Heeft u zich ooit al afgevraagd waarom er net nu zoveel start-ups ontstaan ? Als u het aan de leveranciers van cloud vraagt, is dat hun verdienste. Maar het gaat breder dan dat.
Dat start-ups als paddenstoelen uit de grond schieten, is geen waanbeeld. In 2015 werden er in België 82.571 nieuwe ondernemingen opgestart, 1,8 procent meer dan het voorgaande jaar, volgens cijfers van onderzoeksbureau Graydon. Tussen 2015 en 2014 steeg het aantal starters zelfs met 4,7 procent. Van de puur digitale start-ups hebben we in België zo’n 1.500, volgens startups.be.
DE KOST VAN MISLUKKEN
De tijd is dan ook rijp voor hen. De wereld is aan sneltempo aan het digitaliseren en waar bestaande bedrijven zich moeten reppen om hun eigen digitale transformatie rond te krijgen, beginnen kleine start-ups al meteen met de nieuwste tools. Digital en, welja, cloud geeft hen net een stapje voor.
“Als je innovatie wilt promoten, moet je de kost van mislukking verlagen.” Het is een beroemde quote van Joichi Ito, destijds professor en director aan het MIT media lab. En je moet het de cloud wel nageven, ondernemen is nu eenmaal iets makkelijker met, dan zonder, zeker voor kleine bedrijfjes. Het verwijdert deels de kost vooraf van ondernemen.
STARTEN-AS-A-SERVICE
“Tien jaar geleden maakte Amazon zijn catalogus openbaar. Toen kon iedereen zijn eigen zaak starten met Amazons code. Maar we merkten al snel dat die bedrijfjes begonnen te haperen zodra ze succesvol werden. Opeens moest er een it-departement bijkomen, moesten ze servers gaan kopen. Dat was hun expertise niet”, zegt Werner Vogels, Amazons cto. Het was meteen de start van hun Software- en Platform-as-a-Service. “Het zakenmodel daarvan is radicaal anders dan voordien. Met cloud betaal je alleen voor wat je gebruikt, nadat je het gebruikt hebt. Vroeger was een groot deel van ondernemen : de fondsen en infrastructuur verwerven om klanten iets te kunnen aanbieden. Nu kan je puur op product concurreren”, aldus Vogels.
Stefan Grosjean, ceo van Smappee kan ervan meespreken. Hij richtte het Belgische bedrijf, dat slimme elektriciteitsmeters maakt, in 2012 op. “Smappee zou niet bestaan zonder de cloud. Het is dan ook een internet of thing”, zegt hij. Maar hij ziet ook de voordelen voor andere bedrijfjes : “Als je nu een onderneming start, dan zit je in een luxepositie. Je moet niet eens de hardware kopen, je kan je focussen op je job.”
ONDERTUSSEN IN EUROPA
Toch lijkt het een vrij recent fenomeen, die start-upcultuur. “Rond het jaar 2000, toen web 2.0 voor het eerst opkwam, waren er minstens evenveel goede ideeën in Europa als in de VS. Twintig jaar later zijn de meeste web 2.0-bedrijven niet Europees. Dat heeft veel te maken met de omgeving,” zegt Jean-Claude Burgelman, die aan het hoofd staat van de unit Data, Open Access and Foresight bij de Europese Commissie.
“In Europa hebben we een probleem met de aanname van cloud en digitalisering”, zegt Pearse O Donohue, Acting Director for Future Networks bij DG CONNECT, de netwerk- en technologiepoot van de Europese Commissie. “Dat heeft veel te maken met onzekerheid, maar in sommige gevallen is het ook een kwestie van het wettelijk kader dat nog niet is aangepast aan een nieuw tijdperk.” De Europese Commissie is daar naar eigen zeggen volop mee bezig, maar ze heeft haar eigen uitdagingen.
“Het is erg moeilijk voor een overheid en voor de instellingen van een land om bij te blijven met deze evolutie”, zegt Europees Parlementslid Eva Paunova, “De kunst is om wetgeving te schrijven die klaar is voor innovatie. Binnen Europa reageren we vaak op de uitdagingen, in plaats van ze proactief te proberen voorspellen.”
ATTITUDE
Dat Europa wat achterophinkt heeft volgens Vogels, zelf een Nederlander, ook wat met cultuur te maken. “Als je vroeger in Nederland een bedrijf had dat failliet ging, dan was dat een ramp die de rest van je leven rond je nek hing”, zegt hij, “Ga je in de VS failliet, dan begin je gewoon opnieuw.” Vogels ziet Europa zachtjesaan veranderen. “Je ziet nu al dat jonge mensen meer en meer risico’s durven nemen.”
Toch pleit Vogels er voor om niet helemaal de richting in te slaan van Silicon Valley. Toch niet als er duurzame jobs van moeten komen. “We moeten niet zoeken naar unicorns”, zegt hij. Unicorns zijn start-ups die een marktwaarde hebben van een miljard dollar. “Dat zijn meestal bedrijven zonder inkomsten, die bestaan om gekocht te worden”, volgens Vogels. Dan liever het model van Azië : “We zien daar tienduizenden start-ups ontstaan. Kleintjes, die niet de ambitie hebben om de nieuwe Uber te worden. Die mensen willen gewoon voor zichzelf een inkomen voorzien. Dan ga je je bedrijf anders opbouwen, je gaat een product maken dat mensen willen kopen.”
Els Bellens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier