Als er één sector is die tegelijk koud en warm kan blazen, is het wel de onze. Wie nu blaast, heeft echter de tanden niet gepoetst, ruikt onfris. De pers baseert zich op wat de markt haar vertelt natuurlijk, en relateert een algemene teneur van ‘Tout va très bien, madame la Marquise’: IDC verwacht een daling van de groei van 4% naar 1% voor de West-Europese ict-sector. Vier maal minder groei, maar nog altijd groei! Agoria vreest voor een verlies van 300 ict-jobs in 2009, maar stelt verder zijn tekort van 14.500 informatici van mei laatstleden niet echt bij. Data News kopte vorige week dat de vraag naar informatici slechts licht daalt. ‘Tout va presque très bien, madame la Marquise’. In de markt hoor je echter knal het tegenovergestelde. Geconsulteerde bronnen zijn zowel anoniem als unaniem: ‘De boel ligt plat, maar vertel het niet verder’. Banken bevriezen aanwervingen, zetten projecten stop en verlagen significant hun budgetten. Klanten maken alleen nog geld vrij om (grote) branden te blussen, maar stoppen investeringen in de diepvriezer. Junior consultants geraken niet meer ‘verhuurd’ en worden met een opzeg van 7 dagen (!) ontslagen. Sommige ict-dienstenleveranciers startten discrete ontslagprogramma’s onder de waterlijn om vooral niet op te vallen. Misschien nog geen panic on the Titanic, maar er wordt evenmin moeite gedaan om een diepe en groeiende ongerustheid te verbergen. ‘La maison brûle, madame la Marquise’.

In 2001 liep het ook verkeerd, maar de les is niet blijven hangen. Opnieuw werden de voorbije twee jaar informatici per opbod binnengehaald met torenhoge verwachtingspatronen en onhoudbare beloften, hippe auto’s, carrièresprongen etc. Het cynisme was groot, aan beide zijden. En voorts niets dan prachtige verhalen over hoe waardevol het menselijk kapitaal wel is. Maar vaak is de echte werkgeversrealiteit een ietsje anders: je voor een ict-werknemer interesseren omdat je van zijn werk houdt, is net zoals je voor eenden interesseren omdat je foie gras lust.

On the record geeft niemand toe dat de business op apegapen ligt. Maar waarom zo hard proberen om de schijn hoog te houden? Eenvoudig: als het economisch tij keert, betaalt meestal de ict’er het gelag. Veel eindgebruikersbedrijven stoppen met rekruteren, maar ict-bedrijven beginnen te ontslaan, de zwaksten en goedkoopsten eerst. Dat ze daarbij de gedane beloften naar de prullenbak verwijzen, mag het imago niet schaden en moet dus verborgen blijven. Captains of ICT Industry staan nog vaak op de brug van hun grote schip en roepen: ‘Move that iceberg, want ik vaar rechtdoor!’ De realiteitszin is dan al verdwenen, daarna volgt meestal het schip. Bij de Titanic verloren 3000 mensen hun leven, maar werd de kapitein gered. ‘Move your ship or I jump off’, antwoorden informatici vandaag, ‘ik zink niet meer mee’. Als we niet willen dat alle moeite om ict’ers in de sector te krijgen en te houden mee naar de bodem zinkt, zijn realiteitszin, moed en integriteit nodig. Tijdens en vooral na 2009 zullen we al onze ict-professionals meer dan nodig hebben.

JAN MERTENS is headhunter en sinds 15 jaar personal coach in de ict-wereld