Wij testten negen smartphones van evenveel merken (Acer, BlackBerry, HTC, Huawei, LG, Nokia, Samsung, Sony, TCL Alcatel) en drie mobiele platformen (Android, BlackBerry en Windows Phone).

Het marktaandeel van Google’s Android voor mobiele toestellen blijft stijgen, van vijftig procent een jaar geleden (Gartner) naar 59,5 (Canalys) à 75 (IDC) procent in het eerste kwartaal van 2013. Apple’s marktaandeel daalt volgens IDC naar 17,3 procent. Het is nog altijd de grootste leverancier, maar moet uitkijken voor Samsung, dat verantwoordelijk is voor 90 % van alle toestellen in de sterk groeiende Android-markt. Microsoft Windows Phone groeit volgens IDC van 2 naar 3,2 procent, terwijl BlackBerry daalt van 6,4 naar 2,9 procent.

Zakelijk?

Vorig jaar stelden we al vast dat smartphones steeds meer op elkaar beginnen te lijken. Fabrikanten proberen zich te onderscheiden met multimediafuncties en allerlei vormgevingssnufjes. Zakelijke functies zoals sterke beveiliging, vlotte scheiding privé/zaken, actief takenbeheer, eenvoudig beheer en doorgedreven integratie met bedrijfsdiensten krijgen weinig aandacht. Die tendens zet zich dit jaar onverminderd door. Als we de negen geteste smartphones naast elkaar leggen, zien we nauwelijks verschillen, op enkele design-accenten en kleurtjes na. Rechthoek (‘slate’) met aanraakscherm is de norm. In tegenstelling tot de vorige jaren stuurde geen enkele fabrikant nog een smartphone in met een fysiek toetsenbordje. Aandacht voor zakelijke functies, buiten degene die het besturingssysteem standaard biedt, is er nauwelijks. BlackBerry is op dat terrein de enige echte uitzondering.

Het zijn vooral allerlei multimediasnufjes die de koper moeten overtuigen. Helaas vergen de grotere schermen, bijkomende sensoren, sterkere camera’s en allerlei ‘verbeteringen’ aan de standaard gebruikersinterface van het mobiele besturingssysteem ook meer van de hardware. Daardoor voelen de meeste smartphones niet ‘sneller’ aan dan vorig jaar, terwijl uit de benchmarkcijfers moet blijken dat sommige twee tot vier keer beter presteren dan smartphones in dezelfde categorie een jaar geleden. Ook de autonomie blijft een zorgenkind: die verbetert niet, in tegendeel. Via softwaretrucjes proberen sommige fabrikanten de standby-tijd te verlengen, maar dat betekent wel dat zowat alle functies van de smartphone worden uitgeschakeld en er dus bijvoorbeeld geen informatiesynchronisatie in de achtergrond gebeurt. Niet echt handig…

Aandacht voor zakelijke functies, buiten degene die het besturingssysteem standaard biedt, is er nauwelijks. BlackBerry is de enige echte uitzondering.

Testmethode

We hebben de smartphones beoordeeld op bijna negentig verschillende criteria. Die vindt u samen met alle technische specificaties terug in de tabel op onze website. We geven punten voor objectieve criteria (uitrusting, draagbaarheid, autonomie, SAR). Op basis daarvan berekenen we een functionaliteitsscore op 100 punten. We geven ook punten op criteria zoals bouw- en schermkwaliteit, zakelijke beveiliging, bedieningsgemak, reactiesnelheid en precisie van het aanraakscherm, extra mogelijkheden, prestaties en onze algemene indruk. De prestaties meten we met platformspecifieke en platformonafhankelijke benchmarks. Die testcijfers staan eveneens in de tabel. Maar we vullen die benchmarkcijfers aan met een subjectief oordeel over de snelheid. Want zeker voor smartphones zeggen benchmarks niet alles. Het snelheidsgevoel is minstens even belangrijk: hoe regeert het virtuele toetsenbord, hoe vlot scrollen webpagina’s over het scherm, hoe snel neemt u een gesprek aan of zet u iemand in de wacht… Al die cijfers geven ons een subjectieve score op 100 punten.

Uit dit alles puren we een prestatiescore op honderd punten, waarin de functionaliteitsscore voor 40 % en de subjectieve en snelheidsscores voor 60 % meetellen. De smartphone met de hoogste prestatiescore krijgt van ons het label ‘Top’. We berekenden voor elke smartphone ook een prijsprestatiescore op 100. Daarin telt de prestatiescore voor 60 % en de prijs voor 40 % mee. We baseren ons op reële straat- en webprijzen, niet op de zogenaamde adviesprijzen van de fabrikanten. De smartphone met de hoogste prijsprestatiescore krijgt het label ‘Best’. We houden rekening met een foutenmarge van 2 procent, zodat het mogelijk is dat meerdere smartphones een label krijgen.

Straling

Of gsm-straling nu wel of niet schadelijk is voor onze hersenen blijft een punt van discussie. Wat u daar ook over denkt, het voorzorgprincipe dicteert dat we de straling zoveel mogelijk beperken. In Europa moeten fabrikanten voor elke gsm al een tijdje de sar (specific absorption rate) vermelden. Dit theoretisch getal, uitgedrukt in watt/kg, geeft het tempo aan waarmee rf (radio frequentie)-energie door het menselijk lichaam wordt geabsorbeerd. De sar van een gsm mag in Europa niet hoger liggen dan 2 watt/kg (gemiddeld aan het oor gemeten op een volume van tien gram menselijk weefsel). In de V.S. is dit 1,6 watt/kg, maar het wordt gemiddeld gemeten op een volume van 1 gram menselijk weefsel aan het oor én aan de heup. Vandaar dat u in de Amerikaanse literatuur vaak twee sar-waardes terugvindt, tegenover één waarde in de Europese productinformatie.

Het Duitse Bundesamt für Strahlenschutz (Duitse departement voor stralingsbescherming) adviseert geen mobieltjes met een sar-waarde van boven de 0,6 W/kg te gebruiken. Smartphones zitten meestal echter (ver) daarboven. Het gaat hier echter om maximale waarden. In de praktijk zullen de effectieve stralingsniveaus vaak onder dat maximale niveau blijven. Dit hangt onder andere af van de afstand tussen de gsm en de zendmast. De meeste fabrikanten vermelden de sar-waarde niet op de verpakking, in de handleiding of op de productwebsite van een specifieke smartphone. Bijna altijd moet u naar een speciale website surfen. Bij Huawei en TCL Alcatel, toevallig of niet ‘Chinese’ merken, is die informatie zelfs nergens terug te vinden. Persoonlijk zouden we liever zien dat deze toch wel belangrijke informatie gewoon op de verpakking of zelfs op het toestel zelf zou worden weergegeven.

De volgende smartphones hebben een sar waarde lager dan 0,6 W/kg en behoren dus tot de ‘veiligste’ gsm’s die we hebben getest: LG Optimus G, Samsung Galaxy S4 en Sony Xperia Z.

Geteste toestellen

Apple weigert al enige tijd om ons nog testapparaten uit te lenen en is dus voor het eerst in jaren niet aanwezig in onze smartphonetest. HTC bezorgde ons alleen een smartphone met Windows 8. Het slaagde er niet in om ons tijdig een model met Android te leveren. Het pr-bureau van Asus beloofde vijf keer om een toestel in te sturen, maar uiteindelijk ontvingen we niets. We bespreken de geteste smartphones hierna ingedeeld volgens platform en vermelden alleen de opvallende punten van elk toestel.

ANDROID ‘JELLY BEAN’

Google’s Android-platform is in deze test vertegenwoordigd met zes smartphones: Acer S500, Alcatel Onetouch Idol Ultra, Huawei Ascend P2, LG Optimus G, Samsung Galaxy S4 en Sony Xperia Z.

In tegenstelling tot onze smartphonetest van vorig jaar gebruiken alle geteste Android-smartphones de recentste ‘Jelly Bean’-versie van Google’s mobiele besturingssysteem: van 4.1.1 (TCL Alcatel) over 4.1.2 (alle anderen) tot 4.2.2 (Samsung). De reacties op Jelly Bean zijn over het algemeen positief. In versie 4.1 werd vooral de interface onder handen genomen tegenover Android 4.0 ‘Ice Cream Sandwich’. De Android UI werkt vlotter dan voorheen en de nieuwe Google Now-zoekapp slaagt er aardig in om proactief relevante informatie te tonen op basis van het gedrag van de gebruiker. Als u bijvoorbeeld een afspraak hebt, zal Google Now (mits u de nodige toestemmingen verleent) automatisch informatie tonen over de route en de verkeerssituatie. Als u wil, kunt u direct de snelste route berekenen. Sinds kort is Google Now ook beschikbaar op iPhone en iPad en dus niet langer een Android-exclusiviteit.

Omwille van de verbeterde Android UI ergeren we ons persoonlijk meer dan ooit aan de interface-‘verbeteringen’ die alle geteste fabrikanten behalve Acer toepassen op hun Android-smartphones. Behalve ronkende namen (Emotion UI bij Huawei, Optimus UI bij LG, TouchWiz UI bij Samsung, Xperia UI bij Sony, Onetouch UI bij TCL Alcatel), kleurige pictogrammen en velerlei accu-, geheugen-, opslag- en processortijd vretende ‘widgets’ voegen die naar onze mening weinig toe aan de standaard UI van Android. Kon u deze wijzigingen vroeger nog uitschakelen, dan is dit vandaag niet meer mogelijk, tenzij u diep ingrijpt op het Android-platform zelf (door het toestel te ‘rooten’), met alle risico’s die dit met zich meebrengt.

Scheiding privé en werk

Jelly Bean versie 4.2, dat in deze test alleen door de Samsung S4 wordt gebruikt, voegde nog enkele interfaceverbeteringen toe, zoals een beter ‘lock’-scherm met widget-ondersteuning (zodat u bijvoorbeeld met een veegbeweging vanuit de slaapstand direct de camera kunt starten), eenvoudigere en logischere plaatsing van widgets op de thuisschermen en een verbeterd overzichtscherm van alle waarschuwingen. U roept dit statusscherm op door van boven naar beneden over het scherm te vegen. U kunt onmiddellijk acties ondernemen op notificaties. Het toetsenbord ondersteunt nu ook veegbewegingen van letter naar letter waardoor u sneller zinnen kunt typen (dit bestond al in de apart verkrijgbare Swype-app). De Android-interface is vanaf versie 4.2 overigens identiek tussen smartphones en tablets. Wel is het zo dat de nieuwe multi-user functionaliteit alleen op tablets werkt. Maar de extra SELinux-beveiligingslaag die nodig was om Android multi-user te maken, is ook op smartphones aanwezig. Voortaan kan een Android-smartphone een strikte scheiding opleggen tussen het professionele en het privégedeelte, zoals bij BlackBerry 10 (zie verder). Deze optie is vandaag alleen verkrijgbaar op de Samsung S4 in de vorm van Samsung KNOX (zie tinyurl.com/brz3cvp), maar op ons testapparaat was deze voor grotere bedrijven bedoelde add-on niet aanwezig.

Nog een interessante nieuwigheid in Android 4.2 is de ondersteuning voor Miracast (draadloze schermen via een ‘Wi-Fi Direct’-verbinding, een open source alternatief voor Apple’s AirPlay). De toestellen van LG en Sony, die nog Android 4.1.2 gebruiken, ondersteunen Miracast overigens ook.

Hardware-kenmerken

Samsung heeft op zijn S4 zoveel apps voorgeïnstalleerd dat er van de geadverteerde opslagruimte van 16 GB in de praktijk nauwelijks 9 GB overblijft! Gelukkig kunt u de meeste apps de-installeren. Een alternatief is de opslagruimte uit te breiden met een sd-kaartje. Ook bij de smartphones van Acer en Sony kunt u het geheugen uitbreiden. Bij de andere apparaten kan dit niet, maar LG biedt als enige wel 2 5GB vrije opslag (tegenover nauwelijks 5 GB bij Acer en rond de 10 à 13 GB bij de rest).

Van slechts twee Android-toestellen (Acer, Samsung) kunt u de batterij zelf verwisselen. Met uitzondering van de TCL Alcatel hebben ze allemaal een nfc-chip voor contactloze communicatie en gegevensoverdracht over zeer korte afstand. De smartphones van Samsung en Sony hebben 5 inch-schermen met een hoge pixeldichtheid van 441 ppi. De andere zitten rond de 4,6 inch en 315 ppi. Acer heeft een nog kleiner 4,3-inch scherm met 342 ppi. Subjectief vinden we het scherm van de Galaxy S4 veruit het beste (zelfs beter dan dat van de iPhone 5), op enige afstand gevolgd door dat van de Xperia Z. Het Acer-scherm is het minste, hoewel perfect bruikbaar, zeker als u de speciale energiebesparende functie uitgeschakeld laat. De andere schermen zitten daar tussenin.

Sony’s Xperia Z heeft IP55- en IP57-erkenningen: dit toestel is bestand tegen stof, spatwater en onderdompeling in maximaal 1 meter water gedurende 30 minuten. Als u het onderdompelt in water, moet u er natuurlijk wel voor zorgen dat alle poortdichtingen gesloten zijn. We kunnen rapporteren dat onderdompeling in een glas water in elk geval geen negatieve invloed had op de werking. De TCL Alcatel Onetouch heeft een P2i-coating die waterdruppels en vocht afstoot.

Samsung’s S4 beschikt over extra sensoren voor temperatuur, luchtdruk en aanraakloze bediening en schermmanipulaties met handschoenen. We konden het scherm inderdaad bedienen met handschoenen aan. De aanraakloze bediening werkt via de camera op de voorzijde. De werking vergt enige gewenning en belast de cpu en de batterij extra. Standaard zijn deze snufjes uitgeschakeld. Maar in specifieke omstandigheden zoals tijdens presentaties of reparatiewerkzaamheden waarbij u de smartphone als naslagwerk gebruikt, kunnen ze wel nuttig zijn. Met uw ogen kunnen scrollen in websites of video’s pauzeren, komt ook nogal eens van pas en werkte bij ons zelfs met onze bril op. Snel een overzicht van statusmeldingen opvragen? Enkele keren met uw handpalm over het scherm zwaaien volstaat.

PRESTATIESCORES

ACER CLOUDMOBILE S500 8GB: 74/100 – ‘Best’

HUAWEI ASCEND P2-6011 16GB: 77/100

LG OPTIMUS G LG-E975 32GB: 83/100

SAMSUNG GALAXY S4 GT-I9505 16GB: 90/100 – ‘Top’

SONY XPERIA Z 16GB: 90/100 – ‘Top’

TCL ALCATEL ONETOUCH IDOL ULTRA 6033X 16GB: 72/100

BLACKBERRY 10

BlackBerry probeert zichzelf opnieuw uit te vinden met het BlackBerry 10 platform. Vorig jaar veronderstelden we dat een van de redenen voor de dalende populariteit van het BlackBerry-platform wellicht de onduidelijke strategie van de fabrikant was. ‘In plaats van de concurrentie proberen aan te gaan met Android en iOS zou het bedrijf zich beter concentreren op zijn zakelijke kernmarkt,’ schreven we. Dat is precies wat het geheel vernieuwde BlackBerry 10 platform probeert te bewerkstelligen. De hier besproken BlackBerry Z10 is de eerste smartphone gebaseerd op het nieuwe platform. Het is een aanraaktoestel zonder fysiek toetsenbord dat uiterlijk nauwelijks te onderscheiden is van de andere geteste smartphones. (Tegen dat u dit leest zal ook de BlackBerry Q5 met klassiek minitoetsenbordje onder het scherm beschikbaar zijn.)

Om het scherm, dat een pixeldichtheid heeft van 355 ppi, te activeren, veegt u met uw vinger van de onderste schermrand naar boven. (Optioneel kan dit ook met de stroomknop, zoals bij andere smartphones.) Om de instellingen te wijzigen, veegt u van de bovenste schermrand naar beneden. Rechts vegen geeft toegang tot alle geïnstalleerde apps. Links vegen opent de BlackBerry Hub, waarover dadelijk meer.

Als u een app opent, gebruikt die het volledige scherm. Het platform is volledig multitasking. Als u klaar bent met een app, veegt u van de onderste schermrand naar boven. De app wordt dan geminimaliseerd, maar blijft actief als ‘Active Frame’. Om de app opnieuw te openen, drukt u gewoon op het actieve paneel. Alle actieve panelen worden getoond tussen de BlackBerry Hub en het app-scherm. U kunt op die manier tot acht actieve panelen open houden.

De BlackBerry Hub is een universele inbox met al uw agenda-, e-mail-, chat- en sociale netwerken-berichten. U bepaalt zelf welke informatie de Hub toont. Via ‘Active Peek’ (van de onderste schermrand naar boven vegen in een omgekeerd L-patroon) kunt u snel even kijken naar de Hub terwijl u een andere taak uitvoert. Tijdens een telefoongesprek kunt u bijvoorbeeld spieken om uw volgende afspraak te zien.

Het nieuwe BlackBerry-aanraaktoetsenbord is al even innovatief. We kunnen niet alle functies beschrijven, maar het is veruit het beste touch-toetsenbord dat we ooit gebruikt hebben. Het is groot, de tekens zijn duidelijk van elkaar gescheiden en het is intelligent: het leert hoe u typt en kan woorden in drie talen tegelijk corrigeren en suggereren. Suggesties verschijnen in een rij boven het toetsenbord. Met een korte veegbeweging kunt u ze in uw tekst plakken. Na enige gewenning konden we zeer vlot langere teksten typen met dit toetsenbord. Wisselen tussen ‘? 123’- en ‘& %’-knoppen gebeurt overigens zeer snel door van boven naar beneden over het toetsenbordje te vegen.

BlackBerry Messenger (bbm) ondersteunt voortaan videochats en het delen van scherminhoud tussen chatdeelnemers. BlackBerry Balance scheidt het privégedeelte van het zakelijke gedeelte van de smartphone. Zakelijke data blijft binnen een bedrijfsperimeter die ingesteld wordt met en beveiligd is door de BlackBerry Enterprise Service 10 server. De persoonlijke e-mailaccounts, documenten, foto’s, apps etc. van de gebruiker zitten in een apart gedeelte van de Z10. De Hub en de agenda kunnen overigens tegelijk privé- en zakelijke informatie tonen. Verlaat iemand het bedrijf dan kan de beheerder alle bedrijfsdata van het toestel wissen, terwijl alle persoonlijke gegevens behouden blijven. Medewerkers kunnen hun smartphones ‘s avonds of in het weekend bijvoorbeeld ook in de privémodus zetten, zodat alle zakelijke communicatie tijdelijk uitgeschakeld wordt.

We zijn danig onder de indruk van het nieuwe BlackBerry-platform. Het bewijst dat innovatie in de smartphonemarkt nog altijd mogelijk is.

PRESTATIESCORE

BLACKBERRY Z10 16GB: 88/100 – ‘Top’.

WINDOWS PHONE 8

Vorig jaar testten we smartphones met Windows Phone 7.5, een verbeterde versie van de twee jaar geleden geïntroduceerde eerste versie van Microsoft’s nieuwe besturingssysteem voor smartphones. Dit jaar draaien twee smartphones de nog nieuwere versie Windows Phone 8.

Windows Phone 7 brak volledig met zijn voorganger Windows Mobile. Niet alleen de basiscode werd vernieuwd, ook de gebruikersinterface werd grondig onder handen genomen. Voor het eerst doken de ondertussen bekende tegels of ’tiles’ met ‘levende’ inhoud op die we ondertussen ook kennen van Windows 8. De codenaam voor de nieuwe interface was Metro, ondertussen omgedoopt in ‘Modern UI’. Meer details over Modern UI leest u in onze test van Windows 8 in de abonneesectie van onze website (tinyurl.com/bvywlp6).

Windows Phone 8 biedt ondersteuning voor snellere en recentere processoren, zoals de dual-core Qualcomm Snapdragon S4 die gebruikt wordt in de geteste HTC Windows 8 X en Nokia Lumia 920. De multitaskingmogelijkheden zijn verbeterd en grotere schermen met een hogere pixeldensiteit worden ondersteund. Nieuw zijn ook ondersteuning voor nfc en microsd-geheugenkaartjes. Het nieuwe besturingssysteem kan ook Windows 8 apps draaien. Misschien wel de belangrijkste verbetering is dat de firmware van Windows Phone eindelijk ‘over the air’ (draadloos) kan worden vernieuwd. Mensen die eerder een smartphone met Windows Phone 7 of 7.5 kochten hebben pech: dergelijke toestellen kunnen in de meeste gevallen niet vernieuwd worden met Windows Phone 8. Voor het nieuwe besturingssysteem garandeert Microsoft daarentegen een update-ondersteuning van achttien maanden. Het valt natuurlijk af te wachten of die belofte in de praktijk gehouden wordt, maar als u een smartphone met Windows Phone 8 koopt, hebt u toch meer kans dat u uw toestel zelf zult kunnen bijwerken met toekomstige nieuwe versies van het besturingssysteem.

Hardware

Inzake uitrusting zijn de HTC Windows Phone 8X en de Nokia Lumia 920 volledig aan elkaar gewaagd. Hoewel de schermen ongeveer dezelfde pixeldichtheid hebben (rond de 330 ppi), is het iets grotere Nokia-scherm helderder, scherper en kleurrijker. Het toestel van HTC is echter heel wat compacter en lichter dan dat van Nokia. De Lumia is met zijn 185 gram zwaarder dan alle andere geteste smartphones. Met 130 gram is de HTC op drie na (TCL Alcatel, Huawei Ascend en Acer CloudMobile) het lichtste toestel. Dankzij zijn krachtigere batterij presteert het toestel van Nokia iets beter onze autonomietest. HTC is dan weer iets sneller in de benchmarks.

PRESTATIESCORES

HTC WINDOWS PHONE 8X 16GB: 73/100

NOKIA LUMIA 920 32GB: 80/100

CONCLUSIE

BlackBerry Z10, Samsung Galaxy S4 en Sony Xperia Z zijn de drie duidelijke testwinnaars. Acer S500 biedt de beste prijskwaliteitverhouding. Voor zakelijk gebruik steekt de BlackBerry Z10 wat ons betreft met kop en schouders uit boven de geteste Android- en (in mindere mate, zeker voor bedrijven die standaardiseren op Windows-technologie) Windows Phone-smartphones.

RAADPLEEG DE TABEL OP ONZE WEBSITE VOOR GEDETAILLEERDE PRODUCTINFORMATIE EN UITGEBREIDE TESTCIJFERS: http://datane.ws/smartphones13

Jozef Schildermans / Nick Kinschots