“Het is tien voor twaalf in België. Het tekort aan informatici is enorm, het aantal studenten is beperkt en er is geen visie op it in België.” Naar aanleiding van 40 jaar SAI legt voorzitter en K.U. Leuven professor Jacques Vandenbulcke van de onderzoeksgroep beleidsinformatica een aantal pijnpunten bloot: “Captains of industry zouden ook tot actie moeten oproepen.”

Data News: Wordt het niet stilaan tijd dat de overheid werk maakt van een it-strategie?

Jacques Vandenbulcke: Er is in België geen echt informaticabeleid. In een aantal buitenlandse steden heeft de overheid fors geïnvesteerd in dure computersystemen, in supercomputing infrastructuur die ten dienste wordt gesteld van ondernemingen. Die konden daardoor hun kosten sterk verlagen, wat veel bedrijven aangetrokken heeft tot sites zoals Amsterdam, Stockholm of Dublin.

Is het dan al niet te laat?

Het is tien voor twaalf, maar het kan nog. Ik denk dan vooral aan investeringen in belangrijke universiteitssteden zoals Gent, Leuven en Luik. Erg veel onderzoek trekt weg naar het buitenland. In Leuven bijvoorbeeld ben ik medeverantwoordelijk voor de leerstoelen. Dat is mecenaat. Blijkt dat bijvoorbeeld in de farmasector nogal wat research ons ontglipt. De bedrijven kiezen voor centra waar de overheid de nodige faciliteiten aanbiedt.

De overheid heeft dus geen belangstelling voor ict?

De overheid moet er zich bewust van zijn dat ict ook voor werkgelegenheid zorgt en een speerpunt is van de toekomst. Ik sta niet te springen om een ict-minister, maar verkies wel iemand op hoog niveau, een staatssecretaris bijvoorbeeld. Eigenlijk moeten alle ministers inspanningen doen, op alle terreinen. Probleem is dat onze politici daar niet van wakker liggen. Inmiddels zakken we weg van de kop naar de staart op het vlak van breedband en kenniseconomie.

U dringt aan op actie?

Het is misschien niet aan ons om een duw te geven, maar we kunnen samen met een aantal groepen, Agoria, Beltug en SAI, een gezamenlijk standpunt innemen en tot actie oproepen. We moeten de overheid attent maken op de inefficiënties. Ik blijf optimistisch, maar het is ook hier tien voor twaalf. In Wallonië is het overigens nog erger. Vooraanstaande ‘captains of industry’ zoals Bekaertvoorzitter Paul Buysse, Fortisvoorzitter Etienne Davignon of voorzitter Ajit Shetty van Janssen Pharmaceutica, zouden in dit verband hun stem moeten laten horen. Als vereniging kan SAI daar een rol in spelen. Via cio’s kunnen we heel wat ceo’s aanspreken.

Ook de overheid zelf moet werk maken van haar it-beleid?

De informatisering van de overheid moet inderdaad dringend worden aangepakt. Het is verschrikkelijk hoe moeilijk justitie het heeft, hoe we, alle goede wil ten spijt, achteroplopen.

Is outsourcing de oplossing?

Ik heb vragen bij de manier waarop de overheid omgaat met haar outsourcingcontracten. Want laat ons niet rond de pot draaien, het gaat om besparingen. Maar de manier waarop het nu aangepakt wordt, is vaak duurder dan het in eigen huis te houden. In het verleden waren de contracten te kortetermijngericht, met het gevolg dat zodra een contract ondertekend is al een volgend contract moet worden genegotieerd. Dat komt een vlotte samenwerking niet ten goede. Er treden vaak communicatieproblemen op, eigen it-medewerkers haken af, en de vertragingen stapelen zich op. Zo was het outsourcingscontract van de it-afdeling van de Vlaamse Gemeenschap geen goede zaak. Helaas is er nu geen weg terug. Ik ben geen voorstander van een harde outsourcing. Het kan misschien wel via een eigen bedrijf in onderaanneming, maar ict uitbesteden aan een vreemde partij die je business niet kent blijft een gevaarlijke zaak.

De sector zelf gaat door een versnelde consolidatie.

Ondernemingen hebben schaalvergroting nodig, maar het probleem is dat zeer grondige ict-kennis in kleinere bedrijven vaak verloren gaat zodra ze opgenomen worden in een groter geheel. Het valt ook te betwijfelen of de overnames door SAP, Oracle, en vele anderen, een goede zaak zijn voor de klanten. Er blijven zo weinig spelers over die zoveel verschillende projecten tegelijk moeten aanpakken, dat het wel fout moet lopen.

Het aantal ict-studenten neemt een beetje toe.

Het aantal ict-studenten dat zich dit jaar ingeschreven heeft, neemt toe, maar dat komt vooral omdat er tijdens de vorige jaren een forse daling was. Ook het aantal meisjesstudenten is nog altijd erg beperkt, tot minder dan tien procent.

En dan is er nog het huizenhoge imagoprobleem …

De it’er wordt nog altijd gezien als als een puur technisch profiel. En je moet tijdens je middelbare studies nog altijd minstens vier, bij voorkeur zes uur wiskunde studeren. Dat blijft nodig. Je hebt een minimum aan logicakennis nodig. Het probleem is dat leerlingen heel wat spreidingsmogelijkheden krijgen en op die leeftijd de makkelijkste weg kiezen. Daardoor beperk je het aantal studenten dat later een ict-opleiding aan universiteit of hogeschool kan volgen.

Is er verbetering in zicht?

Er treedt een duidelijke verzadiging op in richtingen zoals rechten, pedagogie, psychologie en criminologie. De maatschappij ondervindt dat niet iedereen daarvoor geknipt is. En ict wordt een ‘zachtere wetenschap’, ze zit niet langer in een ivoren toren. Het gaat om communicatie met de business. Daarom ook ben ik optimistisch…

Luc Blyaert