Man, man, man, op welk dood paard heb ik nu weer gewed?” Ik herinner me nog precies wat ik dacht toen ik als kersvers hoofdredacteur mijn eerste redactievergadering van Data News voorzat. Het was voorjaar 1997 en Data News was voorzichtige stappen aan het zetten om een website te bouwen. Een van de redacteurs van het blad (om zijn anonimiteit te respecteren zeg ik enkel dat hij ook toen al grijs haar, een baard en een hemdzakje vol balpennen had) vertelde me dat hij er sterk aan twijfelde of Data News tegen de eeuwwisseling wel nog als gedrukte publicatie zou bestaan.

We stonden aan de start van de ‘internet bubble’ en velen waren er van overtuigd dat online een kanaal was dat alle andere kanalen zou wegvagen. Gedaan met ‘brick & mortar’ winkels, alles zou via e-business gebeuren. Gedaan met tijdschriften en kranten, die zouden allemaal web-only worden. Data News bestond toen 18 jaar en het einde van het gedrukte blad leek nabij.

TECHNOLOGIE VERANDERT TECHNOLOGIEBLAD

En zie, Data News is nu bijna dubbel zo oud. En nog steeds kwiek als het spreekwoordelijke hoentje. Weliswaar meestal niet meer zo dik als de nummers van 96 bladzijden die we eind vorige eeuw regelmatig uitgaven, maar toch. Het blad is er nog en daar mogen de uitgeverij, de redactiestaf, de hoofdredacteurs die na me kwamen en de commerciële medewerkers die dag in dag uit het blad promoten, best wel trots op zijn. Want veel andere it-titels zijn inmiddels gesneuveld, in België en daarbuiten. Zo werd enkele weken geleden nog het voormalige Nederlandse zusterblad Computable (waar ik in 2003 ook zes maanden als hoofdredacteur getolereerd werd) ten grave gedragen, toch in zijn printvorm.

Op 35 jaar tijd is er veel veranderd en een blad als Data News stond altijd dicht bij die verandering. Het was de technologie en de innovatie waar Data News die 35 jaar over schreef en schrijft (als ik in de verleden tijd blijf werken, denkt u nog dat dit een overlijdensbericht is) die het blad ook zelf veranderde. Toen we de eerste website bouwden, moest die lijken op het blad. Tegenwoordig is het anders: de online aanwezigheid van Data News bepaalt voor een groot stuk hoe het blad er uit ziet, en ook wat er in het blad komt.

Inhoudelijk kan je je niet meer inbeelden waarover Data News bij de start in 1979 schreef. Het was niet ongebruikelijk om een halve pagina programmeercode te publiceren. De lezer was een programmeur. Samen met de it-directeur is Data News mee moeten evolueren, van ‘features & benefits’ naar het mee bepalen van strategie van het bedrijf. From the basement to the boardroom.

Technologie had ook een invloed op hoe de redactie werkte: in mijn eerste periode bij Data News (1987-1990) lazen we nieuws over pakweg een nieuwe minicomputer in de Amerikaanse bladen, contacteerden we de lokale vestiging om hierover te schrijven, redigeerden ons artikel en wachtten geduldig tot het blad met dat nieuws gedrukt werd. Tussen productlancering in de VS en publicatie in Data News zat toen makkelijk enkele maanden tijd.

Tegenwoordig volgt de redactie soms een aankondiging live, en ze schrijft er ook live over. Maar niet alleen de redactie volgt de lancering live, ook de lezer doet dat. Meer nog: de lezer schrijft er ook over, op Twitter, Facebook, LinkedIn, of op zijn eigen blog. De lezer is schrijver geworden. Dat veranderde de rol van de journalist ingrijpend, en er wordt al eens de vraag gesteld over het nut van de journalist.

JOURNALISTEN? HOEVEN WE DIE NOG?

Een tijd geleden las ik een artikel over beroepen zonder, en beroepen mét toekomst. Journalist stond op het lijstje met bedreigde diersoorten, terwijl er net meer nood zou zijn aan PR-mensen. Een contradictie? Toch niet. Want niet alleen de lezer is teksten beginnen produceren, ook bedrijven investeren volop in ‘thought-leading content’ om de beslissingsnemer te beïnvloeden in zijn keuze. Om de boodschappen goed te verpakken wordt dan een beroep gedaan op gespecialiseerde bureaus.

Is er dan nog een rol voor de journalist? Tuurlijk wel, om de stromen content te objectiveren, en als filter op te treden. Gewapend met jaren ervaring en het voordeel van de ‘helicopter view’ plaatst de journalist de zaken in perspectief. Als geloofwaardige bron, die met het nodige gezag kan oordelen en veroordelen.

De reputatie van Data News bewijst de kracht van de vierde macht. En de reputatie van Data News heeft meer recessies overleefd dan we voor mogelijk hielden. De reputatie van een sterk merk, die bestand is tegen de tand des tijds. Toch fijn dat ik ruim een kwart van die 35 jaar van binnenuit heb mogen meemaken.