Stockholm is momenteel één van de onbetwiste start-up hotspots in Europa. 40 Vlaamse studenten zochten uit wat de Zweedse hoofdstad zo interessant maakt voor entrepreneurs en investeerders. “Succesverhalen zijn besmettelijk”, luidt het oordeel.

Voor het derde jaar op rij al organiseerde de Leuvense studentenorganisatie AFT (‘Academics for Technology’) in samenwerking met partners als iMinds, LCIE, de Provincie Vlaams-Brabant en Acerta een studietrip naar een interessante Europese start-up hotspot. Dit keer was Spotify-thuisbasis Stockholm aan de beurt.

Dat AFT voor de Zweedse hoofdstad koos, hoeft nauwelijks te verbazen. Kijk je naar het aantal unicorns per capita, dan is Zweden na Silicon Valley immers de meest productieve tech hub in de wereld. Durfkapitalist Atomico berekende dat het Scandinavische land goed is voor 6,3 ondernemingen met een waardering van minstens een miljard dollar per miljoen inwoners. In Silicon Valley klokt de teller af op 8,1.

Hoewel ze maar twee procent van het wereldwijde BNP vertegenwoordigen, zijn de Scandinavische landen goed voor 10 procent van al de billion dollar-exits in de wereld. Zweden tekent op zijn eentje voor meer dan de helft. Naar bekende namen hoef je echt niet lang te zoeken. Skype, Spotify, Candy Crush, Minecraft, Klarna : allemaal vonden ze hun oorsprong in de regio rond Stockholm.

“Stockholm is een kleine stad, en Zweden heeft maar een beperkt aantal inwoners”, zoekt organisator Nick Scheynen van de Startup Trip naar een verklaring. “Het resultaat is dat bedrijven meteen internationaal denken. Als de succesvolle Zweedse technologiebedrijven één ding gemeenschappelijk hebben, dan wel dat ze van meet af aan doorhadden dat hun thuismarkt niet groot genoeg was.”

“Zweden is altijd al een exportland geweest”, knikt coo Carl-Herik Somp van de fintech start-up Trustly, die bezocht werd door de studenten. “Het succes van wereldmerken als Ericsson, Volvo, H&M en Ikea heeft de overheid er toe aangezet om in de jaren ’90 zwaar te investeren in communicatie-infrastructuur. Snel internet werd één van de prioriteiten, en burgers werden fiscaal gestimuleerd om een computer in huis te halen. Het resultaat was dat Zweden al snel tot ‘s werelds meest digitale economie werd gekroond.”

TECHNOLOGISCHE MINDSET

De interventie van de overheid in de jaren negentig heeft met andere woorden zijn vruchten afgeworpen, en daar draagt het land nu nog steeds de gevolgen van. Omdat de Zweden zich relatief snel een technologische mindset hebben toegeëigend, stond er daar sneller dan elders in Europa een generatie van jongelui op die was opgegroeid met het internet.

“Zo ontstond er al snel een heel open ondernemerscultuur die samenwerking hoog in het vaandel droeg”, gaat ceo Lars Iversen van de disruptive health incubator Frogleap verder. “Het is geen toeval dat gratis file-sharing sites zoals The Pirate Bay, Kazaa en uTorrent allemaal in Zweden werden opgericht. Bovendien zit ondernemerschap de Zweden in het bloed. Het wordt er met de paplepel ingegoten.”

Een ander gevolg van de investeringen van de Zweedse overheid in technologie is dat vandaag maar liefst 18 procent van de werkende mensen in Stockholm aan de slag is voor een technologiebedrijf. Het gemiddelde voor een Europese stad is 10 procent.

“Het zien opduiken van innovatieve technologiebedrijven en disruptieve start-ups is niets nieuws voor Zweden”, oppert Joseph Michael van het Stockholm Business Region Development bureau, “we hebben reeds een mooi parcours afgelegd. Spotify, Klarna, King,… de start-ups die nu het meest in het oog springen, bestaan intussen ook al bijna tien jaar.”

ZICHTBAAR

“Wat we wel merken, is dat onze start-up community heel sterk is geworden de voorbije jaren”, vervolgt Michael. “Het ecosysteem is volwassen geworden, waardoor Stockholm erg zichtbaar is op het internationale toneel.”

Eenzelfde geluid horen we bij Sebastian Knutsson, medeoprichter van King, de gamestudio achter Candy Crush (die vorig jaar gewaardeerd werd op 7 miljard dollar). “Toen we ons bedrijf opstartten in 2003 was het vreselijk moeilijk om kapitaal te vinden”, vertelde de man een tijdje geleden aan Reuters, “maar dat is helemaal veranderd.”

“Het is veel gemakkelijker geworden om een bedrijf op te richten en om durfkapitaal aan te trekken”, vindt Knutsson. “Dat komt allicht omdat Stockholm nu volop in de schijnwerpers staat. Succesverhalen leiden al gauw tot nieuwe successen.”

“Nieuwe bedrijfjes profiteren van de positieve buzz die ontstaan is rond de Zweedse scène na de beursgang van King in New York, de overnames van Skype en Mojang (Minecraft) door Microsoft en de monsterwaardering van Spotify (dat tijdens de Student Startup Trip trouwens nog een lening van 1 miljard dollar aankondigde, nvdr. ).”

CREATIVITEIT

Het mag intussen duidelijk zijn dat Zweden en Stockholm flink boven hun gewicht boksen wat creativiteit en ondernemerschap betreft. En toch moeten we niet beginnen wanhopen in België. Zoals bleek uit het bezoek van de groep aan de ‘studentenincubator’ van Stockholm University zijn de ideeën waar de Zweden mee komen opdraven niet noodzakelijk beter of vernieuwender dan die van hun Belgische collega’s.

Greetify bijvoorbeeld, een project waarbij papieren ansichtkaartjes gekoppeld worden aan online content via een QR-code, zou het in België erg moeilijk hebben om geselecteerd te geraken voor een incubator-programma.

“Desalniettemin maakt de aanwezigheid van zo’n studentenincubator op de campus van Stockholm University wel duidelijk dat het hele start-up gebeuren beter ingeburgerd lijkt aan de Zweedse onderwijsinstellingen dan bij ons”, vult voorzitster Lien Michiels van AFT aan.

Waarmee we het nog even over het doel van de Student Startup Trips kunnen hebben, en dat is wel degelijk het stimuleren van entrepreneurship. “De verhalen over de start-ups inspireren de studenten, en het resultaat mag gezien worden”, benadrukt Michiels. “Van al de deelnemers die de voorbije jaren al meegingen is drie vierde intussen actief in het start-up wereldje.”

“Er zitten zelfs enkele mensen tussen die teruggekeerd zijn naar de desbetreffende stad om daar iets op te starten of voor een start-up te gaan werken. En in eigen land werden er enkele ideeën van de deelnemers opgepikt door iMinds en start it @kbc. Niet slecht, toch ?”

Frederik Tibau

“Ondernemerschap zit de Zweden in het bloed. Het wordt er met de paplepel ingegoten”

Maar liefst 18 procent van de werkende mensen in Stockholm is aan de slag voor een technologiebedrijf