In Groot-Brittannië noemen ze haar gewoon de G-cloud, de Government Cloud. Zo sterk heeft de Britse overheid ingezet op het gebruik van cloud computing, en als het van mij afhangt, hebben ook wij straks onze eigen wolk. We weten intussen (uit Britse en Nederlandse studies) dat de doorgedreven overdracht van data naar de cloud ons een besparing kan opleveren van 20 tot 30%. Dat de overheid haar taken sneller en flexibeler kan uitvoeren. Dat we de ecologische voetafdruk van de serverparken aanzienlijk kunnen verminderen, met 30 tot 60% minder CO2-uitstoot.

De cloud kan ons ook helpen om het aantal overheidsambtenaren verder terug te dringen, zoals de intrede van ict in de federale diensten het afgelopen decennium duidelijk heeft aangetoond. Ict was niet toevallig één van de prioriteiten van Fedict, de federale overheidsdienst voor ict. Concreet heeft dat beleid al geleid tot enkele ingrijpende maatregelen en voordelen. Het werk verloopt een stuk efficiënter waardoor minder mensen vervangen moeten worden.

Ik verwijs graag naar de overheidsdienst Sociale Zaken, de best presterende FOD van allemaal, met aan het hoofd Frank Van Massenhove, gewezen overheidsmanager van het jaar. Zijn ambtenaren kunnen werken waar en wanneer ze willen en krijgen binnenkort ook iPads. Met flexibel werken alleen bespaart hij 6 miljoen euro per jaar op gebouwen. Extrapoleer je dit naar een veel grotere FOD als Financiën, dan is de besparing nog veel groter. Zeker niet met het hoofd in de wolken, daar op Sociale Zaken.

Overigens strekt die wolk zich ook uit over de sociale media. De trend om Facebook en Twitter te verbieden op het werk is een achterhoedegevecht. Voor mij zou het alleszins een kleine ramp zijn… En sinds kort ook voor verschillende politiediensten in dit land, die het contact met de burger willen verbeteren via Twitter en Facebook. In Nederland gebruikt de overheid Twitter om de burgers te informeren over hun belastingaangifte. Wat bij ons dan weer niet nodig is: miljoenen Belgen zijn intussen vertrouwd met Tax-on-Web, een wolk op zich. Het beste voorbeeld dat ict ook het leven van de burgers aangenamer maakt (al was het maar omdat ze niet meer op het allerlaatste moment naar de lokale belastingdienst moeten hollen om tijdig hun bruine omslag te posten.)

In de schaduw van de wolk zorgt het gebruik van open data voor de gestage ontwikkeling van een ecosysteem van commerciële en niet-commerciële softwareontwikkelaars die de overheid creatieve oplossingen aanbieden. Wat mij betreft, stelt de overheid straks zoveel mogelijk informatie ter beschikking van particulieren en bedrijven. Omdat het goedkoper is, omdat het groener is, omdat het slimmer en transparanter is. En omdat het de werking van de democratische instellingen alleen maar ten goede zal komen.

We zullen in de nabije toekomst op elk moment kunnen inloggen op een stroom van gegevens die nauw aansluit bij onze eigen behoeftes en interesses, een wolk van data die we zelf mee vorm geven. U begrijpt dat ik dat als fanaat van de nieuwe elektronica een zeer opwindend idee vind. Vergeet ook het gevaar op overload in crisissituaties, bij belangrijke aankondigingen of andere evenementen die tijdelijk veel brandbreedte vereisen.

Maar het open government dat de cloud dichterbij brengt, kent uiteraard zijn grenzen. Outsourcing van it is een goede zaak maar gevoelige informatie (om redenen van privacy dan wel staatsveiligheid) hoort niet thuis in de publieke omgeving van een cloud, ondanks de garanties die cloud services terzake bieden. Ik kies voor een goed bestudeerde combinatie van in- en outsourcing, van een hybride datawolk, deels publiekelijk toegankelijk, deels enkel via beveiligde ingangen.

Franklin Roosevelt en Winston Churchill wilden meer overheid. Ronald Reagan en Margaret Thatcher wilden minder overheid. Dankzij het internet kunnen we nu beiden hebben. Open data is here to stay, en zal alleen maar belangrijker worden. De overheid kan en moet het goede voorbeeld geven om zelf geen dinosaurus te worden in de open wereld van sociale media en cloud computing.

De overheid moet het goede voorbeeld geven om zelf geen dinosaurus te worden in de open wereld van sociale media en cloud computing.