In de lagere school haalden we elke week ons spaarboekje met gaatjes boven. Geen idee hoeveel cent we er op dropten. Ik herinner me vaag een beige, beetje slonzig boekje van de ‘algemene spaar- en lijfrentekas’. Ik heb me toen ook nooit afgevraagd waarom er precies gaatjes geboord werden in deze spaarboekjes. Ze waren van de bank. Er was een grenzeloos vertrouwen. Bankiers waren nette heren in het pak. Die wisten hoe ze met je geld omgingen. De 20ste eeuw was ook een tijd dat je amper van bank wisselde. Enkel als je voor een nieuw huis of een verbouwing koos, ging je windowshoppen bij andere banken. Vaak om een betere prijs te bedingen bij je huidige bank.

Dat vertrouwen werd behoorlijk door elkaar geschud door de bankencrisis. Bleken die bankiers het toch niet zo nauw te nemen met ons geld. Ze belegden het in dubieuze transacties, het snelle geldgewin voor een knalbonus. Bestuursvoorzitters vertelden dat ze eigenlijk niet zoveel afwisten van bankieren. Topbankiers vertelden dat ze misleid waren door universiteitsprofessoren. Bankbedienden vertelden klanten dat hun beleggingen echt wel veilig waren, ook al ging het betrokken bedrijf failliet. ‘Witteboordencriminaliteit’ werd een begrip dat ook in de bankenwereld welig rond tiert. Wie had tien jaar geleden al gehoord van een ‘bad bank’? Een bad bank? In hoeverre wijkt dit nog af van een ‘good bank’.

Van een ‘good bank’ mag je verwachten dat ze je een goede dienstverlening bieden. Je rente maximaliseren, of althans verdienstelijke pogingen ondernemen om die doelpoging af te werken. Je verwacht ook dat ze goed communiceren met je. Dat ze niet slinks achter je rug de algemene voorwaarden wijzigen. En als ze wijzigen, dat je er dan helemaal en duidelijk op gewezen wordt. Banken hebben tot nog toe amper wat gedaan met de schat aan gegevens die ze in huis hebben over uw en mijn aankoopgedrag. Met de hype rond ‘big data’ vinden bankiers dat ze er eindelijk wat mee moeten aanvangen. Je zou denken dat ze de klanten dan wijzen op betere koopvoorwaarden. Neen, banklui willen uw en mijn gegevens zelf verkopen aan retailers. ING opende de deur. BNP Paribas Fortis wijzigde de algemene voorwaarden zondermeer en gaat hiermee helemaal in tegen de heersende privacywetten. Op dat moment is het vertrouwen weg. Straks wellicht ook de klant.

De toenemende fraude met gegevens van krediet- en andere betaalkaarten zorgt voor een bijkomende bron van wantrouwen. In zoverre zelfs dat de uitgifte van cash opnieuw toeneemt. Het Amerikaanse tijdschrift Forbes citeerde een recente studie waaruit blijkt dat amper 4 op 10 winkeliers ervan overtuigd zijn dat debet- en kredietkaarten voor een veilige transactie staan. 1 op 3 gaf aan dat ze voortaan vaker met cash zullen betalen. Als je dan merkt dat vandaag in ons land nog 10.000 geldautomaten op Windows XP draaien dat vanaf 8 april alle securitypatches opgeeft, dan kan je toch niets anders besluiten dat er bij de banken de jongste jaren geen behoorlijk management meer is. En dat het vertrouwen in deze van oudsher waardige instellingen zo goed als verdwenen is. Ik hou mijn hart vast voor het onheil dat ons te wachten staat als iedereen met zijn smartphone zal betalen. Zolang het vertrouwen er is, lijkt me dat geen probleem. Maar dan moeten de banken er ook voor zorgen dat ze dat vertrouwen waard zijn, elke dag, 24 uur op 24. Anders krijgen we opnieuw boekjes met gaatjes, steeds moeilijker te dichten. De klant zal kiezen voor de meest veilige bank. En dat is niet noodzakelijk de bank waar hij nu zijn geld aan toevertrouwt.

LUC BLYAERT – HOOFDREDACTEUR LUC.BLYAERT@DATANEWS.BE

Banklui willen uw en mijn gegevens zelf verkopen aan retailers.