Ondanks initiatieven tot clustervorming en kruisbestuiving blijft de Waalse ict-sector zeer versnipperd. Er zijn geen echte voortrekkers en er wordt te weinig op het buitenland gemikt.

Gilbert Wauthier, raadgever bij Agoria ICT, windt er geen doekjes om: “Projecten van het Marshallplan lopen vertraging op, vaak door een gebrek aan it-resources. België in het algemeen, en Wallonië in het bijzonder is voor e-commerce de rode lantaarn van Europa. Het probleem is dat niemand de kmo’s helpt om aan e-commerce te doen. Niemand leert die mensen er gebruik van te maken. De e-healthsector genereert weliswaar veelbelovende projecten, maar zoekt tevergeefs mensen die ze willen toepassen. De universiteiten hebben geen onderzoekers om de binnengehaalde Europese projecten te laten draaien: ze moeten ingenieurs ronselen in de Filippijnen”, stelde hij enkele maanden geleden tijdens een academische zitting op de Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix in Namen.

Small is awful?

De Waalse ict-sector bestaat vooral uit kmo’s en microbedrijven. “Vlaanderen kent meer middelgrote ondernemingen zoals RealDolmen, die als aantrekkingspolen kunnen fungeren”, legt Gilbert Wauthier uit. “Wallonië heeft geen echte leider. Laat BSB, IRIS, Selligent of NSI [waarin Cegeka sinds kort een meerderheidsaandeel heeft, nvdr] buiten beschouwing, en je hebt weinig bedrijven die zich tot topper in hun niche hebben ontwikkeld en die de ondernemerszin zouden kunnen stimuleren. Natuurlijk is hier ruimte voor een ict-dienstensector, maar hij moet nog altijd ontwikkeld worden. De lokale markt heeft minder draagkracht omdat de klassieke sectoren kreunen onder de crisis. Daar staat tegenover dat bedrijven zoals GSK enorme it-behoeften hebben om hun processen en productiviteit te verbeteren.” Wauthier denkt trouwens dat er echt ruimte is voor ict-diensten op lokaal niveau, bijvoorbeeld rond die enkele groeisectoren die Infopole opsomt (e-health, logistiek, bouw, …). “Er is geen enkele reden waarom dergelijke diensten zich in Wallonië niet ontwikkelen. De ict-servicesbusiness vereist dat je het in de eerste plaats waar maakt in je eigen streek en op eigen terrein, dat je expertise opdoet in operationele ondersteuning, in ontwikkeling. Het is essentieel niches en specialiteiten te identificeren (CRM, mobiele technologieën, tekstherkenning enz.) en deze dan toe te passen in de groeisectoren (bouw, ziekenhuizen). Zodra het product of de dienst er echt staat, kan je aan export beginnen denken. De toepassingen die rond eID of voor e-health worden ontwikkeld, zouden perfect exporteerbaar zijn.” Andere mogelijkheid: de publieke sector “die te weinig geïnformatiseerd is en die een belangrijke ontwikkelingsniche kan zijn”. Benoît Hucq van zijn kant, hoofd van Océ Software Laboratories en voorzitter van de ict-cluster Infopole, benadrukt “dat de sterke fragmentering van de Waalse ict-sector een zwakte is. De kleine spelers zijn vaak uitsluitend op de Waalse markt gericht.(1) We moeten die enorme afhankelijkheid van de gewestelijke vraag doorbreken.”

Maar hoe moet je opboksen tegen internationale groepen die steunen op standaardoplossingen terwijl de lokale spelers meer op specifiek lokale behoeften mikken?(2) “Dat overstijg je met partnerships. Voor kleine spelers die op het lokale focussen, is het inderdaad moeilijk de innovatie te volgen. Zij hebben een probleem van schaal en van kenniskapitaal.” Ook op het vlak van de partnerships lijkt de weg nog lang: volgens een AWT-rondvraag stelt slechts 42% van de spelers dat ze partnerships hebben opgebouwd. “En dan gaat het om partners uit de buurt en vooral om hardware-installatie, niet om software”, licht Benoît Hucq toe. “Het is noodzakelijk een stap verder te gaan en leiders uit die groep te halen.” Om die reden heeft Infopole zich aan een behoeften/opportuniteiten-analyse gewaagd. “Door de verhouding tussen vraag en aanbod in kaart te brengen, wordt het mogelijk om op een meer dynamische en systematische wijze aan te sporen tot partnerships.”

(1) Volgens het AWT mikt een derde van de spelers uitsluitend op de Waalse markt, en zijn hun klanten vooral kmo’s en microbedrijfjes.

(2) Het AWT beklemtoont echter “dat er bij de kmo’s een grote vraag blijft naar ontwikkeling van oplossingen op maat. Het bewijs hiervan is de vrij recente opmars van beheerspakketten.”

Brigitte Doucet