Bij de NMBS lopen de grote it-projecten als een trein. Dat geldt zeker voor de invoering van SAP in het kader van de projecten Mind3 en H2R. Voor deze projecten van tientallen miljoenen euro zijn meer dan 500 informatici in de weer. Tegen 2012 zou 90 procent van de toepassingen herschreven moeten zijn.

Het ict-departement van de NMBS-Groep (nu ICTRA, vroeger H-ICT) werkt als een servicecenter dat wordt gedeeld door de drie entiteiten Infrabel (beheerder van infrastructuur en verkeer), NMBS (spooroperator) en NMBS Holding (dat de centrale functies ondersteunt).

SAP voor Mind3

Bijna 2 jaar geleden besliste de NMBS-Groep om SAP in te schakelen ter vervanging van toepassingen voor finance, human resources, logistiek, aankopen enz. in Natural Adabas. Dit met name om tegemoet te komen aan de eis tot splitsing van de entiteiten van de groep en aan de boekhoudkundige IFRS-normen. Het gaat daarbij om niet minder dan 200 applicaties (soms 30 jaar oud) voor 5.000 gebruikers, samen goed voor 15 TB aan data. Het project – dat Mind3 heet en uitgedokterd werd met implementatiepartners CSC en Deloitte (naast diverse toeleveranciers) – omvat een heel pakket re-engineeringopdrachten voor de 3 entiteiten. Het herschrijven ging gepaard met een migratie van de infrastructuur. Het mainframe wordt namelijk ingeruild voor Unix-servers en een Oracle-database.

Het Mind3-project dat in fases verloopt, neemt op 1 januari 2009 een 0-versie in gebruik. Het start in de ateliers, daarna volgt een geleidelijke invoering in finance en in de logistiek. Versie 1 is gepland voor 1 januari 2010. Op 1 januari 2012 zou dan de complete uitrol volgen. “Tegen dan moet ook duidelijk zijn welke toekomst er nog weggelegd is voor ons mainframe”, preciseert Giovanni Palmieri.

Afgelopen zomer werd nog een ander omvangrijk SAP-project goedgekeurd: de vervanging van de HRM- en loontoepassingen. Voor dit project, H2R gedoopt, worden momenteel partners geselecteerd. “Nog vóór het eind van het jaar moeten er knopen worden doorgehakt voor de toewijzing in diverse loten. Wij werken namelijk altijd volgens een strategie van co-sourcing”, stelt Palmieri. Het tijdschema voorziet in een ingebruikname van versie 1 in 2010 en van de definitieve versie uiterlijk in 2012.

De twee projecten, die parallel lopen, zetten in totaal meer dan 500 mensen aan het werk, waarvan ongeveer 120 uitsluitend bij ICTRA. Het gaat om een budget van miljoenen euro. “Alles wijst erop dat de planning gerespecteerd zou moeten worden”, aldus de cio, die nog wijst op bijkomende aspecten zoals change management (het project heeft een impact op meer dan 5.000 mensen), dataopschoning (SAS is met name betrokken bij het master data management) en opleiding van gebruikers.

Meer projecten

Er moeten nog meer applicaties herschreven worden: in 2009 start de vervanging van de Artemis-applicatie voor de follow-up van de treinen in real time. Het gaat om 7 miljoen coderegels in Forté. “De keuzes zijn open, voor zover rekening wordt gehouden met de functionele complexiteit van Artemis en met onze wil om niet te raken aan het comfort dat de dispatchers momenteel genieten. We willen ook naar webservices en naar soa overstappen. Bovendien zal deze herschrijving ons verplichten de architectuur te herbekijken.” De definitieve keuzes moeten in de zomer van 2009 vastliggen. Het project mag ongeveer 2 jaar duren.

Infrabel en ICTRA zijn ook gestart met een grootscheeps project voor verbetering van de informatie aan de reizigers. Het doel is de klant nauwkeuriger informatie in real time te geven over de verkeerstoestand, niet alleen wanneer er storingen zijn. De uitdaging is hier om via verschillende kanalen dezelfde informatie te verstrekken, met eventuele personalisering van de info (weergave in de stations, op de website, via gsm, pda). “Het project is al gestart maar zou in de eerste helft van 2009 in een stroomversnelling moeten komen, met name met het aanbod op pda”, vervolgt Giovanni Palmieri.

Op de agenda voor 2009 staat voorts de invoering van een tool voor documentair beheer. De oproep voor kandidaten loopt. “Wij willen steeds meer overschakelen van papier naar klavier”, stelt de cio. Ook van een verbetering van de in-foborden en de geluidsinstallaties in de stations zal verder werk worden gemaakt.

Infrastructuur

De NMBS-Groep wordt gekenmerkt door nieuwe gedecentraliseerde punten en een basisinfra-structuur die diverse systemen van elektrische voeding, bekabeling (meer dan 4.000 km glasvezel waarvan een gedeelte gecommercialiseerd), netwerken enz. koppelt. Tot de lopende projecten behoort de roll-out van voip (met Telindus en Alcatel) wat op termijn meer dan 10.000 ip-toestellen moet opleveren. Een denktank bereidt inmiddels de bouw van nieuwe (totaal 4.000 m2) datacenters voor. Momenteel beschikt de groep over zowat 400 servers en 2 mainframes in de twee onderling verbonden datacenters (met virtualisering van zowel de servers als de opslag).

In die datacenters wordt een uitbreiding van het san overwogen. (De huidige leverancier is HDS.) “Wij zien onze opslagcapaciteit elk jaar verdubbelen”, preciseert Giovanni Palmieri die de opslagcapaciteit vandaag op 70 à 80 TB raamt.

De groep wil het huidige pc-park van 12.000 à 13.000 desktops geleidelijk vervangen door laptops, met op termijn een evenwicht tussen beiden. De infrastructuur van mobiele Ibis-terminals voor de treinbegeleiders blijft overigens evolueren, met bv. ondersteuning van de elektronische identiteitskaart. En in de ateliers voor herstellingen worden, net zoals in de loodsen, geleidelijk draadloze netwerken opgezet. Ook het videobewakingsproject wordt verruimd. Momenteel heeft de NMBS ongeveer 1.500 camera’s geïnstalleerd in een 50-tal stations. Deze worden centraal beheerd in het Security Operations Center van Brussel. Op termijn moeten dat ongeveer 2.500 camera’s worden. Als bewijs voor de complexiteit en diversiteit van de infrastructuur die de it beheert, vermelden we ook nog het netwerk van 5.000 walkietalkies. “En er kan geen sprake van zijn die vorm van radio te vervangen in dit soort omgeving”, aldus Giovanni Palmieri die eraan herinnert dat de push-to-talk een absolute veiligheidswaarborg biedt.

Budgetten

Om al die projecten keurig te runnen, beschikt ICTRA over een jaarbudget van zowat 250 miljoen euro en een team van 1.700 interne en externe informatici. “Onze budgetten zijn de voorbije 2 jaar met ongeveer 20 procent gestegen en zouden op die manier moeten blijven groeien”, stelt Giovanni Palmieri die er nog aan toevoegt dat de rekruteringen in dezelfde verhouding toenemen. (Een e-marketplace met 120 gecertificeerde bedrijven werkt al verscheidene jaren tot algemene tevredenheid.) “Dat is overigens een noodzaak, rekening houdend met de evolutie van de groep en haar opdrachten, het overjaarse karakter van sommige applicaties en vooral de internationale normen”, beklemtoont Giovanni Palmieri.

Marc Husquinet