“Natuurlijk zijn we niet tevreden met de beperkte aanwas van it-studenten. De it-aanpak in het lager en middelbaar onderwijs moet dringend veranderen. Jongeren moeten al spelend it leren,” meent professor Carlos De Backer van het departement Management Information Systems van de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen.

Professor Carlos De Backer neemt geen blad voor de mond: “Het aantal studenten dat voor it kiest is veel te gering. Zeker als je rekening houdt met de 14.000 it-jobs die volgens Agoria niet ingevuld kunnen worden. Bovendien zijn de studenten die je in het eerste jaar binnenkrijgt niet noodzakelijk de mensen die je wilt… ” De Backer wijst erop dat sommige studenten sterk gelinkt zijn aan games en multimedia, “niet noodzakelijk verkeerd, maar ze hebben totaal andere verwachtingen. ” In de opleiding handelsingenieur beleidsinformatica ligt de nadruk op it-architecten. “Het gaat om een zeer goede kennis van de business. Ze moeten bijvoorbeeld weten hoe een financiële instelling werkt, hoe human resources in elkaar zit, aangevuld met de nodige informaticakennis. Gaming en multimedia bieden niet noodzakelijk hetzelfde profiel. ”

De cijfers zijn onthutsend: als één op de twee de eindstreep haalt na 3 jaar Bachelor of 5 jaar Master, is dat een groot succes. Wat schort er dan? Waar liggen de oorzaken? Opvoeding? Scholing? Universiteit?

“Cruciaal in het hele debat is het niveau van de informatica-opleiding in het middelbaar onderwijs. Het is helemaal niet slecht dat men pleit voor meer lichamelijke opvoeding, maar één it-lesuur per week gedurende zes jaar…. In de praktijk wordt dat gewoon één van de vele bijvakken. ” Bovendien wordt het volgens De Backer vaak stiefmoederlijk behandeld: “Een leraar geeft godsdienst, heeft een uur te weinig in zijn uurrooster en geeft dan toch ook maar informatica. Dat maakt het niveau van het onderwijs niet altijd even boeiend… ”

Spelend leren

Jongeren kunnen informatietechnologie het best al spelend leren, zeer eenvoudig. “Stop met kinderen in het middelbaar onderwijs uit te leggen hoe Word en Excel werken. Ze zien daar, terecht, totaal het nut niet van in. Maak het voor hen boeiend!. ” Waarom is dat dan niet gebeurd? “De stap is voor heel wat leraars nog te groot of te onbekend. ” Carlos De Backer is voorstander van het aanpassen van de leerplannen en de eindtermen. “Er staat iets in over hardware, over sofware, maar hoe je dat moet doceren wordt niet verteld. Heeft het zin om te weten wat er allemaal in een processor zit? Je leert toch ook niet hoe een motor van een wagen in elkaar zit? Waarom moet je dan aan kinderen uitleggen hoe een computer in elkaar zit? Laat alstublieft al die voorgekauwde informatie achterwege. ” Bovendien gaat de evolutie zo snel dat die informatie totaal achterhaald is op het moment dat ze afstuderen. “Kinderen beseffen niet wat it over vier tot vijf jaar voor hen zal betekenen, of het hen wat zal bijbrengen in hun professionele loopbaan. Het is niet zoals brandweerman of chirug, dat zijn hele concrete jobs. Voor it is dat een stuk minder makkelijk te verwoorden. ”

Carlos De Backer is dan ook een fervent voorstander van het visueel, creatief en uitdagend maken van de it-opleiding. “Laat kinderen van veertien een robot programmeren. Ik ben ervan overtuigd dat ze die robot op één dag kunnen laten lopen en hindernissen herkennen. ” Volgens De Backer moet die aanpak al vanaf het lager onderwijs kunnen Meer nog, “mijn kleindochter Laura van 3,5 jaar is razend enthousiast als ik de robot vanaf m’n pc kan programmeren en bluetoothgestuurd kan laten stappen. ” Een legorobot kost zo’n 250 euro. “Bedrijven kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Vroeger sponsorden ze pc’s, laat ze voortaan robots sponsoren. Bill Gates voorspelt trouwens dat alle aandacht de komende vijf jaar naar robots zal gaan. ” De UA-professor is in elk geval van plan om volgende zomer zelf een cursus robotica te organiseren voor 16- tot 18-jarigen. “Ik wil ze opnieuw laten spelen, it boeiend maken. De bottomline blijft: it is mooi. ” Het is 20 jaar geleden dat hij dergelijke zomercursussen gaf, toen nog over de Apple II. “Je kan je niet voorstellen hoeveel mensen, ook vandaag, nog herinneringen ophalen aan die cursussen”

Het is vijf over twaalf

Volgens De Backer dragen ook Belgische bedrijven een grote verantwoordelijkheid: “Ze moeten meer naar buiten komen. Veel Belgische ict-bedrijven hullen zich in stilzwijgen. De jeugd ziet niet wat zij doen. Die bedrijven moeten meer uitpakken met wat ze voor de Belgische economie betekenen. ”

It dringt door in alles wat we doen. “Als je studenten kan diets maken dat it morgen overal aanwezig is, dat we mensen nodig hebben die dat kunnen programmeren en in goede banen leiden, die kunnen nadenken over de architectuur… ” Kunnen we de trend ombuigen? Slagen we erin om it opnieuw op gang te trekken in het onderwijs? “Geef ons zes jaar. 2012? 2013? Het is een denkproces, de overheid moet volgen.. Maar het is vijf over twaalf. Eigenlijk zijn we al te laat. Vandaag wordt al een heel deel afgestoten aan het buitenland, het Verre Oosten, het Midden-Oosten en Oost-Europa, Polen en Bulgarije. Vroeger ging het om zuiver technische aspecten, vandaag ook over toepassingen. We verkopen onze belangrijkste grondstof, onze kennis….. ” z

Luc Blyaert