Chat-apps zoals WhatsApp, Skype en SnapChat zijn dé online trend van 2015. Hebben de klassieke sociale netwerken dan afgedaan ? Welneen, of toch niet helemaal. “Facebook kan je nog het beste vergelijken met een verplicht familiediner”, opperen heel wat jongeren. “Je blijft er omdat je niet anders kan.”

Je kan er niet omheen : alsmaar vaker gebruiken jongeren mobiele apps zoals WhatsApp, Wire, Viber en SnapChat om met elkaar te praten of om foto’s te delen. De periode dat iedereen zomaar automatisch naar Facebook greep, lijkt stilaan aan zijn einde te komen.

Hoe dat komt ? Een groeiend aantal jonge mensen verkiest een decentrale en meer gerichte sociale ervaring boven het ‘one size fits all’-principe van klassieke netwerken zoals Facebook en Twitter. En niet onbelangrijk : de nieuwe generatie messaging-apps maakt het mogelijk om op een veel persoonlijkere manier te communiceren met je vrienden en met je kennissen.

“Toen Facebook en Twitter opgang maakten, waren dat de enige apps waarmee je foto’s kon delen, groepsconversaties kon voeren en ‘one-to-many’-berichten kon uitsturen”, legt ceo Bart De Waele van het Gentse digital agency Wijs uit. “Hoewel Facebook eigenlijk vooral geschikt is voor publieke en semipublieke boodschappen, vonden we het platform ook voor andere manieren van converseren ‘goed genoeg’.”

Wat we nu zien gebeuren, is dat er een generatie apps volwassen wordt die meer gericht is op één-op-één conversaties dan op publieke mededelingen. “Ook via Skype kan je nu foto’s delen en met een eenvoudige messaging-app zoals het Chinese WeChat kan je naar hartenlust bekende mensen volgen”, knikt De Waele. “Met telefoon, sms en zelfs e-mail kon je dat allemaal niet.”

“Heel wat millennials vinden SnapChat (waarmee berichten kunnen gedeeld worden die na enkele seconden weer verdwijnen) dan weer het ideale communicatiekanaal : het is snel, vrijblijvend en minder ernstig dan Facebook. Met als resultaat dat een groot deel van hun conversaties verhuist.”

RECLAME-EURO’S

De voorbije jaren hebben tal van messaging apps honderden miljoenen gebruikers aangetrokken, en verwacht wordt dat die toepassingen vanaf dit jaar ook reclame-euro’s zullen weghalen bij de traditionele sociale mediagiganten, zeker nu stilaan duidelijk wordt dat gebruikers sneller geneigd zijn om te interageren met een merk in de beslotenheid van een chat-app, dan via een generalist zoals Facebook.

Een recent voorbeeld maakt één en ander duidelijk. Paul McCartney heeft een officiële account op de populaire Japanse messaging-app Line. Tijdens de recente tournee van de popster in Japan deelde de Beatle digitale stickers uit via die toepassing, en stuurde hij regelmatig berichtjes naar zijn volgers (onder meer over een samenwerking met Kanye West) in de vorm van ‘private chats’.

In vergelijking met McCartney’s fans op andere sociale netwerken reageerden de Line-volgers tot drie keer vaker op de berichten van de popster, en in een mum van tijd had hij 10 miljoen ‘volgers’ op dat platform. Ter vergelijking : op Facebook heeft de muzikant wereldwijd ‘maar’ 6 miljoen likes, op Twitter telt hij maar twee miljoen volgers, en slechts 182.000 mensen volgen Macca op Instagram. Omdat Line zonder algoritme werkt en alle boodschappen van vrienden en andere accounts in chronologische volgorde toont, was de zanger ook zeker dat zijn boodschappen gezien werden.

Zeggen dat chat-apps zoals Line straks aan de reclame-inkomsten van Facebook en van Twitter zullen gaan knagen, is met andere woorden alles behalve vergezocht. In China is WeChat zelfs een absolute must voor merken die hun klanten online willen bereiken. Hetzelfde kan gezegd worden over Kakao Talk in Zuid-Korea, dat er op 90 procent van de smartphones is geïnstalleerd.Overigens voelt Facebook de bui al een tijdje hangen, want niet zo lang geleden koppelde dat bedrijf zijn messaging-functionaliteit (FB Messenger) los van het moedernetwerk, en nam het met WhatsApp ‘s werelds tweede grootste chat-app over (na FB Messenger zelf). De troepen van Zuckerberg beseffen dus heel goed dat de aandacht stilaan verschuift, en controleren intussen toch maar mooi het leeuwendeel van de Westerse messaging-markt.

Het is ook geen toeval dat voormalig topmanager bij Paypal David Marcus aan het hoofd kwam te staan van de messaging-business bij Facebook. Marcus vertelde onlangs nog aan het technologiemagazine Wired dat hij de manier waarop mensen en bedrijven met elkaar communiceren, helemaal wil omgooien. Velen denken dat hij een systeem à la Line wil introduceren bij FB Messenger en bij WhatsApp, waarbij bedrijven flink betalen voor een account waarop geïnteresseerden zich kunnen abonneren voor ‘private’ updates.

In elk geval zijn er in Azië interessante businessmodellen ontstaan rond de populaire chat-apps, business modellen die geld opbrengen. Naar omzet is Line momenteel zelfs de grootste app in de wereld, groter dan de mobiele versie van Facebook. Hoeft het in een dergelijke context te verbazen dat dit voorbeeld navolging zal vinden in Europa en in de VS ?

FAMILIEDINER

Betekent dit alles nu dat het klassieke Facebook ten dode is opgeschreven ? “Helemaal niet”, besluit De Waele. “Facebook blijft de centrale plaats waar we contact houden met ons breedst mogelijke netwerk. We zullen tijd blijven spenderen op dat platform – al was het maar om geen uitnodigingen voor feestjes te missen. Maar het wordt allemaal net iets passiever dan vroeger : één-op-één conversaties zullen deels naar de chat-apps verhuizen, een beetje zoals niche-conversaties meer naar kleinere sociale netwerken verkassen.”

Eén van de treffendste omschrijvingen van hoe heel wat jonge mensen vandaag tegen Facebook aankijken, komt van de 19-jaar oude blogger Andrew Watts uit de Amerikaanse staat Texas : “Facebook kan je nog het beste vergelijken met een verplicht familiediner. Je blijft er zitten omdat het moet, je hebt simpelweg geen keuze.”

Frederik Tibau