Twee studies van het Waals Agentschap voor Telecommunicatie (AWT) brengen de ict-spelers in het Waals Gewest en het ict-gebruik in Waalse ondernemingen in kaart.

Volgens het AWT telt het Waals Gewest ca. 7.600 ict-spelers (hard- en softwareproducenten, distributeurs, ict-dienstenleveranciers en -consultants) op een totaal van 32.000 in België. In die bedrijven werken in totaal 16.700 mensen (11% van alle werknemers in de Belgische ict-sector in België, tegenover 34% in Brussel en 55% in Vlaanderen). Samen halen ze een omzet van 3 miljard euro (voor heel België is dat 32 miljard euro). Uitgesplitst per provincie staat Luik duidelijk op kop, vóór Waals-Brabant en Henegouwen. In twee van de drie gevallen blijkt de Waalse ict-speler een eenmanszaak te zijn, en de helft van de ict-spelers is een diensten- of consultancybedrijf, vaak actief voor een (zeer) beperkt aantal kleine, vaak lokale klanten.

Vlaanderen heeft een verpletterend overwicht wat aantal werknemers, omzet en meerwaarde betreft, maar als we de telecommunicatiesector mee in aanmerking nemen, is Brussel de dominante regio (vooral dank zij Belgacom en de gsm-operatoren). Het AWT relativeert deze cijfers enigszins en wijst daarbij op het bevolkingsoverwicht van Vlaanderen, de aantrekkingskracht van Brussel en de aanwezigheid van vele, vaak grote bedrijven in Brussel en de Vlaamse rand, en ook het aanzienlijke aantal grote klanten in dit gebied.

In zijn onderzoek naar het gebruik van ict in het Waals Gewest stelt het AWT vast dat de overgrote meerderheid van bedrijven over het basisarsenaal beschikt (pc’s, website, internetverbinding). De meest gebruikte software is Isabel (59%), een of andere bedrijfsspecifieke software (38%) en een oplossing voor het loonbeheer (30%). Software-as-a-Service lijkt niet echt te zullen doorbreken, want 43% van de onderzochte bedrijven koopt liever softwarelicenties. 64% van de bedrijven besteedt it-projecten uit en welgeteld 30% beschikt over één of meer interne informatici. Net zoals in de rest van België weegt het tekort aan ict’ers in het zuiden van het land zwaar door, met zo’n 4.000 openstaande ict-vacatures.

Pijnpunten

Maar er zijn wel meer niet bepaald geruststellende vaststellingen, zowel op het niveau van het aanbod als van de vraag. Zo zegt een groot deel van de bedrijven (gebruikers) dat ze over te weinig interne it-competenties en financiële middelen beschikken; ze krijgen hun ict-noden vaak moeilijk geformuleerd en zien ict-investeringen meer als kosten dan als kansen. Bij de leveranciers is er een schrijnend tekort aan technisch-commerciële medewerkers en de sector probeert vooral aan de vraag te voldoen. Van anticiperen is zelden sprake. De Waalse ict-sector gaat gebukt onder een gebrek aan structuur (geen overleg of samenwerking) en een tekort aan leaders of pure players (al zijn er opvallende uitzonderingen zoals EVS en Selligent). De bedrijven geraken ook maar moeilijk aan kapitaal. In het licht van al die vaststellingen besluit het AWT dat de Waalse ict-sector met drie strategische uitdagingen te maken krijgt: er moet meer en sneller werk worden gemaakt van digitale innovaties en technologische convergenties. Met die producten moeten de bedrijven zich meer op de buitenwereld richten (een op de drie bedrijven mikt louter op de regionale markt). Het innoverend vermogen van de ict-ondernemingen moet worden aangezwengeld om te kunnen concurreren met grotere groepen. Om de leveranciers te helpen hun aanbod beter af te stemmen op de markt, stelt het AWT op zijn site een online diagnosetool ter beschikking. Met die tool kunnen ze hun huidige en potentiële doelgroep definiëren en dus bepalen welke nieuwe expertise ze moeten ontwikkelen. Tegelijk helpt die tool hun sterke punten te achterhalen en hun acties beter af te stemmen op nieuwe afnemers. Daarnaast pleit het AWT voor de ontwikkeling van technologische partnerships en ‘pôles d’excellence’ , en verheugt het zich bijvoorbeeld over de komst van Google en Microsoft naar Wallonië. Om de sector te helpen, zal de Viigie-databank met spelers uit de ict-markt dit jaar worden bijgewerkt? Nieuwe platformen voor technologisch toezicht (zoals voor e-health) zouden het daglicht moeten zien, naar het voorbeeld van het M-forum voor mobiliteit. Ten slotte zouden er nieuwe sectorconferenties moeten worden georganiseerd, zoals dat eind 2008/begin 2009 gebeurde voor de bouwsector. En misschien geeft het Marshallplan 2.0 voor economisch herstel in Wallonië de sector wel een duwtje in de rug?

Marc Husquinet