Veel nieuwe technologieën en zeker die van het internet worden pas later ontdekt en dan omarmd door bedrijven. Neem nu blogs. Steeds meer bedrijven ontdekken het nut en gebruiken ze. Wij bekijken het waarom, het hoe en het wat in dit artikel.

Het woord ‘blog’ is een samentrekking van ‘web log’ of webjournaal. Voor bedrijven is een blog ook interessant. Voor vrijwel alle zakelijke processen is een goede communicatie essentieel. Een blog kan hierbij een hulpmiddel zijn. Een bedrijf kan een blog opzetten als dienst voor bestaande en potentiële klanten. Zeker in het geval waarbij een bedrijf langdurig werkt aan een project voor een klant, kan een blog gouden diensten bewijzen: in plaats van een regelmatig rapport, kan de klant gewoon met zijn webbrowser een ontwikkelingsblog bekijken die hem op de hoogte houdt van het reilen en zeilen van zijn project. Maar ook intern kan een bedrijf een blog inzetten. Dat kan een bedrijfsbrede blog zijn voor intern gebruik, maar ook afdelings- of zelfs projectblogs. Daarmee kunnen werknemers dan aan elkaar en aan verantwoordelijke managers vragen stellen, discussiëren en de voortgang laten zien. Blogs kunnen dus openbaar, beperkt openbaar of privé zijn.

Inhoud is koning

Uiteraard houdt u best voor ogen dat een blog geen verplichting is. Als het niets bijdraagt aan uw bedrijf en uw

zakelijke processen, dan heeft het ook geen nut. Een goede reden is het uitbouwen van een communicatiekanaal tussen uw werknemers of tussen uw bedrijf en klanten of andere partners. Een blog kan ook een kennisdatabank zijn. Waarop let u best als u kiest voor een bedrijfsblog? Uw topzorg moet inhoud zijn: inhoud, en nog eens inhoud. Als de bloginhoud van slechte kwaliteit is, verliest u uw publiek. Als de bloginhoud verouderd is of slechts zelden bijgewerkt wordt, vertrekt uw publiek eveneens.

Het gebeurt al te vaak dat een bedrijfsblog met veel enthousiasme gestart wordt, om even later dood te bloeden omdat er na de beginfase veel te weinig of zelfs geen goede inhoud meer in verschijnt. Zoiets is geen goede zaak voor uw bedrijf. Als zo’n blog publiek is, wekt dit immers de indruk alsof uw bedrijf slabakt. En ook voor een interne blog wekt zoiets een slechte indruk. Managers denken dat de werknemers lui en ongeïnteresseerd zijn, en werknemers verliezen aan motivatie. Een interne groeps- of projectblog van goede kwaliteit kan dus omgekeerd ook motivatieverhogend werken. Goede inhoud wil tevens zeggen dat die accuraat en waarheidsgetrouw moet zijn.

Moderatie

Niets is erger dan dat u in eender welke publicatie en dus ook een blog op leugens betrapt wordt. Dat kost u uw reputatie en dat heeft directe gevolgen voor het zakencijfer. Bij een project dat fout gaat, stellen uw klanten het wel degelijk op prijs dat u hen op de hoogte houdt en eerlijk bent over eventuele problemen en fouten. Als een klant het gevoel heeft dat hij van den domme gehouden wordt of – veel erger – ontdekt dat u tegen hem loog, heeft dat een veel grotere negatieve impact op uw relatie met die klant. Dat geldt dus ook voor de inhoud van een blog. Wat er op geschreven wordt, moet waar zijn. Met onwaarheden is niemand gebaat. De schrijver niet en het publiek ook niet. Bij een publieke blog die eigendom is van een bedrijf, kan het nodig zijn moderators aan te stellen om de publicaties in goede banen te leiden.

Activiteit

Een blog moet actief zijn en recent. Blogs die dat niet zijn, bloeden dood. Blogs bevatten kleine of grote artikels of nieuwsberichten van mensen of groepen waarop het publiek dan kan reageren. Doorgaans staan de nieuwste berichten altijd bovenaan. Het spel van nieuwe berichten en reacties daarop creëert dus een dialoog tussen auteur(s) en publiek. Voor uw bedrijf kan dit dus een uitgelezen kans zijn om feedback te krijgen van uw klanten, medewerkers en/of leveranciers. En voor uw partners is het een manier om interactiviteit te verwerven en meer en vooral andere informatie te krijgen dan wat normaal op de bedrijfswebsite te zien is.

Moedig uw medewerkers aan om zelf actief deel te nemen aan de blog(s) en ook op relevante externe blogs, fora en sociale-netwerksites op internet te reageren met verwijzing naar de bedrijfsblog. Ook in mails en andere communicatie naar klanten, leveranciers en andere partners toe is het nuttig om links naar de bedrijfsblog(s) te voorzien om hen aan te moedigen daaraan deel te nemen. Deze tips zorgen voor een blog die levend is en levend blijft, met goede, recente en waarheidsgetrouwe inhoud. En bijkomend pluspunt, is dat een dergelijke goede blog hoog scoort in zoekmachines. Als de blog in uw bedrijfswebsite geïntegreerd is, scoort uw bedrijfswebsite dus ook hoog in zoekmachines. Hoewel een blog dus kan dienen als zoekmachineoptimalisatie, mag dat uiteraard niet een doel op zich zijn! Zoniet zou dat de snelste manier zijn om een blog snel te laten doodbloeden. Een slechtlopende blog kan overigens erger zijn dan helemaal geen blog hebben.

Hosten of zelf draaien?

Een blog kan, zoals elke andere internetdienst, overal draaien. U kunt de blog zelf draaien, of u kunt hem uithuizig bij een hoster onderbrengen. Beide aanpakken hebben hun voor- en nadelen. Een intern uitgebate blog is geheel uw eigen verantwoordelijkheid, niet alleen qua inhoud maar ook qua beheer. U moet dan zelf de servers en de firewallregels voor het contact met de buitenwereld voorzien. Als de blog publiek is en veel publiek trekt, kan het nuttig zijn om hem bij een hoster onder te brengen. Zo slibt uw eigen internetverbinding niet dicht en bovendien wordt de hoster dan verantwoordelijk voor het beheer. Zelf blijft u uiteraard verantwoordelijk voor de inhoud. Ook bij een blog die bedoeld is voor mobiele werknemers kan een hoster interessant zijn. Privéblogs die uitsluitend binnenshuis gebruikt worden, kunt u ook zelf binnenshuis uitbaten. Ook hier kunt u echter overwegen de blog uithuizig onder te brengen om uw eigen systeem- en netwerkcapaciteit voor andere zaken te kunnen gebruiken.

Software

Zoals met veel internetdiensten is er een ongelooflijk brede keuze in blogsoftware. Bij de meer uitgebreide pakketten is trouwens de grens tussen een blog en een cms aan het vervagen. Het zal u dan ook wel niet verwonderen dat nogal wat cms-software zelf blogging ondersteunt of dat via een plug-in kan doen. Eventueel kan op die manier een bepaalde blogsoftware geïntegreerd worden in een grotere cms. In deze test concentreren we ons echter op de specifieke blogplatformen. De drie bekendste zijn WordPress, Blogger (een dienst van Google) en Typepad Pro. Die zullen we hierna bespreken. Maar wist u dat er hier in België ook dergelijke software ontwikkeld wordt? U kent natuurlijk het ondertussen wereldberoemde cms-systeem Drupal dat overigens ook blogmogelijkheden biedt, maar we willen hier ook het specifieke, van oorsprong Belgische blogplatform StoryTlr behandelen.

WordPress www.wordpress.com

Een van de bekendste en meest populaire bloggersystemen heet WordPress. Het bestaat zowel als software die je zelf kunt draaien als in een gehoste bloggerruimte waar u uw eigen WordPress-blog kunt draaien. Dat laatste kan interessant lijken, vooral omdat het gratis is. Maar hou wel in gedachten dat u onderworpen bent aan de regels van de uitbater en de controle uitbesteedt. Dat is nog wat anders dan een gewone hosting, waarbij de blog uw eigendom is en volledig onder uw controle staat. Een Amerikaanse bloggerruimte kan dingen verbieden die een Europeaan niet zouden storen, of kan gevolg geven aan druk om uw blog offline te halen als die andere partijen zou storen. De zelf gehoste WordPress is net als de meeste andere blogsoftware gemaakt van php-scripts. Zodra u Apache en PHP4 of PHP5 hebt draaien samen met de MySQL-databaseserver, kunt u WordPress installeren en configureren. Sommige Linux-varianten met pakketdistributiesystemen bieden WordPress als een pakket aan. In dat geval kunt u het volautomatisch laten installeren en bijwerken via dat pakketdistributiesysteem.

Uitbouw

Het is niet moeilijk om een WordPress-blog “in de lucht” te krijgen. Eenmaal de php-code op de webserver geladen, zorgt een installatiewizard voor alles. Een van de meest positieve eigenschappen van WordPress is de uitbreidbaarheid. Via plugins en extensies kunt u allerlei functies die standaard niet aanwezig zijn, toch nog toevoegen. Bovendien is WordPress zelf al vrij goed aanpasbaar via thema’s en sjablonen. U kunt de blog dus een door u gepersonaliseerd uiterlijk geven en daarbij gebruik maken van een reeds bestaand en ter beschikking gesteld thema, of er zelf een ontwerpen. Standaard is WordPress bedoeld voor één blog. Er bestaat echter een WordPress MU waarmee u meerdere blogs kunt aanmaken en onderhouden, met een eigen beheerder per blog en een hoofdbeheerder voor het geheel. Op korte termijn zullen de gewone WordPress-versie en de MU-editie geïntegreerd worden. Overigens kunt u ook met de gewone WordPress-versie meerdere blogs draaien door de php-code van WordPress wat aan te passen.

Functionaliteit

WordPress kan veel, maar niet alles. Dingen die niet standaard mogelijk zijn kunnen wel via plugins of extensies toegevoegd worden. Of desnoods door zelf wat te programmeren, al maakt het wijzigen van de php-code toekomstige upgrades wel moeilijker. Voor het bewerken van artikels ondersteunt WordPress een WYSIWYG-editor die vrij gebruiksvriendelijk is. Er is een gefaseerde publicatie mogelijk met klad- en redactiestappen tot een uiteindelijke publiceerbare versie; publicatie kan ook geschematiseerd gebeuren. WordPress ondersteunt zo’n 46 talen, waaronder ook Nederlands, Frans en Duits. Overigens is er geen personalisering van de beheerinterface voorzien. Een beheerder ziet dus altijd hetzelfde thema met dezelfde layout, hoewel ook hier weer plugins bestaan die dit kunnen wijzigen. WordPress ondersteunt subcategorieën en rss-feeds en er is ook een zoekfunctie, maar dat is toch het zwakke broertje van dit platform. Non-blogpagina’s zijn mogelijk en bij de zelf uitgebate blogs hebt u ook toegang tot de logbestanden.

Nadelen

Er is zoveel mogelijk en er bestaan zoveel uitbreidingen, dat WordPress voor beginnelingen ingewikkeld kan lijken, tot op het punt waar men door de bomen het bos niet meer ziet. Ook op technisch vlak kan WordPress voor uitdagingen zorgen. Zo vereisen de installatie en het bijwerken van plugins en het uitvoeren van WordPress-updates bepaalde rechten op bestanden en directory’s die mogelijk niet instelbaar zijn als u geen rootrechten op de webserver hebt. In dat geval kan het een heel gevecht worden tussen u en WordPress inzake rechten op bestanden en directory’s die heel wat tijd vergen en ergernis veroorzaken.

Blogger www.blogger.com

Google is eigenaar van Blogger sinds 2003. U kunt de blogs niet zelf hosten, dat moet via de servers van Google. Wat wel mogelijk is, is dat u uw eigen domeinnaam laat wijzen naar de door Google gehoste blog. Google biedt daarnaast ook het gebruik van een eigen subdomein van blogspot.com. Er is ook nog een mogelijkheid om toch uw eigen server te gebruiken, maar dan moet u de blog eerst aanmaken op Blogger en daarna de hele inhoud via ftp of sftp overbrengen naar uw server. Ook dan moet de server toch geïntegreerd worden in het domeinsysteem van Google, vermoedelijk om de Blogger-navigatiebalk helemaal bovenaan elke blogsite te doen werken.

Uitbouw

Blogger moet niet geïnstalleerd worden en u kunt dus heel snel een nieuwe blog starten. Er zijn allerlei thema’s en sjablonen beschikbaar om uw blog te personaliseren. Inzake functionaliteit biedt Blogger het minst van alle hier besproken blogs. Daarvoor krijgt u dan wel een volledig gratis blog, inclusief hosting. En Google beknibbelt niet op de resources: de blogs binnen Blogger blijken bloedsnel. Google had vroeger een betalende blogoplossing via Blogger Pro, maar dat is intussen weer afgeschaft en iedereen krijgt nu dezelfde mogelijkheden gratis.

Functionaliteit

Blogger ondersteunt de gebruikelijke blogfaciliteiten, maar er ontbreken een paar opvallende dingen. Zo is er geen zoekfunctie, maar de algemene Google zoekmachine kan wel binnen de Blogger blogsites zoeken. Die vindt u bovenaan in de universele Blogger-navigatiebalk. Blogger ondersteunt geen subcategorieën, geen RSS-feeds (tenzij u vroeger een Blogger Pro abonnement had en die geactiveerd had). Blogger ondersteunt wel blogrolls (verwijzingen naar andere blogs) maar alleen als losse links en niet als lijsten. Inzake beveiliging is het eerder mager gesteld. Google heeft wel eigen spamfilters en -opsporingsdiensten in gebruik, maar het is niet mogelijk om zwarte lijsten aan te maken van web- of ip-adressen. Er is geen mogelijkheid om ‘thumbnails’ van afbeeldingen te tonen, of om aan gefaseerde publicaties te doen. Ook onmogelijk is het uploaden van bestanden, wachtwoordbescherming en lokalisaties (taal en regionale instellingen). Blogger ondersteunt kan wel meerdere gebruikersniveau’s aan. Qua API’s ondersteunt Blogger alleen zijn eigen, terwijl de rest doorgaans ook MetaWeblog, MT en vaak ook Atom ondersteunt. De beheerinterface is WYSIWYG en makkelijk in het gebruik.

Nadelen

Google zou Google niet zijn als er wat haken en ogen aan zaten. Zo zit standaard bovenaan iedere gepubliceerde blog een navigatiebalk die onder meer wijst naar ‘volgende blog’. Vermits Google ook pornografische blogs toestaat of blogs met andere inhoud die niet door iedereen op prijs gesteld zal worden, houdt dit een risico in. Als bedrijf wilt u natuurlijk niet dat uw klanten of medewerkers op ‘volgende blog’ klikken en dan plots met porno of een haatsite geconfronteerd worden. Het is mogelijk die navigatiebalk uit te schakelen (zie http://blogger-templates.blogspot.com/2005/01/remove-navbar.html), maar Google voorziet het niet zelf en u zou ook moeten nagaan of de gebruiksvoorwaarden u niet verhinderen dergelijke wijzigingen aan te brengen.

TypePad Pro www.typepad.com

De Amerikaanse firma Sixapart bracht ons eerder Movable Type (www.movabletype.com) en hoewel dat begon als blog is dat nu meer een sociale-netwerksite met blogfaciliteiten. TypePad is de blog en die is net als die van Google hosted. Er is geen voorziening om die op uw eigen servers te draaien, al kunt u wel uw eigen domein gebruiken, of een subdomein van typepad.com.

Uitbouw

Een gehoste oplossing hoeft u niet te installeren en er zijn ook geen door u uit te voeren updates. Inzake beheer is dat dus erg gemakkelijk. U maakt een account aan en nauwelijks vijf minuten later is uw blog al online. Typepad Micro is de basisversie en heeft de meest beperkte functionaliteit, maar het is wel gratis. Voor meer functionaliteit hebt u een abonnement op de Pro-versie nodig. De Plus-variant kost $8,95/maand, de ‘Unlimited’-variant kost $14,95/maand en bovenaan staat de ‘Business Class’-variant met $89,95 per maand en per blog. Van al deze varianten kunt u een evaluatie aanvragen. Dan kunt u de bij de variant horende functionaliteit volledig uitproberen, maar slechts gedurende 14 dagen. Als u uw blog dan niet verwijderd hebt, zal het abonnement op uw kredietkaart verrekend worden.

Functionaliteit

We zullen hier de functionaliteit van de ‘Business Class’-variant bespreken. Die biedt geen subcategorieën en geen zoekfunctie, maar wel een onbeperkt aantal blogs, fotogalerijen en non-blogpagina’s. Voor ontwikkelaars ondersteunt Typepad de API’s van Blogger, MetaWeblog, MT en Atom. Dat is dus erg uitgebreid. Typepad ondersteunt alleen bij de ‘Business Class’-variant meerdere auteurs en verschillende gebruikersniveaus. U kunt logbestanden opvragen voor raadpleging en een gefaseerd publicatieschema is ook voorzien. Er is echter geen mogelijkheid tot bezoekregistratie of login, waardoor het niet mogelijk is bepaalde inhoud af te schermen voor wie zich niet authenticeert. En captcha’s kent hij ook niet, maar blacklisting van web- en ip-adressen is wel mogelijk. De functionaliteit kunt u uitbreiden via zogenaamde widgets (plugins). Standaard biedt TypePad 26 skins of thema’s en u kunt ook de beheerinterface personaliseren. Er is lokalisatie, wachtwoordbescherming en upload van bestanden mogelijk. De gebruikersinterface biedt een dashboard en WYSIWYG-editor.

Nadelen

Het belangrijkste nadeel van TypePad is dat het geld kost. Daarbij vinden we het toch een beetje wrang smaken dat handige functies zoals zoeken, subcategorieën, captcha’s en bezoekersauthenticatie en nog een paar andere ontbreken bij een dienst die $89,95 per maand kost, terwijl die wél aanwezig zijn bij gratis concurrenten.

StoryTlr http://storytlr.org

StoryTlr is een Belgisch-Nederlandse coproductie van de Luikenaar Laurent Eschenauer en de Nederlander Alard Weisscher. Het is een zelf te installeren php-oplossing en ze is gratis.

Uitbouw

StoryTlr zit op dit moment aan versie 0.9.2 en heeft geen installatiewizard. U moet dus de php-code manueel in de juiste directory’s kopiëren, daarna de benodigde database aanmaken en van de nodige gebruiker met de juiste rechten voorzien. Er staat een installatiehandleiding op de website, maar die geeft een lijst benodigde afhankelijkheden zonder het juiste versienummer erbij. Wij probeerden dit uit onder een Ubuntu 10.04 Lucid Lynx server en na het installeren van de benodigde pakketten bleek toch al gauw, dat StoryTlr met name van het Zend framework een oudere versie verwachtte dan wat Ubuntu in zijn pakketdistributiesysteem had zitten. Wat ook niet in de installatie-instructies vermeld staat, is dat de directory’s en files onder de ‘protected’-subdirectory een 777-attribuut moeten hebben. Zoiets is onveilig, maar het bleek wel de enige manier om StoryTlr aan de gang te krijgen. Totdat we dit gevonden hadden, kregen we steevast een wit leeg scherm te zien. Na de attribuutwijziging startte StoryTlr wel op. Bij het inloggen voor de beheerinterface kregen we een volgend probleem: het opgegeven pad naar ./admin/auth/login werd niet gevonden. In een aantal reacties onder de installatieinstructies vonden we mensen met hetzelfde probleem en anderen die niet uit hun witte scherm geraakten. Nadat we hier uren naar hebben zitten zoeken zonder succes, hebben we het opgegeven.

Functionaliteit

Als u het aan de gang krijgt, biedt StoryTlr een eenvoudige en heldere blog met een indeling die wel wat lijkt op de documentenfolder van Windows: afbeeldingen, videos, statusberichten en ontdekkingen. Die laatste twee doen twitter-achtig aan. Deze indeling is overigens de keuze die de auteur maakte voor zijn eigen blog. Die is echter niet bepaald actief. U kan zelf met behulp van een aantal thema’s en sjablonen voorzieningen het uiterlijk en de indeling bepalen. StoryTlr kan een web 2.0 site importeren en converteren zodat de volledige inhoud in StoryTlr zit. Dat vergemakkelijkt het overstappen van een systeem naar StoryTlr aanzienlijk en het is vrij uniek.

Nadelen

StoryTlr ondersteunt geen echte categorieën en dus ook geen subcategorieën, geen rss-feeds en geen api’s. Er is geen enkele vorm van beveiliging via blacklists of spamdetectie voorzien. Een bezoekerregistratie of -inlog is ook niet mogelijk. En het systeem spreekt alleen Engels. Dat kan de auteur natuurlijk nog allemaal toevoegen. Het grootste probleem is de installatieprocedure. Voor versie 1.0 belooft de auteur een php-installatiewizard zoals die van WordPress. Dat zou dan de zaken behoorlijk moeten vergemakkelijken.

Conclusie

Hoewel Blogger het makkelijkst en het snelst van allemaal te gebruiken is, zitten er een aantal haken en ogen aan die dit in onze ogen niet echt geschikt maken voor bedrijven. TypePad Pro bevat voor een betalende dienst een aantal lacunes die wél aanwezig zijn bij de gratis concurrentie. WordPress is dan ook onze keuze vermits het gratis is en zowat alles biedt wat maar mogelijk is, maar er hoort wel een leerproces bij voor de beheerder. StoryTlr is niet klaar voor productief gebruik, maar het is een interessant en te volgen project van eigen bodem.

Johan Zwiekhorst

Als de blog in uw bedrijfswebsite geïntegreerd is, scoort uw bedrijfswebsite dus ook hoog in zoekmachines.

U maakt een account aan en nauwelijks vijf minuten later is uw blog al online.