jelly Bean’). Versie 4.0.5001.47-FV03 getest op Samsung Galaxy Note 10.1 (Android 4.0.4 ‘ICS’).

APP-OMVANG: onbekend

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office 2007 of hoger; PDF’s lezen voor versie 3, exporteren voor versie 4; ZIPs openen

SYSTEEMVEREISTEN: Niet van toepassing (gebundeld met tablet).

Google Quickoffice Pro HD

De ontwikkelaar van Quickoffice Pro werd net voor de zomer opgekocht door Google. Het bedrijf wou overigens niet meewerken aan dit artikel. (Zo waren er nog wel enkele, zoals ThinkFree.) We hebben QuickOffice Pro toch getest, juist omwille van de betrokkenheid van Google. Voorlopig is er aan de app nog niet veel gewijzigd, maar waarnemers vermoeden dat Google ze wil uitbouwen tot een concurrent voor Office RT. Maar dan is er volgens ons nog heel wat werk aan de winkel…

De software draait zowel op Android als iOS. De gewone versie voor smartphone en de HD-versie voor tablet worden op dit moment nog apart verkocht. Wij testten de recentste tabletversie op Android. Uitwisselen van bestanden kan naar keuze via e-mail, lokale bestandsopslag of uitgebreide selectie van clouddiensten: box, Catch, Dropbox, egnyte, Evernote, huddle, Google Drive en SugarSync. U hoeft die maar een keer te configureren. Ze verschijnen daarna als bijkomende opslagruimte in het overzichtelijke bestandsbeheer waarmee de app standaard opent. De interface lijkt heel sterk op die van een klassieke pc-kantoorsuite, maar alles werkt wel trager en stroever. Scrollen gaat extreem traag, net zoals typen en bewerken in alledrie de apps. Quickoffice Pro slaagde er alleen in de testpresentatie foutloos te openen. In het tekstverwerkingsdocument werkten de links in de inhoudstafel niet en werden de voetnoten zonder nummering overgenomen. Bovendien konden we niet tot het einde van het document scrollen, noch slaagden we erin om het document te bewerken. Dit wegens gebrek aan geheugen. De helft van het geheugen van onze tablet was nochtans vrij… De grote spreadsheet kon Quickoffice helemaal niet openen. De kleine werd wel foutloos geopend, maar wijzigingen aanbrengen verliep extreem traag en gaf berekeningsfouten. De app crashte ook eenmaal met de foutmelding “refreshed failed”.

OORDEEL: MATIG

PRODUCT: QUICKOFFICE PRO HD 5.5.320 (ANDROID) EN 5.0.1 (IOS)

PRODUCENT: Google, www.quickoffice.com

ADVIESPRIJS: euro15,43 (Android); euro15,99 (iOS).

APP-OMVANG: 12 MB (Android); 43,6 MB (iOS)

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office 2010 of hoger, PDF (bewerken alleen in 5.5 of hoger)

SYSTEEMVEREISTEN: Android 3.0 of hoger; iOS 5.0 of hoger.

Smart Office 2

Ook Smart Office 2 heeft identieke versies voor Android en iOS. Oudere versies van deze mobiele kantoorsuite werken ook op webOS, bada en Symbian. We bekeken zowel de Android- als de iOS-versie, maar de benchmarks hebben we alleen bij de iOS-versie uitgevoerd. Smart Office 2 start met een kleurrijk overzichtsscherm vol met pictogrammen waarvan de functie op het eerste zicht niet altijd duidelijk is. Deze startinterface laat wat ons betreft veel te wensen over: ze lijkt eerder toepasselijk voor een game dan voor een productiviteitsapplicatie. Na enige gewenning valt er niettemin redelijk vlot mee te werken. U kunt MS Office-compatibele documenten, rekenbladen en presentaties creëren, openen en bewerken. Exporteren naar pdf is ook mogelijk. Uitwisselen van bestanden kan naar keuze via e-mail, iTunes File Sharing, Dropbox en Google Docs.

De editeerapps zelf hebben gelukkig een minder drukke interface dan het startscherm. Er is initieel zelfs geen spoor van een interface, u ziet alleen een wit blad. Met een simpele vingerdruk roept u een algemene menubalk op; tweemaal drukken opent een contextmenu met formateeropties. Knijpen volstaat om meerdere pagina’s tegelijk te bekijken. Er is geen manier om heel snel naar een specifieke pagina of naar het begin of het einde van een groot document te springen. Via een soort van documentcarrousel is het wel mogelijk om vrij snel door grote bestanden te navigeren. Het duurde enige tijd voor we zoekfunctie hadden gevonden: die zit verborgen in het File-submenu. De interface is dus nog vatbaar voor verbeteringen. Afdrukken kan niet alleen via AirPrint, maar ook direct naar draadloze printers die de printertalen HP PCL3GUI, PCL6, PCL5, Epson ESC/P-R of Samsung SPL ondersteunen.

Ons Word-document werd foutloos geopend, op één mankement na: alle voetnoten werden zonder enige waarschuwing gestript! Dat maakt de tekstverwerker onbruikbaar voor studenten en academici. De pdf-export gebeurde foutloos, uiteraard op de voetnoten na. Het grote spreadsheet kon ook deze app niet openen. De kleine spreadsheet werd wel perfect geopend, met alle formules intact. Onze testpresentatie was na opening niet echt bruikbaar meer: achtergronden, fonts en video’s ver-dwenen of werden willekeurig gewijzigd. Deze app stopte op de iPad 3 twee keer met werken, telkens omwille van een ‘memory full’-fout.

OORDEEL: MATIG

PRODUCT: SMART OFFICE 2 2.0.14 (IOS) EN 2.0.9 (ANDROID)

PRODUCENT: Picsel UK Ltd, www.picsel.com

ADVIESPRIJS: euro7,99 (iOS) en euro9,28 (Android).

APP-OMVANG: 13 MB

BESTANDSCOMPATIBILITEIT: MS Office (alle versies sinds 1997), PDF.

SYSTEEMVEREISTEN: iOS 4.3 of hoger; Android 1.5 of hoger.

Conclusie

De huidige generatie mobiele kantoorsuites voor Android en iOS is duidelijk nog niet klaar voor het echte werk. De geteste apps zijn hoogstens geschikt om er kleine, niet al te ingewikkelde documenten mee te creëren of te bewerken. De enige van de geteste apps die een beetje op niveau presteren, zijn InfraWare Polaris Office en Mobisystems OfficeSuite voor Android en vooral Apple iWork voor iOS. Maar ook die apps kunnen geen ingewikkelde rekenbladen aan en openen bestaande tekstverwerkingsdocumenten niet foutloos. We zijn benieuwd of Microsoft er met Office RT wel in zal slagen om een betrouwbare kantoorsuite voor tablets te creëren. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

RAADPLEEG DE TABEL OP ONZE WEBSITE VOOR UITGEBREIDE TESTCIJFERS: http://datane.ws/W3sBQc

Jozef Schildermans

De geteste apps zijn hoogstens geschikt om er kleine, niet al te ingewikkelde documenten mee te creëren of te bewerken.