De voorbije jaren zien we dat er steeds minder meisjes de studierichting informatica volgen. Enkele cijfers (*) om de realiteit op het terrein beter te begrijpen. In de jaren ’80 schommelde het aantal inschrijvingen in het eerste jaar tussen 90 en 257. In deze periode lag het percentage meisjes tussen 18 en 26% (26% van ’84 tot ’86, deze piek werd nooit overstegen). In de jaren ’90 daalde het percentage meisjes naar 17 tot 11% in het begin van het decennium en naar 7% en zelfs 5% in de tweede helft van dat decennium, terwijl het totaal van onze inschrijvingen in het tweede deel toenam.

We zagen nochtans een heropleving in 2000: 10% meisjes voor 297 ingeschreven studenten. Vanaf 2001 zien we een zeer sterke daling van het percentage meisjes: 8%, dan 7%, dan 6% en zelfs 3% in 2005, voordat er een kleine stijging kwam (6 tot 7% van 2006 tot 2009).

Hoe komt dit?

We merken op dat informatica een deel van zijn aura verloren heeft bij de jongeren in het algemeen en vooral dan bij de meisjes. Het aantal inschrijvingen in de studie-richting informatica is de laatste jaren gedaald, terwijl er al geruime tijd een grote vraag bestaat op de arbeidsmarkt.

Een van de belangrijkste redenen hiervoor: het stereotype van de “geek” (Ik zit de hele dag voor mijn pc gekluisterd met vettig haar terwijl ik chips eet en cola drink…) trekt meisjes niet aan. In het artikel van Jeanna Bryner dat verscheen in het tijdschrift Technology & Science met de titel “Geeks drive girls out of computer science”, staat onder andere te lezen dat onderzoekers bij studies over dit onderwerp vaststelden dat een omgeving die “mannelijke geeky” voorwerpen bevat, zoals auto’s, videospelen en sciencefiction, meisjes afstoot omdat ze niet houden van de mannelijkheid die ze oproepen. Dit stereotype vormt al een rem voor sommige jongens die zich er niet in herkennen, en zeker voor meisjes, die zich niet identificeren met dit mannelijke aspect. We merken ook op dat videospelen van kleine kinderen (die enkele jaren geleden nog met een “game boy” speelden!) meestal oorlogszuchtig getint zijn. De overstap van een klein spelscherm naar een computerscherm is dan ook niet moeilijk. Dit verkeerde mannelijke beeld van de informaticus zou dus al van jongs af aan gevormd worden…

Vaststelling

De “echte” informaticaprofessional is nochtans geen “geek”, verre van! Dit is een volledige persoon die uiteenlopende vaardigheden bezit: logisch, analytisch en synthetisch denken, gevoel voor communicatie en teamwerk, enz. Allemaal kwaliteiten die in ruime mate terug te vinden zijn bij meisjes.

Het is een mooi beroep voor meisjes en jongens! Vrouwen missen uitstekende carrièremogelijkheden door niet voor informatica te kiezen. In het beroepsmilieu zijn vrouwelijke informatici niet zelden bevoorrecht, en vaak vindt men zelfs dat ze beter zijn dan hun mannelijke collega’s.

In onze leszalen zagen we in de jaren waarin het percentage meisjes het hoogst was, een positievere en constructievere sfeer in de gemengde werkgroepen dan in de uitsluitend mannelijke groepen.

Wat kunnen we eraan doen?

We moeten dit foute beeld van de informaticus “doorbreken” dat bij het grote publiek heerst en dat ten onrechte versterkt wordt door de media.

Sommige organisaties zijn zich bewust van dit fenomeen en werken eraan. Kijk maar naar het werk dat Agoria al 2 jaar doet via zijn campagne “100 informatici in 100 scholen” om een juist beeld van de informaticaberoepen te promoten bij de jongeren, door “getuigen” naar middelbare scholen te halen (terreininformatici die over hun beroep komen praten bij de jongeren). De groep ADA (vrouwen in it) leidt in dit opzicht ook een vurige strijd. Maar het is ook een zaak van de hogescholen en universiteiten, die het beroep zo goed mogelijk moeten uitleggen aan de toekomstige studenten tijdens opendeurdagen of andere gelijkaardige evenementen.

Tot slot mogen we niet vergeten dat de eerste informaticus een vrouw was: Ada Lovelace. Ze schreef mee aan de eerste programmeertaal, die voor 100% vrouwelijk was!

is professor informatica aan het Institut Paul Lambin.

is professor informatica aan het Institut Paul Lambin en gewezen informaticaconsultant.

(*) Deze cijfers stemmen overeen met de inschrijvingen in het 1e jaar graduaat (bachelor sinds 2004) beheerinformatica van het Institut Paul Lambin (Vinci Hogeschool). De verhoudingen zijn vrij gelijkaardig in dezelfde studierichtingen van de andere hogescholen of universiteiten.

CHANTAL DECONDÉ;BRIGITTE LEHMANN

We moeten dit foute beeld van de informaticus “doorbreken” dat bij het grote publiek heerst en dat ten onrechte versterkt wordt door de media.