MOOC’s veroveren de wereld, maar de Vlaamse onderwijsinstellingen blijven achter. “De budgetten zijn te versnipperd, en profs zien online cursussen als een bedreiging”, klinkt het bij iMinds, dat de initiatieven wil coördineren om tot schaalvoordelen te kunnen komen.

Studenten die ondernemer willen worden, kunnen vanaf dit jaar de MOOC (‘Massive Open Online Course’) ‘How to Build a Startup’ van de Amerikaan Steve Blank volgen aan de Universiteit Gent. Tegelijk worden de studenten gestimuleerd om de theorieën uit die cursus toe te passen op hun eigen plannen.

Sinds bekende universiteiten als MIT, Stanford en Berkeley cursussen van hun beste profs gratis online gooien, zijn MOOC’s hot property geworden in het onderwijswereldje. Ook in onze buurlanden wordt er zwaar ingezet op de creatie van eigen MOOC’s, maar België, en dan vooral Vlaanderen, blijft achter.

“De voornaamste reden is de versnippering van de budgetten”, oppert professor Frank Gielen, die vanuit iMinds bruggen bouwt tussen het onderwijs en de industrie.

“Bij ons wordt het geld verspreid over de verschillende uniefs, en in de meeste gevallen zelfs over de verschillende faculteiten. Met als gevolg dat er geen enkele vakgroep is die voldoende budget heeft om een deftige MOOC-cursus te maken.”

Een ander probleem is het feit dat onze instellingen nauwelijks investeren in nieuwe vormen van onderwijs. “Al 200 jaar krijg je een prof met een boek en wat slides in de aula. Laat je ze doen, dan is dat binnen 200 jaar nog net zo. Die mensen gaan wakker worden wanneer het te laat is. Wanneer iedereen op Coursera zit of bij MIT gaat kijken.”

Het gros van de Belgische profs ziet de trend als een bedreiging, eerder dan als een zinvolle evolutie. Wat als hun job irrelevant wordt? “Die vrees is onterecht”, reageert Gielen. “In mijn vakgebied is de cursus van Steve Blank de beste in de wereld, waardoor ik hem maar al te graag gebruik in mijn lessen. Maar onderwijs is niet enkel filmpjes kijken. Het is ook interactie en discussie. En vooral: toepassen! Die dingen blijven niet alleen bestaan, ze worden nog intensiever.”

NEUTRAAL

Het Gentse onderzoeksinstituut wil alvast een lans breken voor MOOC’s in Vlaanderen. “Als we dat aan de uniefs laten, zal er weer een concurrentieslag optreden om kleine potjes geld, en dan staan we geen stap verder. iMinds wordt als neutraal gepercipieerd, en kan de initiatieven wat meer op elkaar afstemmen. Zodat er geen drie studio’s per unief meer gebouwd worden die niemand gebruikt.”

Concreet hoopt iMinds gehoor te vinden bij de Vlaamse Overheid, en wil de organisatie andere instellingen op ad hoc-basis uit de nood helpen. “De Herculesstichting heeft ons gevraagd om een MOOC te maken rond de werking van de Vlaamse supercomputer. Dat is nodig, want er vloeit veel geld naar dat ding maar het wordt nauwelijks gebruikt.”

“Daarnaast stappen we ook in een aantal Europese projecten, in samenwerking met EIT ICT Labs, TNO Utrecht in Nederland en het Fraunhofer Institut in Duitsland. Zo willen we onder andere een MOOC ontwikkelen over systeemarchitecturen rond the internet of things.

Momenteel worden er twee MOOCs geaccrediteerd aan de Vlaamse universiteiten, eentje aan de Universiteit Gent, en eentje aan de KU Leuven. Wanneer we naar het Belgische niveau kijken, dan is vooral de UCL geïnteresseerd. Die instelling heeft zelfs een externe sponsor kunnen aantrekken die 180.000 euro schenkt voor de uitbouw van vier nieuwe MOOCs.

“Ook in Vlaanderen zijn we wereldtop op een aantal domeinen”, besluit Gielen. “Denk maar aan het fertiliteitsonderzoek aan de VUB. Of aan security en cryptografie aan de KU Leuven. Voor die domeinen is het zeker zinvol om te investeren in een deftige onlinecursus. Maar dan moeten de neuzen wel in dezelfde richting staan. Dan moeten de budgetten herverdeeld worden en de initiatieven op elkaar worden afgestemd.”

Op 18 november organiseert de UGent een studiedag rond ‘blended learning’ en rond MOOC’s, en op 19 november komt de Koninklijke Vlaamse Academie van België viir Wetenschappen en Kunsten (KVAB) met een heuse conferentie rond het onderwerp.

Frederik Tibau