De FOD Economie moet zowel het concurrentie-vermogen versterken, de concurrentie en het marktevenwicht van goederen en diensten waarborgen, als zorgen voor de duurzaamheid van de marktontwikkelingen. Hiervoor beschikt ze over een informatica die gericht is op de behoeften van de business om meerwaarde te bieden via innovatie.

De FOD Economie is actief op heel wat verschillende domeinen. Vandaar de zeer uiteenlopende behoeften. Waaruit bestaan die?

FRANK DE SAER: U moet weten dat we maar liefst 167 verschillende bedrijfsprocessen en diensten binnen de FOD Economie hebben geïdentificeerd. Daarom moeten we tools invoeren voor de activiteiten inzake de controle op de naleving van de concurrentienormen, bijvoorbeeld op het vlak van forensisch onderzoek. Op het vlak van energie ontwikkelden we de oplossing SOCTAR voor de berekening van het sociaal tarief voor gas en elektriciteit, met een volledig geautomatiseerde stroom voor de aanvragen en goedkeuringen. Op het gebied van marktregulering gaan we dit jaar, in samenwerking met Luxemburg en Nederland, dit is een première, een gemeenschappelijk octrooibeheerapplicatie herontwikkelen die bij ons nog op mainframe draait. Een project in samenwerking met het BBIE (Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom). Het lastenboek is al uitgegeven, nu zitten we in de shortlistfase met nog 4 consortia in de running. De uitvoering is gepland voor eind dit jaar. Op het vlak van kmo’s gaan we de controle van de marktkramers automatiseren. We overwegen hier de mogelijkheid van een controle via een mobiel apparaat of via een QR-scanning. De controle van de meetapparatuur, zoals weegschalen of wegcamera’s, maakt ook deel uit van onze bevoegdheden. Op dit vlak werd er onlangs een web-based platform in productie genomen om de verouderde mainframeapplicatie (e-metro) te vervangen. Op het gebied van controle en bemiddeling hebben we vorig jaar BELMED ingevoerd, een elektronisch bemiddelingsplatform voor consumentengeschillen, met een volledig geautomatiseerde stroom voor de indiening en behandeling van klachten, gekoppeld aan een documentenstroombeheer.

Het voormalige Nationaal Instituut voor de Statistiek vormt trouwens ook een domein waar papier steeds vaker wordt vervangen door digitale processen, met de ondersteuning sinds vorig jaar van de xbrl-structuur. Nu proberen we de informatie elektronisch vast te leggen, in te laden in onze taxonomie en te publiceren in elektronische vorm. Ons project be.Stat biedt een interface en op maat aanpasbare filters zodat de burger toegang krijgt tot de informatie die we verwerken.

De FOD Economie bevat ook nog een ‘business’-afdeling, het DG ICT en Telecom, dat de problematiek inzake acta, ipv6 of de regelgeving in verband met de eID opvolgt.

We hebben dus te maken met zeer uiteenlopende domeinen en klanten, die de meest up-to-date tools aangeboden moeten krijgen. Met een sterke mobiliteitcomponent, want zowat 600 van onze 2.500 medewerkers beschikken over mobiele apparatuur, zoals pda’s, tablets, smartphones of laptops.

Hoe zit het op het vlak van de infrastructuur?

FRANK DE SAER: Sinds mijn komst in 2003 probeer ik zoveel mogelijk te standaardiseren, te stroomlijnen en te moderniseren. Zo leggen we de laatste hand aan de migratie van ons computerpark naar Windows 7 en Office 2010 die in september 2011 van start ging. In totaal gaat het om meer dan 2.500 machines. Aangezien onze medewerkers grote hoeveelheden gegevens verwerken, rusten we hen uit met krachtige pc’s, en mogen ze kiezen tussen een desktop en een laptop. Ongeveer 2/3de geeft de voorkeur aan een laptop. Daarnaast steunen we telewerken. 300 medewerkers werken nu 1 tot 2 dagen per week van thuis uit, waar ze om veiligheidsredenen beschikken over een vpn. We hebben zoveel mogelijk gestandaardiseerd, zowel op het vlak van hardware als software, met een gecentraliseerd beheer en een aanzienlijke daling van het aantal storingen.

We beheren bovendien 2 IBM Z10 mainframes met Sysplex op 2 redundante gemirrorde sites, en een Windows en Linux serverpark, dat grotendeels gevirtualiseerd is met VMware.

Nog met het oog op standaardisering en stroomlijning installeerden we vorig jaar multifunctionals ter vervanging van de persoonlijke printers: 150 mfp’s nu in plaats van 1.000 printers.

Tot slot hebben we sinds 2006 gekozen voor SAS als onze standaard voor reporting en datawarehousing. Deze keuze hebben we overgelaten aan de gebruikers om een maximale empowerment teweeg te brengen. We hebben een SAS-vaardighedencentrum opgericht en we beheersen de etl-tools, maar het is aan de eindgebruikers om zelf hun rapporten te schrijven en de informatie te beheren. Aangezien steeds meer informatie elektronisch is, bijvoorbeeld op het vlak van kadaster, rijksregister of sociale zekerheid, steken we deze gegevens in onze DHW. Zo berekenen we elektronisch de informatie die nodig is voor de ‘volkstellingen’ en we stellen ze ter beschikking van onze medewerkers en zelfs van het grote publiek, onder meer via be.Stat.

Aangezien onze budgetten stabiel zijn of lichtjes afnemen, kunnen we dankzij de standaardisatie inspelen op de terugkerende kosten. Ook maken we gebruik van open source oplossingen, wanneer dit zinvol is of waarde creëert, meer bepaald op het vlak van Linux of het Java framework.

Wat zijn de kernideeën van uw it-strategie?

FRANK DE SAER: Naast standaardisatie is de kwaliteit van de projecten een van mijn prioriteiten. We zijn geleidelijk aan overgestapt naar een klant- en servicegerichte informatica. Dit deden we door bijzondere aandacht te schenken aan testing en kwaliteitscontrole, zonder voorbij te gaan aan de termijnen en budgetten.

Stroomlijning vormt een andere strategische pijler. We erfden het IBM-mainframe van het NIS, maar nu stappen we daar in verschillende fasen van af. Heel wat toepassingen worden en zullen worden herschreven, en niet gewoon gemigreerd. Onze doelarchitectuur is nu Linux, open systemen en Java. Er worden geen andere ontwikkelingen meer gedaan buiten dit doel.

Nemen we het voorbeeld van de Kruispuntbank van Ondernemingen, aangezien dit een business line is die onder mijn verantwoordelijkheid valt, naast die van it in het algemeen. De applicatie werd geschreven op mainframe, met COOLgen en DB2. Geleidelijk werd ze herschreven, te beginnen met de front-end die herzien werd in Java, dan de migratie van DB2 naar een SOA-architectuur met functionele upgrade. En tegen eind dit jaar zal de applicatie draaien in SOA met Linux en Java, dit alles gekoppeld aan webservices.

Een ander belangrijk vaardigheidsgebied heeft betrekking op documentbeheer. Onze doelstelling sinds 3 jaar bestaat erin om een workplace te creëren die bedoeld is om de bestandservers te vervangen. Vandaar de invoering van SharePoint dat tegen eind dit jaar gemigreerd wordt naar versie 2010. Ook zijn we volop bezig met het migreren en ontwikkelen van verschillende applicaties voor documentbeheer, die vooral draaiden onder Lotus Notes, naar een SharePoint-platform. In de herfst lanceren we bovendien een volledig nieuw intranet, gekoppeld aan samenwerkingstools.

Hebben er recent nog andere grote projecten plaatsgevonden?

FRANK DE SAER: De technische architectuur zet zijn koers voort en is een interne verantwoordelijkheid van it. Vorig jaar hebben we ons opslagplatform vernieuwd ten gunste van open systemen met HDS. Nu virtualiseren we deze opslag met FalconStor om ze te consolideren tussen mainframes en open systemen.

Onze lan- en wan-infrastructuur werd ook gemoderniseerd in 2011 met de hulp van Simac en Telenet, terwijl we voorheen bij Belgacom zaten. Ons toegangssysteem en onze firewall werden ook gemoderniseerd, deze keer met Belgacom.

We waren een van de eersten die voip hebben geïmplementeerd, en we hebben ons contactcenter (voip) uitgerust met Genesys en Trinicom.

Nu wordt het stilaan tijd om ons telefonie- en mailsysteem te vernieuwen. Hiervoor zijn we van plan om een lastenboek te lanceren voor unified communications, en te evolueren naar cloud.

Er wordt dus gedacht aan de cloud? En outsourcing?

FRANK DE SAER: Ik zie cloud als een mogelijkheid om bepaalde taken uit te besteden, gezien de vergrijzing van ons informaticateam. Momenteel zijn we trouwens bezig met een cloud assessment met CSC en we zouden cloud ook kunnen overwegen vanuit een Platform-as-a-Service perspectief. Om te beantwoorden aan specifieke behoeften sluiten we elke 3 jaar een raamcontract voor de terbeschikkingstelling van externe middelen. Zo hebben we een twintigtal profielen gedefinieerd en er werden 3 vennootschappen per profiel weerhouden. Eerst voorzien we intern in onze staf, kwestie van de knowhow binnen eigen muren te houden.

Het it-team is gedaald van 170 mensen bij mijn aankomst naar 140 nu, en tegen 2015 zouden we naar 100 informatici moeten gaan.

Staan mobiliteit en byod op de agenda?

FRANK DE SAER: We gaan een tabletproject lanceren met de nadruk op het veiligheidsaspect en door ze te gebruiken in applicaties die zinvol zijn, rekening houdend met de businesswaarde. Ook zijn we van plan om in verschillende fasen wifi te ontplooien, eerst in de vergaderzalen, omdat de kosten van het project hoog zijn, zoals blijkt uit een recente evaluatie. Wij ondersteunen trouwens verschillende apparaten, behalve Blackberry, voor de push-mail. Ten slotte plannen we tegen eind dit jaar een virtualisatieproject voor het desktoppark, aangezien we veel power users hebben.

Daarnaast introduceren we de sociale media geleidelijk aan in de organisatie, en 300 werknemers zijn al actief op het Yammer-netwerk.

Hoe ziet u uw rol als cio?

FRANK DE SAER: It moet oplossingen aanbrengen voor de business, steun verlenen, maar ook creatieve ideeën voorstellen. Het zuiver technische luik wordt steeds meer beschouwd als commodity door de business. De basisinfrastructuur moet voor 99,9 % en 24/24 en 7/7 kunnen draaien. Alleen de grote it-serviceonderbrekingen worden besproken in het directiecomité, waarvan ik deel uitmaak. Dit directiecomité stelt zijn vertrouwen in mij voor de manier waarop de it-infrastructuur georganiseerd is, op voorwaarde natuurlijk dat de budgetten worden nageleefd, en het toont belangstelling voor de businessprojecten.

Marc Husquinet