Ons land stond zowat veertig jaar geleden aan de voorhoede van de vernieuwing van het bankwezen, maar nu lijken we achterop te hinken op het vlak van contactloze betalingen. Tenzij uw supermarkt of telecomoperator morgen uw bank wordt ?

Is het dan al zo lang geleden dat België pionierswerk verrichtte door een gestandaardiseerd rekeningnummer voor de gehele banksector te lanceren (het fameuze 3-7-2-nummer) ? En dat ons land een betaalsysteem met geüniformiseerde bankkaart invoerde, eerst met twee concurrenten, nu met Bancontact/MisterCash (Worldline vandaag) ? Want de technologische innovatie lijkt nu achterop te hinken, althans voor contactloze betalingen.

In Groot-Brittannië waren er in 2014 maar liefst 58 miljoen contactloze kaarten in omloop : een stijging met 52 % ten opzichte van 2013, goed voor 319 miljoen transacties, drie keer zoveel als in 2013. Volgens Visa gebeurt 70 % van de betalingen nog altijd met cash geld in Europa (Duitsland is een grote fan van klinkende munt), en vonden er vorig jaar ongeveer 700 miljoen contactloze transacties plaats met Visakaarten op het Oude Continent. In Frankrijk zouden er zowat 60 miljoen contactloze kaarten in omloop zijn volgens Visa, dit is 47 % van alle kaarten, voor een honderdtal miljoen transacties (tegenover 22 miljoen in 2013) met amper 17 % compatibele apparaten.

BELGIË

Bij ons zijn contactloze betalingen ondertussen ook een feit. Zo aanvaarden de Yoximo-terminals van Worldline contactloze kaarten van grote operatoren, terwijl Keyware een contactloze betaaloplossing via gsm aanbiedt. Maar debetkaarten – met chip – zijn bij ons beperkt tot Bancontact/Worldline en Maestro. Visa onthulde begin dit jaar zijn contactloze Payware-kaart voor betalingen tot 20 euro, iets wat heel goed uitkomt nu Proton buiten gebruik geraakt. Helaas worden de contacten met de banken blijkbaar op de lange baan geschoven.

Terughoudende banken kunnen worden ingehaald door supermarktketens, telefoonoperators, openbaarvervoersmaatschappijen of zelfs winkelcentra. De MIVB, de TEC, De Lijn en de NMBS geven immers de contactloze Mobib-kaart uit – momenteel alleen om de ritten te betalen hoewel er een tijdje wel gebruik gemaakt werd van de Protonfunctie.

“In Groot-Brittannië is supermarktketen Tesco nu ook een bank”, aldus Ernesto Ortega, oprichter van Bizdexperts, een Belgisch consultancybedrijf dat experts op het vlak van business, financiën en technologie samenbrengt (zie ook kadertekst). “In de Verenigde Staten hebben alle supermarktketens hun eigen betaalkaart. Die zijn nog niet van het contactless type omdat de magneetstrip er nog steeds heer en meester is.” Ortega suggereert de grote Belgische banken om het voortouw te nemen en meer te investeren in nieuwe technologieën. Zeker omdat de volumes kaarten en verwerkte betalingen die onze banken beheren te beperkt zijn. “China UnionPay heeft meer dan 3,5 miljard kaarten uitgegeven, dat is meer dan Visa”, aldus nog Ortega, die vindt dat een organisatie met 6 tot 7 miljoen kaarten eigenlijk al haar eigen verwerkingscentrum zou kunnen oprichten. En dus niet langer afhankelijk moet zijn van grote instellingen voor de verwerking van financiële transacties. Want elektronische betalingen zijn aanzienlijk goedkoper dan geldtransacties. Het bewijs hiervan vinden we in Denemarken, dat overweegt de verplichting op te heffen om contante betalingen te aanvaarden in bepaalde soorten winkels. De invoering van SEPA, de eengemaakte Europese ruimte voor overschrijvingen, domiciliëringen en kaarten, zou het proces trouwens in een stroomversnelling brengen.

BESCHEIDEN DOORBRAAK

Sinds begin mei zijn de nieuwe kaarten die worden uitgegeven door KBC/CBC uitgerust met de NFC-technologie, en dan spreken we over ongeveer 2 miljoen bankkaarten. Maar de bankgroep blijft op haar hoede en beperkt de transacties tot 25 euro. KBC zegt dat de transacties wel versleuteld en dus veilig zijn, maar de bank voorziet niet in de mogelijkheid om deze functie uit te schakelen.

Het Sixdots-initiatief van Proximus en de grote Belgische banken lijkt te suggereren dat de smartphone de toekomst van mobiel betalen vormt, meer dan bankkaarten. Bovendien lijkt het ‘monopolie’ van Worldline af te brokkelen door recente nieuwkomers als Six Payment Services en EMS.

Wie weet zullen de MIVB of Carrefour hun eigen contactloze betaaloplossing aanbieden, of zelfs een buitenlandse retailgroep ? Tenzij Google zich in dit avontuur stort ? De kans is in ieder geval groot dat de bankwereld te maken krijgt met een nieuwe vorm van concurrentie. Reden temeer om zich daarop voor te bereiden. De consument blijft wel sceptisch staan tegenover deze betaling, vooral omdat hij het belang ervan niet echt inziet, en ook de veiligheid blijft een groot vraagteken.

Marc Husquinet