We testten zeven high-end client-ssd’s van Kingston, OCZ Storage Solutions, PNY, Samsung, Silicon Power en Toshiba.

Twee jaar geleden testten we voor het laatst ssd’s. Ondertussen veranderde er veel in de ‘client storage’-markt. Hoewel traditionele harde schijven met bewegende onderdelen verre van verdwenen zijn, groeit het marktaandeel van ‘solid-state’ (flash) opslag. De groeiende populariteit van ultrabooks en steeds krachtigere tablets verklaart een deel van die groei. Ssd’s worden niet alleen krachtiger, maar krijgen ook hogere capaciteiten. Er werden in de afgelopen twee jaar ook nieuwe ‘form factors’ voor solid-state disks geïntroduceerd: naast de klassieke ‘harde schijf’-vorm met een sata-aansluiting zijn er ook plug-in staafjes en uitbreidingskaarten (satadimm, mo-297, msata, m. 2 2280, sata express, pci express, pcie m. 2) die u direct in een compatibel moederbord plugt.

UPGRADEKITS

Wij concentreren ons in deze test op client-ssd’s met een ‘klassieke’ 2,5-inch sata 3-vorm. Die zijn voorlopig nog het populairst, zeker voor upgrades. Desktops hebben vaak nog 3,5-inch sleuven voor de schijven. Daarvoor hebt u dus een tussenzetstuk of 3,5-inch bracket nodig. Bij laptops zijn niet de lengte en de breedte, maar de dikte van het schijfje van belang. Standaard is er bijvoorbeeld 9,5 mm ruimte voor een harde schijf van 2,5 inch, maar sommige laptops hebben maar 7 mm. U moet dan een ssd kiezen met de juiste dikte, of, indien de ssd dunner is dan de uitsparing, een tussenzetstukje voorzien. Die tussenzetstukjes worden meegeleverd bij de zogenaamde upgradekits, die naargelang de fabrikant verder nog een bracket, schroefjes, kabels en soms zelfs een usb-behuizing bevatten in combinatie met imaging-software waarmee u in één beweging de inhoud van uw bestaande harde schijf naar de nieuwe ssd kopieert.

NIEUWE VORMEN

De nieuwe ‘form factors’ voor ssd’s zullen wellicht steeds belangrijker worden. Momenteel is er nog een probleem van standaardisatie. De omvangrijke pci-express ssd’s zijn vooral gegeerd door gamers en multimediagebruikers, omdat ze overdrachtsnelheden tot 780 MB/s halen. M. 2 ssd’s moeten het dan weer hebben van hun compactheid en zijn bedoeld voor tablets en ultrabooks, hoewel de m. 2 ‘next generation’ connector (als opvolger van msata) op steeds meer desktop-moederborden opduikt (onder andere van Asus en Intel). Verwarrend is dat er m. 2 ‘sata’ ssd’s naast m. 2 ‘pci-e’ ssd’s bestaan en dat het van het moederbord afhangt welke vorm ondersteund wordt, want beide systemen zijn niet uitwisselbaar. De sata-versies hebben een doorvoersnelheid van maximaal 6 Gbit/s, net zoals de ‘gewone’ sata ssd’s die wij hier testen. Voordeel van m. 2 pci-e ssd’s is hun hogere maximale doorvoersnelheid tot 10 Gbit/s, die nog kan stijgen naarmate nieuwe versies van deze standaard ontwikkeld worden. (Om het nog ingewikkelder te maken ondersteunt de m. 2 spec, die in essentie een connector beschrijft, ook nog de usb- en wifi-protocollen.)

TESTMETHODE

De ssd-fabrikanten vermelden tegenwoordig in hun specificaties vrijwel allemaal de theoretische prestaties gemeten met programma’s zoals ATTO of AS SSD Benchmark. Voor de sequentiële lees- en schrijfprestaties wordt de snelheid in MB/s vermeld, terwijl voor de random prestaties de snelheid in iops (‘input/output operations per second’) wordt gegeven. We vermelden de theoretische prestatiecijfers van de fabrikanten in de tabel, maar gebruiken zelf een ‘real world’ benchmark om ssd’s te testen, namelijk de Intel NAS Performance Toolkit (NASPT), dezelfde die we ook hanteren voor onze nas- en externe hdd-testen. We monteren de ssd’s in een Synology 1512+ nas en configureren ze als alleenstaande ‘gewone’ drive. De Synology nas is via een Lancom GS-2310P switch verbonden met een Dell Vostro laptop met Intel Core i5 processor, Gigabit Ethernet, 8 GB werkgeheugen en Windows 7 Enterprise besturingssysteem. NASPT bevat twaalf applicatiebenchmarks: HD-Video afspelen, 2x HD afspelen, 4x HD afspelen, HD-Video opname, HD afspelen en opname, aanmaken van inhoud, kantoorproductiviteit, bestanden kopiëren naar NAS, bestanden kopiëren van NAS, mappen kopiëren naar NAS, mappen kopiëren van NAS en fotoalbum. Voor elke applicatie passen we een weging toe, waarbij we een iets groter belang hechten aan kantoorproductiviteit en kopieersnelheid dan aan multimediadiensten. De Intel benchmark wordt vijfmaal in een ‘batch run’ uitgevoerd. De opgegeven resultaten zijn het gemiddelde van de vijf benchmarkuitvoeringen. We rekenen de NASPT-resultaten om in een snelheidscore op 100 punten. Daarnaast berekenen we ook een functionaliteitsscore op 100 punten aan de hand van meer dan tien technische criteria. In de uiteindelijke prestatiescore telt de benchmarkscore voor 60 % en de functionaliteitscores voor 40 % mee. We berekenen verder een prijsprestatiescore op 100 waarin de prestatiescore voor 60 % en de prijs voor 40 % meetellen. Alle details vindt u in de tabel op onze website: http://datanews.knack.be/SSD2014nl

PRESTATIES

Inzake snelheid verschillen de zes ssd’s weinig van elkaar. Het verschil tussen de snelste (Silicon Power S70 en Samsung SSD 850 PRO) en ‘traagste’ (Kingston SSDNow KC300) bedraagt slechts 10 %. We concluderen dan ook dat in het duurdere ssd-segment andere criteria dan de snelheid meetellen in een keuze. Prijs is zeker een criterium, want daar zijn er wel nog belangrijke verschillen. De duurste ssd die we testten, de Deneva 2 R van OCZ, kost 2,2 euro per GB, terwijl de twee goedkoopste (PNY XLR8 en Kingston KC300) slechts 0,54 euro per GB kosten. Die Deneva 2 R is dan ook een speciaal geval, want hoewel u ze in een client-pc kunt monteren, is ze eigenlijk bedoeld voor gebruik in cloud- en web-opslagsystemen van enterprise-niveau. Zo heeft deze ssd, die verkrijgbaar is in capaciteiten van 64 tot 512 GB, een levensduur die tot vijf keer hoger ligt dan bij een ‘gewone’ client-ssd, aangevuld met overprovisionering (56 GB reserveflash voor het opvangen van kapotte flashcellen), sterkere foutcorrectie en 128-bit aes-encryptie in hardware. OCZ specificeert een ‘mean time between failure’ (mtbf) van 10 miljoen uren, tegenover 2,3 mio uren voor zijn ‘gewone’ topmodel Vector150. Bij de andere fabrikanten ligt de mtbf tussen de 1 mio (Kingston) en 2 mio uren (Samsung).

Alle geteste ssd’s op de Kingston KC300 en Silicon Power S70 na bieden trouwens aes-encryptie, soms zelfs met een 256-bit sleutel (Samsung, OCZ Vectro150). Naast prijs zijn dus ook betrouwbaarheid, encryptiemogelijkheden en andere kenmerken, zoals het stroomverbruik, van belang bij het maken van een keuze. In de tabel die bij dit artikel hoort vermelden we veel van die parameters en met sommige houden we ook rekening bij het berekenen van de prestatiescore.

CONCLUSIE

De toppresteerder in deze test is de 850 PRO ssd van Samsung. De XLR8 van PNY en Vector150 van OCZ Storage Solutions halen de hoogste prijsprestatiescore. Maar de verschillen tussen de verschillende ssd’s zijn in feite eerder miniem: zelfs de minst scorende (Kingston) haalt nog een meer dan behoorlijke prestatiescore van 71/100.

Op onze website vindt u een rekenblad met uitgebreide productinformatie en testscores: http://datanews.knack.be/SSD2014nl

Jozef Schildermans