Voor testers en testmanagers geldt dat ze samen met, niet tegen ontwikkelaars werken aan betere software. Dat is één van de eigenschappen die testers en testmanagers zich zoetjesaan eigen maken.

Bij testspecialist ps-testware uit Leuven klaart Field Manager Patrick Hendrickx de klus om zijn testers optimaal te laten functioneren bij de klanten. Een job die – hoeft het gezegd – een pak ‘soft skills’ vergt! Zeg maar, een mate van maturiteit. “Daar doe je dan ook niet lang over,” maakt Hendrickx snel duidelijk. De diensten van een bedrijf als ps_testware worden vaak pas laat ingeroepen, “als een project zich al in slechte papieren bevindt. Hun zenuwen zijn dan al wat gespannen en als iemand vervolgens ongeremd kritiek spuit…” Als ijzersterke regel geldt dan ook: “Speel het correct als tester. Kijk naar het probleem, speel niet op de man!” Mocht een reeks fouten toch aan een persoon toe te schrijven zijn, kan dat verschillende redenen hebben die vaak niet echt het gevolg van onkunde zijn. Het is trouwens veeleer aan het hoofd van het ontwikkelingsteam om hier op in te spelen, meent Hendrickx, en niet zozeer de testmanager.

De meeste testers rollen overigens langs twee wegen in het beroep. Je kan een ontwikkelaar zijn die zo opgaat in een stuk software waar “je hart en ziel in ligt,” dat je het wil verbeteren en dus tester wordt. Of je ziet het als een intellectuele uitdaging. “Je weet dat er fouten in zitten en je wilt die vinden!” Na een wellicht lange zoektocht, heeft de tester dan dat ‘hebbes!’-moment, waar hij of zij overigens wel moet mee opletten. “Geen leedvermaak! Geen triomfalisme. We leren onze testers uitdrukkelijk dat te vermijden en de rapporten liefst heel ‘sec’ te brengen. Een goedbedoelde kwinkslag kan immers soms heel erg fout vallen.”

Goede en objectieve informatie van de testers kan zeker ook helpen om de kwaliteit van een ontwikkelingsteam op een hoger niveau te tillen. De testmanager kan bijvoorbeeld een stevige toegevoegde waarde bieden in een project om de ontwikkelingsprocessen en -methoden op een hoger CMMi niveau te tillen. Het testgebeuren zelf kan doorgroeien naar niveaus zoals gedefinieerd door de TMMi stichting (Test Maturity Model integration), met als advies het verschil tussen CMMi en TMMi tot maximaal één niveau te beperken binnen een zelfde bedrijf.

Geen opleiding

Al bij al een stevige uitdaging voor personen die een ‘vak’ uitoefenen waarvoor niet eens een specifieke opleiding bestaat. “Vaak is het een kwestie van alle stadia doorlopen. Je bent ontwikkelaar en wordt vervolgens tester. Dan doe je ook wat meer aan coördinatie, om uiteindelijk testmanager te worden,” somt Hendrickx op. De overgang van ontwikkelaar naar tester vereist wel wat het omzetten van een schakelaar, een ‘klik’, in het hoofd, maar die is “nu weer ook niet zo groot als je zou denken. Ontwikkelaars en testers hebben immers het zelfde doel: de software zo goed mogelijk maken. We staan zeer zeker niet met getrokken zwaarden tegenover elkaar!”

De sprong tussen coördinator en testmanager is duidelijk de grootste, want die “brengt het verhaal op een hoger, meer abstract niveau.” Een testmanager moet over verschillende teams, projecten en zelfs bedrijven heen kunnen werken, wat ook een stevige projectmanagementkennis vereist. “Testen is immers vaak een project binnen een project.” Dat betekent een kijk op budgetten (kosten en de nodige tijd) en ‘people management’, naast het zich vlot in een groter project kunnen invoegen.

Bovendien moet een testmanager ook dichter bij de bedrijfskant van een project staan en niet enkel naar code kijken. “Het is de bedoeling fouten zo snel mogelijk te detecteren, want hoe later ze worden gevonden, hoe duurder om eraan te verhelpen.” Om in de fase van het opstellen van de specificaties al problemen te voorkomen, moet de tester of testmanager van bij de aanvang het geheel (en dus niet alleen de code) in de gaten houden. Hij of zij moet meedenken met de bedrijfskant van de zaak. Om die overgang in goede banen te leiden voorziet ps_testware in een begeleiding door goede coaches. Een en ander, zoals de affiniteit met de business, maakt dat ook personen als functionele analisten naar deze posities doorgroeien. Hendrickx ziet overigens het belang aan domeinkennis nog toenemen op termijn.

Certificaten in opmars

De aandacht voor testen groeit onder druk van allerhande wetgevingen en reglementen, maar ook omdat “gebruikers veel minder dan vroeger tolerant zijn voor fouten.” Helaas kan eender wie zich als tester aanbieden, wat ook gebeurt in perioden van grote vraag. “Een certificaat laat toe om het kaf van het koren te scheiden,” merkt Hendrickx hierbij op. Ps_testware biedt overigens cursussen voor de certificaten verstrekt door de International Software Testing Qualifications Board (ISTQB), een organisatie waar het bedrijf zetelt in het bestuur van de Benelux en Franse afdelingen. Het ‘Foundation’-certificaat wijst veeleer op een inzicht in testen, met het ‘Advanced’ niveau al veel meer praktijkgericht en gespecialiseerd. Een derde – Expert – niveau is momenteel in ontwikkeling.

Guy Kindermans