‘RPA neemt vrees voor digitalisering weg’

De robots komen eraan! Zelfs Gartner zegt het. Het onderzoeksbureau noemt RPA (Robotic Process Automation) de snelst groeiende categorie in de markt van bedrijfssoftware.

Wanneer Gartner een nieuwe softwarecategorie lanceert, dan is er doorgaans meer aan de hand. Dat het onderzoeksbureau vorig jaar een aparte categorie opstelde voor RPA – en die meteen ook als snelst groeiende segment in de bedrijfssoftware omschreef – joeg de verwachtingen rond de technologie meteen sterk de hoogte in. Anderhalf jaar later blijven die verwachtingen strak gespannen. “We vermoeden dat de markt in 2021 sterk zal veranderen”, zegt Vargha Moayed, chief strategy officer bij UiPath, het bedrijf dat volgens het ‘magische kwadrant’ van Gartner de markt leidt. Pure players als UiPath, Automation Anywhere en Blue Prism – samen de big three in RPA – zullen in 2021 hun groeitraject verderzetten. Voor zowat alle andere spelers lijkt een overname door een groter bedrijf het meest voor de hand liggende scenario. Die tendens is intussen volop aan de gang. Microsoft kocht Softomotive, Contextor kwam in handen van SAP en IBM nam WDG Automation over, om de bekendste voorbeelden te noemen.

Van functie naar proces

Verandert ook UiPath binnenkort van eigenaar? “Dat zal niet gebeuren”, stelt Vargha Moayed categoriek. “We leiden de markt en groeien honderd procent per jaar. We hebben genoeg kapitaal opgehaald om ons traject zelf verder te kunnen zetten.” Dat er veel beweging is op de acquisitiemarkt, bevestigt volgens Moayed alleen maar de stijgende interesse voor RPA. “Het toont ook aan dat we RPA niet als een tactische tool, maar als een strategische oplossing moeten zien.” Euh, pardon? Was RPA niet een oplossing om pakweg verrichtingen in een boekhoudpakket te automatiseren? “Klopt niet”, stelt Vargha Moayed. “De digitalisering waar iedereen de mond van vol heeft, bestaat al langer dan vandaag.” Alleen was die altijd aan een functie gekoppeld: SAP voor productie, Workday voor HR, Salesforce voor CRM, enzovoort. Die oplossingen creëren onvermijdelijk eilandjes, tenzij je erin slaagt ze te koppelen in een proces.

“Die integratie kun je op verschillende manieren realiseren”, legt Moayed uit. “Je kunt mensen inzetten die de data uit het ene systeem overtikken in het andere. Daar is de industrie van de business process outsourcing uit gegroeid.” Er zijn echter ook andere mogelijkheden. “Je kunt applicaties koppelen via API’s, of nog eenvoudiger, je kunt kiezen voor een full stack: alle oplossingen van één leverancier.” Moayed geeft toe dat al die mogelijkheden wel degelijk werken. “Maar”, zegt hij, “de realiteit is dat de business versnelt. Met zo’n full stack loop je altijd achter de feiten aan.” En dat is gevaarlijk, want dan gaan de gebruikers op eigen houtje op zoek naar een alternatieve oplossing. “En dus”, vervolgt hij, “is het slimmer om voor een andere benadering van IT te kiezen: niet functie-gedreven, maar proces-gedreven, niet louter IT, maar IT in samenwerking met de business.”

Strategische materie

Ook Uber en Facebook zijn klanten van UiPath. “Dat zijn digital native bedrijven”, zegt Vargha Moayed. “Maar ook zij zitten intussen met legacy. Zo snel evolueert de markt!” Kortom: er is nood aan een nieuw soort software die procesgeoriënteerde digitalisering toelaat, razendsnel en doorheen alle lagen van de legacy. Kan een bedrijf als ServiceNow dat dan niet oplossen? “Toch niet”, zegt Moayed. “Wat die bedrijven nodig hebben, is een toolset om processen te ontdekken, snel processen te bouwen, in die context taken te automatiseren, enzovoort. Het gaat om end-to-end automatisering binnen één platform. We gebruiken daarbij AI en ML om het domein van de klassieke automatisering verder te verlengen. Dat is waar we actief mee zijn, en dus ja, dat is duidelijk strategische materie.”

Met de blik strak op die visie gericht, blijft UiPath intussen snel groeien. Daniel Dines, die als ontwikkelaar voor Microsoft werkte, startte het bedrijf als DeskOver in Boekarest, in 2005. In 2015 zou het worden omgedoopt tot UiPath. “Tot 2012 bestond de onderneming uit een handvol geeks die desktoptoepassingen ontwikkelden, onder meer rond schermherkenning”, vertelt Moayed. “Maar als een stuk technologie kan herkennen wat er op een scherm gebeurt, dan kun je de acties die mensen op dat scherm uitvoeren ook door technologie laten nabootsen.” Zo kwam het bedrijf eerder bij toeval in de wereld van RPA terecht. Intussen bevindt het hoofdkwartier zich in New York en is UiPath meer dan tien miljard dollar waard. Vanuit zijn kantoor in Brussel hielp het onder meer het Vlaamse agentschap Vlaio. Tijdens de coronacrisis verwerkte een RPA-oplossing 600.000 aanvragen voor overbruggingsrecht voor zelfstandigen.

Verlaagde drempel

Een Vlaamse onderneming die rond RPA intussen de nodige ervaring heeft opgebouwd, is FlinQ Automation. Het ontstond binnen Dynatos, een bedrijf uit de Cronos Groep dat zich specialiseert in de automatisering van financiële processen. FlinQ Automation positioneert zich als een leveranciersonafhankelijke speler. In de praktijk werkt het bedrijf projecten doorgaans uit met technologie van UiPath, Automation Anywhere of Kofax RPA. “Sinds een jaar of twee, drie hebben we rond RPA een hype zien ontstaan”, zegt Jeroen Baetens, sales & marketing manager bij Dynatos. “Vooral de CFO is sterk geïnteresseerd. Die hoopt veel zelf te kunnen automatiseren, zonder de tussenkomst van de IT-afdeling. In de realiteit zien we dat IT aan boord moet zijn, maar dat de technologische drempel intussen wel lager ligt dan voorheen. Daardoor kan de business zelf stappen zetten in de automatisering van processen.”

De meeste Belgische bedrijven bevinden zich in de verkenningsfase, al zijn er wel al diverse grote Belgische ondernemingen – met name banken en nutsbedrijven – waar RPA intussen tot de dagelijkse praktijk hoort. “Investeren in RPA is zonder meer een strategische beslissing”, zegt Elizaveta De Muynck, RPA team lead bij FlinQ Automation. “RPA zorgt voor de lijm tussen verschillende technologieën en is onder meer een enabler voor artificiële intelligentie.” AI kan dan wel data analyseren, het is RPA die de benodigde data automatisch samenbrengt, resultaten doorgeeft naar andere toepassingen, enzovoort. “Ik zie RPA als een technologie die de verbinding maakt tussen digitalisering en automatisering”, legt De Muynck uit. “Medewerkers begrijpen meer en meer dat een robot de repetitieve taken overneemt die zij niet graag uitvoeren, wat ruimte vrijmaakt voor meer taken die waarde toevoegen.”

Snel en wendbaar

“Vroeger kozen bedrijven voor outsourcing en offshoring”, zegt Elizaveta De Muynck. “De processen bevonden zich letterlijk ver weg. Omdat een business vandaag zo snel verandert, is het juist slimmer om de processen heel dicht bij je te houden. Je moet snel en agile kunnen werken. Dat is net waar RPA op inzet.”

Bovenal moet een onderneming uiteraard weten welk doel ze nastreeft. “De digitale strategie moet het startpunt zijn”, vindt De Muynck. “Bij de meeste bedrijven zijn er opportuniteiten op het vlak van RPA, alleen is het voor die bedrijven zelf niet altijd duidelijk hoe ze daaraan moeten beginnen. Via een discovery-sessie wijzen we hen op de mogelijkheden. Na een eerste, klein maar succesvol project rond RPA, volgt vaak al gauw een tweede. Zo kun je als bedrijf stap voor stap je processen aanpakken en met de inzet van RPA telkens weer ietsje hoger mikken.”