“Vrijwel alle Belgische start-ups gebruiken open bron technologie”, breekt ceo Peter Dens van consultant Kangaroot een lans voor open source. “Ook in ons land gebeuren er interessante dingen – denk maar aan Drupal of Odoo – maar er wordt te weinig over gecommuniceerd.”

Ruim 15 jaar geleden kregen Peter Dens en Pepijn Palmans het idee om iets te gaan doen met open source. Het duo, dat elkaar had leren kennen bij Planet Internet, begon rond de eeuwwende met een webshop die gadgets zoals pluchen Linux-pinguins verkocht, maar dat studentikoze was er snel af.

“We evolueerden vrijwel onmiddellijk tot een consulting bedrijf”, verduidelijkt medeoprichter en ceo Peter Dens. “Het werd immers al snel duidelijk dat heel wat Unix-systemen vervangen moesten worden door Linux-platformen.”

Lang voor het gangbaar werd, beseften Dens en Palmans al hoe waardevol open source kan zijn. “Uiteraard is er veel veranderd”, benadrukt de ceo. “Aanvankelijk zaten we aan de rand van het netwerk en kregen vooral de niet kritische dingen een open source sausje, zoals firewalls, mailservers en niet-kritische webtoepassingen. Vandaag draaien bedrijven zelfs hun SAP-systeem bovenop Linux.”

“Ook de laatste jaren is er weer een duidelijke omslag merkbaar”, klinkt het. “Toen we begonnen met ons bedrijf liep open source achter op de software uit de commerciële wereld, en was het idee : ‘wij hebben dat ook’. De voorbije drie tot vier jaar merk je echter het tegenovergestelde : de interessantste innovaties komen steeds vaker uit het open source kanaal.”

Vanwaar die omslag ?

PETER DENS : “De open source community heeft er eerst voor moeten zorgen dat ze alles kon aanbieden wat gangbaar was in de commerciële wereld. Dat is vandaag min of meer het geval. En de gemeenschap is zo groot geworden, er komen zoveel ideeën samen, dat geen enkele commerciële softwareboer nog kan volgen.”

“Je merkt vandaag ook dat grote softwarebedrijven zelf toepassingen ontwikkelen in open source. Het ecosysteem van partijen dat zijn steentje bijdraagt, groeit explosief.”

Vroeger ondersteunde bijna niemand Linux, nu doet Microsoft het zelfs.

DENS : “Zeker toen we begonnen waren er nog heel wat omgevingen waar je met open source niet verder kon omdat de andere kant niet mee wilde. Integraties waren een heikele opgave. De open source wereld heeft bijvoorbeeld lang geprobeerd om het fameuze protocol te kopiëren dat Microsoft gebruikte om te communiceren tussen desktop en serverfiles.”

“Er moest altijd aan reverse engineering gedaan worden en, gekoppeld aan zwarte magie, kon je maar hopen dat het werkte. Drukte Microsoft op een knopje, dan was alles weer om zeep.”

“Vandaag is Microsoft een ander bedrijf. Satya Nadella beseft dat hij in de servermarkt niet het hele rijk voor zichzelf kan opeisen. Er moet worden samengewerkt met Unix- en met Linux-systemen zonder dat de eindgebruiker er last van heeft.”

“Naast Microsoft zijn ook SAP en IBM heel wat opener dan vroeger, enkel Oracle heeft het daar iets moeilijker mee. Dat bedrijf heeft wel enkele open bron producten, maar vaart toch vooral zijn eigen koers.”

Wat is momenteel de meest gangbare toepassing in open source ?

DENS : “Alles wat web-gerelateerd is, wordt in 75 procent van de gevallen ondersteund door open source, denk aan databases, webservers, applicatieservers : heel die stack bestaat in het gros van de gevallen uit open source producten.”

“Een trend is dat ook de klassieke databases van Oracle of van Microsoft steeds vaker vervangen worden. Vroeger bracht zo’n switch enorm veel werk met zich mee, want je moet echt alles aanpassen, tot de apps toe. Maar bij de overheid zien we het intussen wel gebeuren : alle Oracle databases worden daar weggehaald.”

“De Facebook’s en de Twitters dezer wereld draaien ook enkel maar dankzij open source. Bij nieuwerwetse toepassingen weet je vaak niet hoeveel gebruikers je gaat hebben, en in de open source wereld kan je relatief gemakkelijk servers bijplaatsen, zonder de licentie-rompslomp uit de commerciële wereld.”

Grote webbedrijven ontwikkelen vandaag zelf interessante open source technologieën. Het storagesysteem Cassandra is bijvoorbeeld bij Facebook ontwikkeld, en de datacentertechnologie van Google wordt nu beschikbaar gemaakt voor bedrijfsomgevingen.

DENS : “De containertechnologie voor datacenters die bij Google werd ontwikkeld wordt nu inderdaad gecommercialiseerd door start-ups als Docker en CoreOS.”

“Ook bij Kangaroot proberen we sinds enkele jaren een actieve rol te spelen binnen die community. We zijn bijvoorbeeld de drijvende kracht achter meetups rond OpenStack en we ondersteunen ook de Docker Meetup Groep.”

OPEN SOURCE LAND BELGIË

Kangaroot telt een 25-tal werknemers. Kunnen jullie al die nieuwe evoluties wel blijven opvolgen ?

DENS : “Wij focussen vooral op datacentertechnologie en op infrastructuur. Er bestaan heel goede telefooncentrales in de open source wereld, maar daar kunnen we ons echt niet mee bezighouden. Webtechnologieën, databases, cloudapps en de automatisering daarrond : dat zijn onze sterktes.”

Wie zijn de grote open source afnemers ?

DENS : “Wanneer we naar onze eigen klanten kijken dan merken we dat ruim een derde van bij de overheid komt. Bij administraties groeit de interesse in open source, omdat ze zo een lock in vermijden.”

“Het evolueert in golven, zullen we maar zeggen. Er is een tijd geweest dat alles open source moest zijn voor de overheid, en dat was te extreem, want zo gebeurde het al te vaak dat dingen niet konden doorgaan omdat er simpelweg geen open source alternatief was.”

Frankrijk heeft de reputatie een open source land te zijn. België niet.

DENS : “Daar speelt voor een stuk het chauvinisme. In Frankrijk heeft altijd het idee geleefd dat open source een manier was om minder van de Amerikaanse softwarehuizen af te hangen. En bijgevolg werd open source daar al snel behoorlijk populair.”

“De Franse overheid heeft ook aardig wat geld gepompt in open source, en België is sowieso wat trager dan de rest. In Nederland werd open source wel sneller opgepikt, maar ook bij ons gebeuren leuke dingen, al wordt daar niet veel over gecommuniceerd.”

“Wij zijn een volk dat niet staat te roepen dat we geweldige dingen bouwen, maar Drupal en Odoo zouden genoeg moeten zeggen. Dries Buytaert is natuurlijk een geweldig ambassadeur, maar het klopt dat Duitsland en vooral Frankrijk de voortrekkers zijn.”

Vergelijk de open source markt eens met de commerciële markt in België ?

DENS : “Vrijwel alle Belgische start-ups gebruiken vandaag open bron technologie, denk maar aan Sparkcentral, Showpad, you name it. Bij kmo’s gebeurt er niet zo heel veel, omdat die het moeilijker hebben om nieuwe technologie in te passen. En alles wat legacy is, waar het licht moet aanblijven, blijft ook vaak commercieel.”

“Hoewel er nauwelijks cijfers zijn, zeg ik altijd dat, wanneer je de top 200-bedrijven in België neemt, ze alle 200 wel iets in open source doen. Vaak langs een achterpoortje, maar er zijn toch ook alsmaar meer organisaties die het strategischer aanpakken, denk maar aan Digipolis of aan Brussels Airport.”

Eén van de pijnpunten in België is altijd geweest dat er te weinig goede dienstverleners waren.

DENS : “Eén goede dienstverlener volstaat, toch ? (lacht) Neen, serieus, het klopt dat er in het verleden vaak fouten gemaakt zijn door collega’s. Ze zagen het te strikt. Als het niet voor 100 procent in open source kon, dan gebeurde het niet. Dat is geen goede manier van werken.”

“Je moet er in de eerste plaats voor zorgen dan een oplossing werkt voor de klant. Als 60 procent in open source gebeurt, dan ben ik al blij. Gaan de klanten twee jaar later naar 90 procent open bron, dan verheugt me dat nog meer.”

“Wat je vandaag vooral merkt is dat er veel versnippering is. Er zijn tientallen tot zelfs honderden bedrijven die Drupal ondersteunen. Je hebt er een hoop die rond VoiP werken. En als je dan kijkt naar wat wij doen… Tsja, ik vind het zelf ook bizar dat het niet sneller gaat in België.”

“Ik zou gedacht hebben dat we al met tientallen concurrenten zouden zitten, maar dat is nog steeds niet het geval. Wat we wel merken, is dat er binnenin de bedrijven steeds meer mensen zich bezig houden met open source en de tijd krijgen om zich in de materie te verdiepen.”

Frederik Tibau

“Het klopt dat er in het verleden vaak fouten gemaakt zijn door collega’s”

“Bij administraties groeit de interesse in open source omdat ze zo een lock in vermijden”