U hoeft geen 375 km te rijden om te vinden wat u al lang had willen bezoeken. In Namen staat een Belgisch museum gewijd aan elektronische informatiesystemen, het NAM-IP.
Het is meteen het eerste informaticamuseum in België. “U vindt zijn gelijke niet in 375 km in het ronde, ” lezen we in de uitnodiging. Het was dan ook vreemd dat België, in tegenstelling tot de ons omliggende landen, nog geen museum had dat de geschiedenis van de informatica in woord en voorwerp illustreert en toelicht. Het Naamse ‘Numerical Artefacts Museum – Informatique Pionnière’ (NAM-IP) vult die lacune op.
Vier collecties als kern
Niet dat er voordien geen mooie pogingen werden gedaan, maar vaak hingen die af van de inspanningen en goede wil van één of enkele personen. Denk daarbij aan het kleine maar fijne Burroughs/Unisys museum van Jacques Laffut, het materiaal van de Fédération des Equipes Bull de Belgique, de verzameling reken-instrumenten van Jacques Lemaire en het pioniersmateriaal van de ‘Informatique et Bible’ onderzoeksgroep in de abdij van Maredsous. Stuk voor stuk unieke verzamelingen, maar fragiel in hun voortbestaan.
Het NAM-IP initiatief kan nu instaan voor de continuïteit én de ontsluiting van al dat materiaal, dankzij de steun van de Koning Boudewijnstichting. Die nam de betrokken stukken over en vond na een lange zoektocht – eerst in Brussel, uiteindelijk in Namen – ook een locatie voor het museum.
Vandaag kan al een eerste deel van de collectie worden bezocht, in een decor dat creatief gebruik maakt van transportcontainers. Dat eerste deel is al meteen indrukwekkend, want het omvat enkele unieke toestellen. We zien onder meer een authentieke Hollerith machine (een ponskaartmachine bestemd voor statistiekonderzoek, gebouwd door het bedrijf dat later IBM zou worden), een complete en functionerende ponskaartinstallatie uit de jaren zestig (Bull) en een Moon-Hopkins machine zoals die gebruikt werd door kanunnik Lemaître bij het uitwerken van de oorspronkelijke Big-Bang theorie. Daarnaast kan u de ASLK-computer bezichtigen waarop tientallen jaren het pensioen van alle Belgen werd berekend en vindt u de eerste laserdrukken van teksten in oud-Hebreeuws. Maar evengoed treft u er een millennia oude kleitablet aan, bekijkt u de eerste huiscomputers of bewondert u een vroege iPad. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het NAM-IP nu al droomt van uitbreiding (alle hulp is welkom, horen we, want de helft van de beschikbare ruimte wordt voor de opslag van de ‘reserve’ aangewend).
Volle ontwikkeling
Sinds de opening van het NAM-IP in oktober 2016 wordt nog volop gewerkt aan het aanbod van informatie en activiteiten. Zo zijn de teksten van de tentoonstellingstijdslijn nu beschikbaar in het Frans, Nederlands en Engels, en worden er geleide bezoeken aangeboden (individueel, in groep en voor scholen, ook in het Nederlands). Er is ruimte voor presentaties en workshops, en natuurlijk zal ook aandacht worden besteed aan onderzoek. Op termijn wil het museum zelfs systemen gaan restaureren. Het NAM-IP maakt overigens al deel uit van een internationale groep van instellingen met gelijkaardige activiteiten.
Kortom, het NAM-IP is nog in volle ontwikkeling maar staat nu al garant voor een paar uren boeiende geschiedenis over de systemen die samen onze huidige informatiemaatschappij hebben gecreëerd
Info: www.nam-ip.be
Guy Kindermans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier