Worden biochips realiteit?

Chips zijn helemaal ingeburgerd, maar wat wanneer we die in ons lichaam implanteren? Het toekomstbeeld uit The Matrix blijkt helemaal niet meer veraf. Waar schuilen de voordelen en valkuilen?

Biohacker Peter Joosten draagt een NFC-chip in zijn hand. NFC staat voor ‘near field communication’, wat betekent dat de chip alleen op korte afstand communiceert met een apparaat dat de chip kan uitlezen. “De vraag die ik het meeste krijg is wat ik er nu eigenlijk mee aanvang”, lezen we op zijn blog. “Ik moet dan vaak even gniffelen. Eigenlijk kan ik er nu nog niet zoveel mee. De chip bevat alleen mijn contactinformatie, als een soort digitaal visitekaartje. Ik kan er mijn telefoon mee ontgrendelen. Dat is wel grappig, maar niet heel nuttig.”

Joosten is rotsvast overtuigd van de toekomstige impact. “We staan nog maar aan het begin. Er vinden nu al volop experimenten plaats in de gezondheidszorg, in de wetenschap en vooral door enthousiaste ‘DIY-knutselaars’. De vraag is niet óf we binnen afzienbare tijd een chip implanteren, maar wanneer en in welke vorm. Het is daarom belangrijk om nu al na te denken over zaken als privacy en veiligheid, want de ontwikkelingen gaan razendsnel.”

Imec ontwikkelt biochips voor bedrijven die DNA-sequencing testen en vermarkten. De R&D- en innovatiehub werkt ook algoritmes uit om de gegeneerde data zo snel mogelijk te verwerken. “Klinische labo’s maken op dit moment al gebruik van DNA-sequencing voor de analyse van genetisch materiaal: van de prenatale NIPT-tests tot het oplossen van criminele zaken”, zegt Liesbet Lagae, program director Life Science Technologies bij Imec en deeltijds hoogleraar aan de KU Leuven. “Die tests zijn gebaseerd op een biochip. Het belang ervan zal almaar toenemen.”

De onderzoekster onderstreept ook de revolutie die glucosetesten doormaken. “De bloedpriktest lukt nu al thuis, met een systeempje dat niet groter is dan een USB-stick. Bedrijven zoals Biolinq gaan na hoe je een niet-invasieve meting uitvoert op basis van een slimme biochip die vastklikt op je huid. Medtronic heeft dan weer het eerste systeem op de markt gebracht waar een glucosesensor een insulinepomp mee aanstuurt. Andere start-ups gaan ook na hoe we met de smartphone ook andere bloedwaarden zoals witte bloedcellen of proteïneconcentratie kunnen meten.

Privacy

De volgende mijlpaal zijn kleine implanteerbare sensoren die we inslikken of implanteren om onze gezondheid van binnen uit te analyseren en te controleren. Denk bijvoorbeeld aan een slimme pil die constipatie of maagzuur meet, of een neurostimulator die mensen met dementie meer kwaliteit van leven geeft. Het komt er volgens Lagae allemaal aan. Ze wijst op de nood aan een ethische en wettelijke omkadering. “De combinatie van verschillende sensoren biedt ons wezenlijke inzichten in ons gezondheidsprofiel. Vraag is hoe we dat ook buiten de typische ziekenhuisomgeving in het belang van het individu kunnen en mogen gebruiken, zonder de privacy te schaden.”