2017: het jaar waarin Bitcoin bleef verbazen

Hard forks, hacking, diefstal, ransomware, dreigende regulering en veel waarschuwende vingers uit het financiële establishment: niets deed de opmars van de digitale cryptomunt Bitcoin stoppen. De vraag lijkt niet langer of de zeepbel gaat springen, maar eerder wanneer, en in welke mate.

Stellen dat 2017 het jaar van Bitcoin is, is zeker niet fout. Maar vier jaar geleden leek 2013 ook klaar om het jaar van Bitcoin te worden. Van 13 dollar in januari 2013 steeg de koers door tot 979 dollar op 25 november om even nadien door het toen nog magische plafond van 1.000 dollar te breken. Maar met het plafond spatte ook de zeepbel uiteen: een gevolg van waarschuwende vingers van financiële instellingen en onder meer de People Bank of China, maar vooral van de neergang van Mt.Gox: een van de meest gebruikte Bitcoin-handelsplatformen in die tijd. De koers kelderde in een recordtempo tot iets boven 300 dollar. Het duurde vervolgens tot januari van dit jaar vooraleer de Bitcoin opnieuw door de grens van 1.000 dollar brak.

Er zijn heel wat parallellen te trekken met 2003 en de jaargrafiek oogt angstaanjagend gelijk. 2017 werd getekend door feiten die zich ook in 2013 afspeelden. Maar wat er ook gebeurde: Bitcoin bleef verbazen; vijf feiten.

1. Hard forks

Voor de zomer was er nog maar één Bitcoin, vandaag bestaan er al drie versies van diezelfde munt. Nadat op 1 augustus voor het eerst in de negenjarige geschiedenis van de Bitcoin een zogenaamde ‘hard fork’ werd doorgevoerd, ontstond ‘Bitcoin Cash’. Die werd afgesplitst onder impuls van een groep ontwikkelaars die de cryptomunt bruikbaarder willen maken als betaalmiddel.

In november volgde een nieuwe hard fork: Bitcoin Gold. Door zo’n fork ontstaan twee delen die een gemeenschappelijke geschiedenis van de code bezitten, maar vanaf nu hun eigen weg opgaan. In principe kan iedereen zo’n kloon maken, want de code erachter is open-source. Eenmaal de fork een feit is compatibiliteit niet meer gegarandeerd. En de koers van Bitcoin? Die oversteeg in 2017 elke fork.

2. Hacking

Het Bitcoinplatform Mt.Gox ging in 2013 ten onder als een gevolg van een dubbele hacking waarbij de aanvallers meer dan 750.000 Bitcoins buitmaakten. Sindsdien is er elk jaar wel minstens één hack van een zekere omvang. Ook dit jaar waren er incidenten. Yapizon verloor 3.816 Bitcoins door hacking, een Zuid-Koreaanse beurs ging failliet na een hack, maar veel omvangrijker is de nog recente roof op NiceHash: hackers gingen aan de haal met Bitcoins ter waarde van meer dan 50 miljoen euro. En de koers van Bitcoin? Die dag steeg de munt naar een nieuwe recordhoogte.

3. Waarschuwingen

Heel wat experten en kenners van de voornamelijk traditionele financiële markten wezen het afgelopen jaar op de gevaren van de handel in Bitcoin. Ook Data News wees op de risico’s die heel wat kleine beleggers lopen wanneer zij zich halsoverkop in een Bitcoinavontuur storten. Zeker na de zomer werd het woord zeepbel niet meer geschuwd. En de koers van Bitcoin? Die negeerde de vele uitspraken en steeg vrolijk door.

4. Koersstijgingen

Van 1.000 ging het naar 2.000, en dat werd al snel 5.000. En toen ging het alsmaar sneller. Maar ook 10.000 bleek geen plafond voor Bitcoin. Plafond na plafond werd doorbroken: Bitcoin bleef verbazen in 2017. Even leek zowaar al de 20.000 euro in zicht, maar die tikte Bitcoin tot nu toe toch nog niet aan. Optimisten voorspellen ondertussen dat Bitcoin gerust nog tot 100.000 euro kan doorgroeien. Tenzij de bubbel snel barst, wat anderen dan weer verwachten.

5. Nadelen

De opmars van de munt heeft ook neveneffecten. Zo zijn transacties op het netwerk als gevolg van de populariteit pokkeduur geworden waardoor handelaars afhaken (bijvoorbeeld Steam) om Bitcoin als betaalmiddel te aanvaarden. De transactiesnelheid staat ook onder druk. Bovendien blijkt het energieverbruik van het totale Bitcoinnetwerk belachelijk hoog. En van het hele decentrale, anonieme idee – peer to peer betalingen tussen personen – blijft ook al niet veel meer overeind nu het overgrote deel van de handel via online platformen verloopt die u wél (moeten) kennen. Flink wat nadelen, maar u raadt het al: in 2017 had het allemaal geen effect op de koers van de Bitcoin.

Wat brengt 2018?

Terwijl we dit schrijven gaat de koers wel naar beneden: de winst van de afgelopen week is uitgewist. Een correctie en rustpauze na alweer een rally naar een recordkoers? Of is deze keer toch een grotere daling ingezet. En eindigt 2017 dan op dezelfde manier als 2013? Mogelijk, maar evengoed ook niet. Een groot verschil met 2013 is dat Bitcoin tot nu toe vlotjes door alles heen fietst. Af en toe eens een vertraging, of terugval, maar de heropleving volgde in 2017 altijd snel: dat was anders in 2013. Maar 2018 dient zich wel spannend aan nu grote banken zich in het gewoel moeien, met onder meer de introductie van futures in de Verenigde Staten. Het cryptofeestje houdt voorlopig stand, en ook andere cryptomunten, ‘altcoins’ als Ethereum en Litecoin beginnen ondertussen nieuwe plafonds op te zoeken.

Maar er is ook groeiende rebellie: cryptofanaten die niet langer de technische koers van Bitcoin willen volgen. De forks van het afgelopen jaar waren daar een symptoom van. Tot nu toe heeft Bitcoin alle ‘aanvallen’ afgeslagen, maar er komen ongetwijfeld nieuwe pogingen. Dan wordt de jongste weken vooral richting Bitcoin Cash gekeken: een afscheuring (hard fork) van Bitcoin die op 1 augustus opgericht werd en die meer transacties op het netwerk moet toelaten door te werken met een grotere blocksize op de blockchain. De aanhangers van Bitcoin Cash – waaronder Roger Ven, de mede-oprichter van Bitcoin.com en de ceo van miningbedrijf Bitmain – hebben het zelf over ‘de echte Bitcoin’. Lukt het hen om die claim waar te maken in 2018?

Of wordt het toch nog een andere fork? Zo worden er nu al plannen gesmeed over de oprichting van Bitcoin Uranium, Bitcoin Diamond, Bitcoin Silver en Bitcoin Cash Plus – en dat zijn er nog maar enkelen. De meesten zullen ongetwijfeld falen, maar misschien lukt het eentje wel om de neuzen van aanhangers, miners, ontwikkelaars en verhandelaars in dezelfde richting te krijgen en dus door te breken.

En dan is er nog de dreigende regulering en het verbod dat sommige landen ondertussen instelden, zoals China en Vietnam.

Hoe de cryptowereld er eind volgend jaar zal uitzien? Niemand die het weet, en zeker niet nu de roep om regulering luider wordt en bijvoorbeeld de G20 het onderwerp in de lente wil bespreken. Maar dat er ondertussen volop gespeculeerd zal worden, daar heb je geen glazen bol voor nodig.