Op 1 en 2 februari werd de ULB-campus weer overrompeld door duizenden opensourceontwikkelaars. Zij kwamen allen af op de veertiende editie van FOSDEM (Free and Open Source Software Developers’ European Meeting).

Voor het eerst was er op FOSDEM een developer room volledig aan automotive gewijd. Vele presentaties in die zaal gingen over GENIVI, een samenwerkingsverband van een aantal autoproducenten en toeleveranciers voor de ontwikkeling van een opensourceplatform voor in-vehicle infotainment (ivi). Door samen te werken aan een gemeenschappelijk platform willen de producenten ontwikkelingskosten besparen. Onder andere BMW en PSA, beide sinds het begin bij GENIVI betrokken, stuurden sprekers naar de conferentie.

JAAR VAN DE LINUX-AUTO?

Infotainmentsystemen spelen een steeds belangrijkere rol in auto’s, vertelde Mikael Söderberg, cto van de Zweedse infotainmentproducent Pelagicore in zijn presentatie: instrumenten die vroeger mechanisch waren, zijn nu meer en meer schermgebaseerd. De levensduur van zo’n product is echter 10 à 15 jaar, wat het een hele uitdaging maakt om het tijdens die hele periode te ondersteunen. Vooral omdat volgens Söderberg weinig software hergebruikt wordt: het leveranciersecosysteem is in deze markt vrij gesloten.

Söderberg verwacht echter dat initiatieven zoals GENIVI (met 12 autoproducenten onder zijn leden), Automotive Grade Linux (vooral actief op de Aziatische markt), AUTOSAR (AUTomotive Open System ARchitecture) en de AVnu Alliance een moderner ontwikkelmodel mogelijk maken. Daarbij komen dan wel nieuwe uitdagingen kijken, want open source vereist een ander businessmodel en een nieuwe manier van werken: meer gedistribueerd, wat traditionele leveranciers niet graag hebben. Volgens Söderberg zal tegen 2018 echter een significant deel van de autoplatforms op Linux gebaseerd zijn.

Philippe Colliot van PSA presenteerde een navigatietoepassing gebaseerd op het GENIVI-platform: een fuel stop advisor. Dit proof-of-concept is gebouwd op het opensourcenavigatiesysteem Navit en maakt gebruik van de kaarten van OpenStreetMap. Afhankelijk van de route die je ingegeven hebt, berekent de toepassing hoe ver je nog geraakt tot je brandstoftank of batterij leeg is en stelt dan een route naar het dichtstbijzijnde tankstation voor. “Terwijl het aantal kilometers dat je nog kunt rijden traditioneel voorspeld wordt op basis van het verbruik van de laatste 15 minuten, houdt de fuel stop advisor rekening met de verwachte snelheid op je voorliggende route en fileinformatie,” legt Colliot uit. De code is opensource. Colliot merkte overigens op dat de eerste GENIVI-systemen al over twee jaar beschikbaar zouden zijn in auto’s van Peugeot en Citroën.

CLOUDBESTURINGSSYSTEMEN

Een ander opvallend fenomeen waren diverse projecten die ‘cloudbesturingssystemen’ voorstelden. Zo presenteerden Pekka Enberg en Tzach Livyatan van Cloudius Systems hun besturingssysteem OSv. Dit cloudbesturingssysteem voor Java-code is from scratch geschreven, met een netwerkstack en het zfs-bestandssysteem geïmporteerd uit FreeBSD en alle code onder een BSD-licentie vrijgegeven. “Een typische cloudstack bevat te veel lagen,” zei Enberg, “je hebt de hardware, hypervisor, besturingssysteem, JVM, applicatieserver en uiteindelijk je toepassing. In OSv elimineren we een van die lagen door een minimaal besturingssysteem en de JVM samen te smelten.”

OSv draait bovenop de hypervisor en ondersteunt slechts één toepassing per virtuele machine. Alle code die in een JVM draait, kan gebruikmaken van OSv. Dus niet alleen Java, maar ook JRuby, Scala, Groovy, Clojure en JavaScript. De motivatie van dit alles is natuurlijk een betere performance: OSv start in minder dan een seconde op en biedt snellere context switches en een snellere netwerkdoorvoer dan Linux.

Een project met hetzelfde doel maar een radicalere aanpak was Mirage, gepresenteerd door Anil Madhavapeddy van University of Cambridge en Richard Mortier van University of Nottingham. Mirage compileert code in de functionele programmeertaal OCaml tot een minimale ‘kernel’ die rechtstreeks op de hypervisor draait. Elke toepassing is dus een afzonderlijk bootable image dat geen enkele overbodige ballast bevat. “Een Mirage-kernel met een dns-server past bijvoorbeeld in minder dan een megabyte,” illustreerde Madhavapeddy.

Het netwerk van FOSDEM, waar iedereen zonder registratie kan verschijnen, heeft op twee dagen meer dan achtduizend MAC-adressen opgepikt. Ook in de gangen bleek dat dit een populaire editie van de ontwikkelaarsconferentie was: zo waren heel wat van de developer rooms, waaronder die over configuratiebeheer en JavaScript, regelmatig vol. Gelukkig konden de bezoekers die het bordje ‘FULL’ tegenkwamen altijd wel iets interessants meepikken in een van de andere 22 zalen. In totaal werden er maar liefst 512 presentaties gegeven. Bovendien werden alle presentaties gefilmd (in totaal 309 uur, 1,5 TB) en werden zelfs 18 van de zalen live gestreamd.Bij elk voorbeeld dat Kamp gaf, kwam de beklemmende gedachte naar voren dat zijn verzonnen scenario’s wel eens realiteit konden zijn. Hij riep de aanwezige ontwikkelaars op om vaker na te denken wie ze vertrouwen en waarom. Tot slot had Kamp ook een politieke boodschap: hij riep op om bij politici aan te dringen om wetten te stemmen om genoeg vrijheden op computerplatformen te garanderen: “Eis dat je volledige eigenaar van je eigen apparaten bent en geen onverwijderbare crapware moet tolereren die je misschien bespioneert.” Met technische oplossingen alleen komen we volgens Kamp niet tot een vrije samenleving. “Je kunt politiek negeren, maar de politiek zal jou niet negeren.”

Koen Vervloesem

“Eis dat je volledige eigenaar van je eigen apparaten bent en geen onverwijderbare crapware moet tolereren die je misschien bespioneert.”