Verschillende Belgische spelers werken momenteel aan een eigen IoT-netwerk en de kans is groot dat uw bedrijf er vroeg of laat gebruik van maakt. Maar wat kan zo’n netwerk en wat kan het niet ? We maken u graag wegwijs.

Even terugspoelen : begin dit jaar vernam Data News op het Mobile World Congress dat Sigfox een IoT-netwerk gaat uitrollen in ons land. Enkele maanden later volgde de aankondiging van Engie, het vroegere GDF Suez, dat een netwerk gaat uitrollen met… Sigfox. Die aankondiging was amper uitgesproken of Proximus liet weten dat het zijn eigen netwerk uitrolt op basis van LoRa. Twee grote spelers die enkele weken later ook concurrentie kregen uit onbekende hoek. The Things Network, een initiatief uit Nederland, wil bedrijven individueel hun LoRa-netwerk laten uitrollen. Je koopt en plaatst zelf de antenne, maar die wordt deel van een groter netwerk dat je zelf ook mag gebruiken. De eerste aankondiging kwam van Engie, maar Proximus pakte hen in snelheid door hun netwerk in oktober al commercieel te lanceren, hetzij beperkt tot tien steden, de lucht- en zeehavens en enkele proefprojecten zoals in Aarschot (zie kaderstuk). In 2016 volgt een nationale dekking.

VERSCHILLEN EN GELIJKENISSEN

Waar wifi en Bluetooth vooral interessant zijn in huizen en bedrijven, zijn LoRa en Sigfox vergelijkbaar met een gsm-netwerk, maar dan voor machine-to-machine (m2m)-toepassingen. In tegenstelling tot de gsm-masten heeft één basisstation (antenne) hier een dekking van meerdere kilometers. Dat maakt dat je met een vijftiental antennes een stad als Antwerpen al kan beslaan. Aan 1.200 tot 1.500 euro per antenne is dat, tenminste wat de zendmasten betreft, een stuk goedkoper dan een klassiek gsm-netwerk. Beide technologieën maken ook gebruik van ongereguleerd spectrum en behoren zo tot dezelfde familie. De voornaamste verschillen zitten hem in het businessmodel.

“LoRa is heel open. Iedereen kan er mee aan de slag, en dat is ook wat Proximus en the Things Network vandaag beogen. Voor de technologie van Sigfox kan je enkel bij Engie terecht”, verduidelijkt Steven Latré, professor aan de Universiteit Antwerpen en bij iMinds. Hij onderzoekt IoT-toepassingen op grote schaal, met momenteel onder meer een proefproject met een stadsnetwerk in Antwerpen.

“Sigfox is gelimiteerd tot 12 bytes per bericht en tot 140 berichten per dag, waarbij het tot zes seconden duurt voor iets is verzonden. Ook kan je maar tot vier keer per dag bi-directioneel, van server naar je sensor, communiceren. Bij LoRa ben je daar vrij in en kan je tot 50 Kbps data verzenden zonder beperking op het aantal keren. De technologie is ook beter geschikt om een sensor te lokaliseren”, aldus Latré.

Bij LoRa heb je dus meer vrijheid, maar ook dat komt met een nadeel. “Als LoRa heel populair wordt, dan wordt dat ook de ondergang van de technologie. Als iedereen op die technologie onbeperkt data gaat verzenden, dan kunnen er capaciteitsproblemen komen. LoRa gebruikt de cdma-techniek. Elk netwerk krijgt een andere code om ruis van andere netwerken weg te filteren. Maar het blijft, zeker in een binnenstad, een probleem mocht de technologie heel populair worden.” De keuze van Sigfox om enkel via Engie te werken en de hoeveelheid data te beperken is dus meteen ook een keuze naar houdbaarheid toe.

VCR & BETAMAX

Internationaal heeft Sigfox vandaag een streepje voor. In België staat LoRa iets verder. Dat komt vooral door Proximus, dat sinds kort een commercieel netwerk klaar heeft (zie kader). Maar een duidelijke winnaar is er momenteel niet. “Het is momenteel een oorlog tussen twee technologieën. Een beetje zoals destijds tussen VCR en Betamax,” illustreert Latré.

De markt blijft overigens niet beperkt tot deze twee. Ook Weightless en Dash7 zijn vergelijkbare technologieën voor het internet der dingen. Maar Latré bevestigt dat vooral LoRa en Sigfox vandaag een werkend businessmodel en de nodige tractie hebben.

Technisch gezien moeten we trouwens over LoRaWAN spreken. LoRa is de technologie van één basisstation. LoRaWAN is de naam voor het netwerk waarbij meerdere stations als één geheel opereren. Niet onbelangrijk, want heel die backend zorgt voor bijkomende infrastructuur om sensoren te lokaliseren en te laten communiceren met de juiste antennes.

CONCURRENTIE VOOR HET GSM-NETWERK ?

Bij de aankondiging van de plannen van Engie eerder dit jaar, klonk het dat dit netwerk geen concurrentie is voor de drie mobiele operatoren. “We zijn eigenlijk een pure netwerkoperator, maar dan enkel voor kleine datapakketten tussen toestellen en hun eindgebruiker,” zegt Dirk Indigne, die Engie B2B leidt. “We doen geen voice of grote dataverzendingen, maar we kunnen zo erg goedkoop toestellen verbinden als ze zijn uitgerust met een SigFox-module.”

Die redenering klopt niet helemaal. Zowel Sigfox als andere IoT-netwerken kan je niet gebruiken om te bellen of om foto’s en video’s te versturen. Maar ze zijn wel concurrentie voor alle m2m-activiteiten van de mobiele operatoren. Latré : “Je kan vandaag exact hetzelfde met een gsm-netwerk, maar aan een lagere kost en een lager batterijverbruik voor de sensor. Als je een toestel niet jaarlijks maar vijf- of tienjaarlijks moet openen om de batterij te vervangen dan maakt dat veel mogelijk. Tegelijk zijn de nieuwe IoT-netwerken specifiek gebouwd voor lage datareeksen zoals communicatie van een sensor. Dat maakt dat je voor toepassingen rond smart cities vandaag met beperkte kosten veel meer kan doen dan vroeger.”

Voor de toekomst is Latré duidelijk : “Dit is een sterke concurrent voor de m2m-toepassingen van vandaag. De kost wordt lager, batterijen in geconnecteerde toestellen gaan langer mee. Dat terwijl huidige m2m-toepassingen vandaag vooral met de oude gprs-standaard werken. Die werd aanvankelijk ontwikkeld voor internetverkeer, niet voor IoT waar er maar een paar bytes tussen sensor en server worden uitgewisseld. Nu is dat een oude standaard met lage prijzen om IoT mogelijk te maken. Maar LoRa en Sigfox zijn specifiek gebouwd voor IoT.”

Pieterjan Van Leemputten

“Als LoRa heel populair wordt, dan wordt dat ook de ondergang van de technologie”