De voorbije weken namen we u mee op een rondrit door de Belgische provincies. Als laatste provincie – we volgen het alfabet – is West-Vlaanderen aan de beurt. Ict blijkt er prima samen te gaan met het entrepreneurschap waar vooral het zuiden van de provincie bekend om staat.

Vlaams-Brabant en Antwerpen zijn de Vlaamse provincies met de grootste ict-concentraties. West-Vlaanderen staat echter op een stevige derde plaats. De gezamenlijke omzet van de top 20 van West-Vlaamse ict-bedrijven ligt met bijna 1,3 miljard euro een kleine dertig procent hoger dan die van Oost-Vlaanderen. Ter vergelijking: in Antwerpen is de top 20 samen goed voor 4,2 miljard, in Vlaams-Brabant voor 5,5 miljard. De West-Vlaamse top 20 heeft samen bijna 4.400 medewerkers in dienst. In verhouding tot de gerealiseerde omzet is dat een hoog cijfer. In Vlaams-Brabant is de top 20 goed voor 8.800 medewerkers. Dat is slechts het dubbele van West-Vlaanderen, ondanks een omzet die meer dan vier keer groter is. Uitschieter in de West-Vlaamse top 20 is uiteraard Barco, met de grootste omzet en het grootste aantal medewerkers (zie kader). Opvallend is verder dat de grootste ict-bedrijven vooral uit het zuiden van de provincie afkomstig zijn. Veertien van de twintig grootste West-Vlaamse ict-ondernemingen zijn gevestigd in de ruit Ieper-Kortrijk-Waregem-Roeselare. De regio Brugge heeft vier namen in de top 20, de regio Oostende slechts twee.

Toch stellen we vast dat ict meer dan ooit leeft in de provincie. Bij de publicatie van de Trends Gazellen begin maart – de lijst met snelst groeiende bedrijven – sprongen bij de cijfers over West-Vlaanderen verschillende ict-bedrijven in het oog. Scientific-Atlantic Europe (Kortrijk), VAC Machines (Brugge) en PsiControl Mechatronics (Ieper) staan ook in onze top 20. De lijst van Trends bevat echter ook een aantal snelgroeiende ondernemingen die voorlopig te klein zijn voor onze top 20. Al kan niemand voorspellen waar die op termijn uitkomen. Het gaat onder meer om Beaulieu ICT (Oostrozebeke). Het bedrijf telt intussen veertig medewerkers en is verantwoordelijk voor de ict-ondersteuning van de dertig bedrijven uit de internationale Beaulieugroep. Ook Savaco (engineeringsoftware, Kortrijk) staat in de lijst van snelle groeiers, naast kleinere bedrijven als Tele-Desk (ict-dienstverlening voor verzekeraars, Ieper) en ISAB (technische dienstverlening, Waregem).

Kennis op de markt brengen

Op het vlak van informatica-opleidingen scoort West-Vlaanderen opvallend goed. Er zijn opleidingen toegepaste informatica, informatiemanagement en elektronica-ict aan de hogescholen in Brugge, Oostende en Kortrijk. Daarnaast biedt de KUL informatica aan via de faculteit Wetenschappen van de Campus Kortrijk. Dicht bij die campus bevindt zich het Innovatie- en Incubatiecentrum Kortrijk (IICK). Bij de oprichting- intussen zowat tien jaar geleden – richtte het centrum zich vooral op initiatieven rond productontwikkeling en -innovatie. Vandaag is het IICK in de eerste plaats een huis dat diensten aanbiedt.”Met onze infra-structuur ondersteunen we start-ups en spin-offs die hun eerste stappen zetten”, zegt Nico Vandaele, directeur van het IICK.”We bieden kantoorruimte en de bijhorende dienstverlening.” Het IICK kwam er op initiatief van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen, samen met West-Vlaamse bedrijven als Barco, Bekaert, Koramic en Alpro.

“Het doel van het IICK is kennis op de markt te brengen”, zegt Nico Vandaele, die doceert aan de faculteit Economie & Bedrijfswetenschappen in Kor-trijk en Leuven.”Het gaat om bedrijven of wetenschappelijke instellingen die een specifieke spin-off van hun kernactiviteit willen loskoppelen, naast bedrijven die bij ons onderzoek en ontwikkeling uitvoeren.” Zo is het Vlaams Kunststofcentrum in het IICK gevestigd. Het centrum richt zich op de technologische ondersteuning van de kunststofindustrie. Ook andere start-ups zijn in het IICK rond innovatie en technologie actief. Voorbeelden zijn ITEC, dat nieuwe trends bestudeert voor de toepassing van technologie rond e-learning, en Nyo Alatus, dat oplossingen uitwerkt om de performantie van complexe industriële en administratieve businessprocessen te optimaliseren.”We beschikken in het IICK ook over een creativiteitslabo”, aldus nog Nico Vandaele.”Bedrijven kunnen tijdens een sessie in het labo hun ideeën filteren en stroomlijnen, waarbij het IICK instaat voor de infrastructuur en ict-ondersteuning.”

Belangrijke beleidstool

Kijken we naar de regionale besturen in West-Vlaanderen, dan kwam Kortrijk de voorbije jaren vaak in het nieuws als stad met een uitgesproken ict-visie. In Data News berichtten we onder andere over het kioskproject waarmee de stad gratis internettoegang aanbiedt, en over het elektronische meldpunt voor zwerfvuil, gekoppeld aan de gis-toepassing (geographical information system) van de stad. Maar Kortrijk is geen uitzondering. Ook in provinciehoofdstad Brugge bestaat er meer dan gewone aandacht voor ict. De stad kreeg onlangs een nieuwe organogram, waarbij ict een onderdeel vormt van de cluster logistiek. Tekenend daarbij is dat de stad het diensthoofd informatica heeft aangesteld als verantwoordelijke voor de hele cluster.”De stad beschouwt ict als een belangrijke beleidstool”, stelt Lode Nulens, diensthoofd informatica. Dat blijkt ook uit de personeelsuitbreiding die binnen de ict-afdeling is voorzien.”We willen groeien van dertien naar zeventien medewerkers, maar het wordt wellicht niet evident om die mensen aan te trekken.” De stad hoopt ict’ers te vinden in de eigen regio: mensen die eerder ervaring opdeden bij andere openbare besturen, maar die liever dichter bij huis werken. Aan ict-projecten is er in Brugge alvast geen gebrek. Zo werkt de ict-afdeling onder meer aan de implementatie van VMware voor servervirtualisatie en van Altiris voor softwaredistributie in het pc-park. Voor de ondersteuning van de stadsdiensten staan ook systemen voor facility management en documentenbeheer op de prioriteitenlijst. Verder maakt de stad werk van de uitbreiding van het e-loket.”Er is al een e-loket”, zegt Lode Nulens,”maar de functionaliteit is vrij beperkt. Dat werken we nu verder uit.” Via het e-loket kunnen de inwoners van Brugge vandaag onder meer het bewonersvignet voor parkeren in de binnenstad aanvragen, naast enkele andere certificaten. Er komt ook een toepassing voor de aanvraag en het dossierbeheer van bouwvergunningen, gekoppeld met de informatie uit het gis van de stad.”Via de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten) onderhouden we goede contacten met onder meer de ict-dienst van Kortrijk, met Digipolis (Antwerpen en Gent) en Helics (Hasselt en Leuven). Concrete gemeenschappelijke projecten zijn er niet, maar we zoeken de synergie wel op.” In dat kader werkt de ict-afdeling van de Stad Brugge nauw samen met het OCMW van de stad. De verwachting is dat de ict-diensten van beide besturen op termijn wellicht samensmelten.

Communicatie en it: één geheel

Bij het Provinciebestuur West-Vlaanderen maakt ict deel uit van Comm@. Die organisatie bestaat uit de diensten communicatie, informatietechnologie, ict-projectcoördinatie, datawarehousing en internetontwikkeling. Daarbij valt op dat de provincie communicatie en ict als een geheel beschouwt. Comm@ heeft ongeveer dertig ict’ers in huis. De dienst informatietechnologie staat in voor de ondersteuning van een kleine duizend werkposten, verspreid over veertig locaties, voornamelijk in Brugge. De dienst ondersteunt in de eerste plaats de medewerkers van het provinciebestuur zelf, naast het kabinet van de gouverneur en een aantal provinciale diensten en verenigingen. Verder ondersteunt de dienst informatietechnologie ook de bibliotheek- en sportwerking bij een reeks gemeenten uit de provincie. Een belangrijke opdracht voor de dienst datawarehousing ligt vervat in Gis West, het gis-samenwerkingsverband van de provincie met de gemeenten. Gis West biedt een zogenaamd geoloket aan, zowel voor de burger als voor de gemeentebesturen en het provinciebestuur zelf.”Alle data zijn gecentraliseerd in één geodatabank”, zegt Vincent Tytens, diensthoofd informatietechnologie bij de Provincie West-Vlaanderen.”Burgers kunnen verschillende gis-toepassingen gebruiken via het internet. Gemeentebesturen hebben toegang tot de applicaties via de aansluiting van hun gemeentelijke netwerk op het provinciale extranet P-net.”

Vooruitstrevend

Rond de uitbouw van de gis-toepassingen vond tussen de ict-afdelingen van de provincie en de Stad Brugge enig overleg plaats. Provincie en stad hebben ook samen een glasvezelnetwerk aangelegd, maar verder reikt de samenwerking niet.”Met de ict-diensten van andere provincies is er meer contact”, stelt Tytens,”binnen het kader van de VVP (Vereniging van Vlaamse Provincies). Dat zijn ook nuttige contacten, want de ict-problematiek is in de diverse provincies vaak gelijklopend.” Of het makkelijk is om voor de uitvoering van de projecten de juiste medewerkers aan te trekken, willen we nog weten.”Niet altijd”, geeft Tytens toe.”Bij veel ict’ers bestaat geen juist beeld over de domeinen waarin we met ict actief zijn. In tegenstelling dat tot wat veel mensen denken, gaan we vaak met heel nieuwe technologieën en vooruitstrevende zaken aan de slag.”

Dries Van Damme