VAN DE GROND IN IERLAND

In de profileringsdrang die zich enkele jaren geleden meester maakte van stedelijke technologiehubs in Europa, koos Dublin voor ‘travel tech’ : technologieën die reizen efficiënter en stress- vrijer moeten maken. De aanwezigheid van internetluchtvaartmaatschappij Ryanair is een serieuze motor daarvoor, maar reizen, zo luidt het, zit de Ieren ook gewoon in het bloed.

Ping ! Trevor Winckworth had, een drietal jaar geleden, een idee. Maar er was technologie mee gemoeid en daar had de kwieke zestiger, die er een internationale sales- en marketingcarrière van enkele decennia in de medische sector op had zitten, geen verstand van. Meestal stopt het bij dat besef, maar Winck-worth woont in Ierland. Dus klopte hij aan bij Enterprise Ireland, een overheidsagentschap in zijn thuisland, om hem te helpen zoeken. Een dossier online indienen, wachten op goedkeuring, en hij kreeg een innovation voucher ter waarde van vijfduizend euro toebedeeld, waarmee hij een prototype van zijn vondst – een mp3-speler met een ontvanger voor localisatiebeacons voor de toeristische sector – kon laten ontwikkelen door onderzoekers van het Cork Institute of Technology. Waardebon : goed voor één ontwikkelaar. Zo makkelijk kan het zijn om innovatie te stimuleren. “Het was de enige manier waarop ik het, a-technisch dat ik ben, kon omzetten tot een bedrijf”, zegt Winckworth.

Winckworths bedrijf, Inhand Guides, heeft ondertussen 550.000 van die met beacon-ontvangers voorziene mp3-spelers met audiorondleidingen verkocht aan verscheidene musea in Ierland. De keuze van de sector waartoe hij relatief soepel zijn toegang vond, is niet toevallig : Enterprise Ireland, een overheidsagentschap dat ondernemerschap in Ierland probeert aan te zwengelen door middel van financiële en logistieke steun, telt meer dan zestig travel tech start-ups : jonge bedrijven die, vooral door de toepassing van internettechnologie of mobiele apps, de ervaring van het reizen bij de eindgebruiker willen verbeteren en die diensten vervolgens aanbieden aan de toeristische sector.

WANDERLUST

Nu zijn er natuurlijk nog andere Europese steden die zichzelf het cachet van een ‘travel tech hub’ hebben aangemeten, zoals Berlijn, Londen en Praag. Het past in een groeiende trend waarin Europese steden – lichtjes artificieel – zoeken naar een profiel, een ‘smoel’, om hun start-up scene te definiëren. “De grote modeterm vandaag is ‘Wij zijn het Silicon Valley van Europa'”, zegt Yann Delomez, directeur sales bij de Ierse internetluchtvaartmaatschappij Ryanair. “Ook hier in Dublin hoor je dat vaak. Dat slaat natuurlijk nergens op : met een paar honderd innovatieve bedrijven ben je nog niet een centrum van de technologiewereld. Maar het neemt niet weg dat de reisindustrie hier een belangrijke richting is die bedrijven blijken te kiezen.”

Voor een deel is Delomez’ werkgever daar verantwoordelijk voor. Ryanair was in 1992 de eerste Europese luchtvaartmaatschappij die zich een lagekostenprofiel aanmat en het bedrijf koppelt dat sinds 2000 met het zo goed als exclusieve gebruik van het internet als verkoopskanaal. “Heel wat van de mensen die traveltechbedrijven oprichtten, traceren hun carrière terug naar Ryanair”, zegt Mark Lenahan, een Iers consultant gespecialiseerd in reistechnologie.

Maar de fascinatie van technologiestart-ups voor reizen gaat nog iets dieper in de geschiedenis. Nationale luchtvaartmaatschappij Aer Lingus was een van de eerste die geautomatiseerde boekingssystemen adopteerden in de jaren 60. Het leasen van vliegtuigen werd een algemene trend in de luchtvaartwereld nadat Tony Ryan, een van de latere stichters van Ryanair, met de praktijk begon in 1975. Ook duty-free shoppen vond zijn oorsprong in Ierland. Het heeft allemaal een erg eenvoudige verklaring, zegt Lenahan : Ieren reizen nu eenmaal graag. “We wonen met 6,3 miljoen Ieren in een relatief uitgestrekt land, midden in de Atlantische Oceaan. Ver reizen, en bij voorkeur vliegen, is onze enige manier om ergens te geraken. Die wanderlust zit ons in het bloed.”

GROTE JONGENS

Dat ecosysteem van startups en groeiende bedrijven in de reistechnologie zorgde er ook voor dat het land, en zeker de omgeving van hoofdstad Dublin, interessant werd voor grote Amerikaanse internet- en technologiebedrijven als Facebook, Google en Salesforce. Die komen natuurlijk in de eerste plaats voor de aantrekkelijke belastingkortingen die de Ierse overheid aan hun sector toebedeelt, maar het is tegelijkertijd opvallend dat hun Ierse vestigingen erg met reistechnologie bezig zijn. Ook TripAdvisor, dat snel uitgroeide tot een van de leidende platformen waarop reizigers elkaar bestemmingen, hotels en restaurants aanraden, heeft een ontwikkelingscentrum in Dublin. “We zien dit als onze secundaire ontwikkelingssite”, zegt Ronnie Kane, directeur sales voor het Europese continent bij TripAdvisor. “Het ecosysteem van reisstart-ups dat zich hier heeft gevormd, was een belangrijke reden om hier neer te strijken. Er loopt hier veel talent rond, dat zich heel specifiek heeft gespecialiseerd in reizen.”

Maar de komst van die grote jongens heeft ook een nieuw probleem geschapen : écht bedreven volk wordt meteen weggesnoept door de Amerikaanse giganten en de veel hogere lonen die ze in de aanbieding hebben. “Er staat druk op de arbeidsmarkt in deze sector”, zegt Lanahan. “Het leveren van internetdiensten voor de reismarkt is heel datagedreven : gegevens zijn goud. Maar je hebt ook goeie programmeurs nodig om daar iets mee te doen en die weten ondertussen wat ze waard zijn.”

Ronald Meeus

“Met een paar honderd innovatieve bedrijven ben je nog niet een centrum van de technologiewereld”