Mixed reality bereidt patiënt voor op operatie

Een realistische, gedetailleerde 3D-weergave van de ingreep die de chirurg zal uitvoeren: dat is wat patiënten van AZ Maria Middelares in Gent te zien krijgen in de aanloop naar een voetoperatie. Het ziekenhuis maakt daarbij gebruik van ‘mixed reality’. Het Belgische bedrijf InspireX ontwikkelde de tool op basis van de HoloLens-technologie van Microsoft.

De toepassing is bedoeld voor patiënten met een hallux valgus, een scheefstand van de grote teen, waardoor er een knobbel ontstaat aan de binnenkant van de voorvoet. De Microsoft HoloLens is een mixed reality bril die toelaat digitale objecten of hologrammen in de echte wereld te projecteren. “Concreet gaat het om een 3D-projectie van het anatomische model van de voet”, zegt Tom Lootens, diensthoofd orthopedie aan AZ Maria Middelares. “Patiënten zijn vaak bang voor de ingreep en vrezen dat we die knobbels aan hun voeten gewoon zullen afzagen. Dat is uiteraard niet zo. Via de projectie op de voeten van de patiënt tonen we hoe we de scheefstand wegwerken door de beentjes te verschuiven. Ze zien ook waar we schroefjes en een kram plaatsen.” De patiënt krijgt zo een concreet zicht op hoe het eindresultaat van de ingreep er uit zal zien.

Ieder jaar voert dokter Lootens de ingreep aan de hallux valgus vijfhonderd keer uit. “Het is een heel courante operatie”, zegt hij. “Maar het neemt niet weg dat er bij de patiënten soms veel onzekerheid is. We vinden het heel belangrijk dat we tijdens de voorbereiding de patiënt correcte en duidelijke informatie kunnen aanreiken, om zo het vertrouwen te vergroten. In een 2D-model kan je de verschuiving van de voetbeentjes niet zo goed inschatten. Met het 3D-model heeft de patiënt een veel beter, natuurlijk zicht op wat er zal gebeuren.” Slechts een minderheid van de patiënten bedankte voor de 3D-projectie. “De grote meerderheid maakt wel gebruik van de mogelijkheid. Dankzij de 3D-projectie begrijpt de patiënt doorgaans sneller dat het geen zin heeft de ingreep verder uit te stellen.”

Digitaal hologram

InspireX, een bedrijf uit de Cronos Groep, ontwikkelde de tool voor AZ Maria Middelares op basis van de HoloLens-technologie van Microsoft. HoloLens is een mixed reality headset. Kort samengevat kan de technologie digitale hologrammen projecteren in de echte wereld. Door een hologram te projecteren, ziet de patiënt concreet waar de arts een incisie plant, hoe hij de beentjes verschuift en hoe dat het probleem van de hallux valgus oplost. Tegelijk gebruikt dokter Lootens de HoloLens headset ook voor de evaluatie van mogelijke kraakbeenschade die is ontstaan door de scheefstand van de voetbeentjes. “Kraakbeen omgeeft de gewrichten en zorgt zo mee voor een vlotte beweging”, legt hij uit. “Is er door de scheefstand kraakbeen losgekomen, dan kan dat niet meer vastgroeien. Via de HoloLens kunnen we de schade opmeten en de gehele situatie in kaart brengen. Vroeger moesten we dat tekenen op papier. Nu gebeurt dat volledig digitaal in een 3D-model.”

Het ziekenhuis volgt het gebruik van de technologie bij de afdeling orthopedie nauwgezet op. De verwachting is dat de HoloLens op termijn ook opduikt bij de evaluatie van andere gewrichten en andere letsels. “De toepassing die we vandaag gebruiken is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen het ziekenhuis en InspireX”, aldus nog Tom Lootens. “Wij hadden een duidelijke visie op wat we van de toepassing verwachten en hoe we ze willen inzetten. In de praktijk zijn we een paar keer tegen de limieten van de technologie gebotst. Maar uiteindelijk zijn we toch bij een oplossing uitgekomen die onze doelstelling ondersteunt: bijdragen aan een betere ingreep, met een vlotter herstel voor de patiënt.”