Aantal ICT-studenten weer 6 procent lager

Vandaag ligt het aantal generatiestudenten in ict-(gerelateerde) richtingen in ons land weer zo’n 6 procent lager dan vorig jaar. Dat blijkt uit een rondvraag van Data News, die deze en vorige week werd uitgevoerd bij de Vlaamse en Franstalige universiteiten en hogescholen. We wisten van ruim 90 procent van ‘s lands ict-opleidingen cijfers te verzamelen. Het gaat uiteraard wel om voorlopige cijfers: veel hogescholen schrijven rond de start van het academiejaar nog heel wat nieuwe studenten in. Niettemin tekent zich nu wel al een trend af: 6 procent minder nieuwe ict-studenten, na een daling van 10 procent vorig jaar.

Vandaag ligt het aantal generatiestudenten in ict-(gerelateerde) richtingen in ons land weer zo’n 6 procent lager dan vorig jaar. Dat blijkt uit een rondvraag van Data News, die deze en vorige week werd uitgevoerd bij de Vlaamse en Franstalige universiteiten en hogescholen.

We wisten van ruim 90 procent van ‘s lands ict-opleidingen cijfers te verzamelen. Het gaat uiteraard wel om voorlopige cijfers: veel hogescholen schrijven rond de start van het academiejaar nog heel wat nieuwe studenten in. Niettemin tekent zich nu wel al een trend af: 6 procent minder nieuwe ict-studenten, na een daling van 10 procent vorig jaar. Er zijn meer ict-opleidingen die het aantal generatiestudenten zien dalen of die een nulgroei noteren (ongeveer 70 procent) dan die het aantal zien stijgen (ongeveer 30 procent).

Verhoudingsgewijs zijn er ook iets meer Franstalige ict-opleidingen die een daling noteren dan Vlaamse. Sommige Franstalige instellingen noemen de cijfers ‘een catastrofe’, terwijl andere spreken van ‘niet echt significante schommelingen’. Zo compenseert bijvoorbeeld de stijging in de richting Technologies IT aan de Haute Ecole de Namur de daling van de richting Informatique de gestion. Benoît Dupuis, directeur van het Institut Paul Lambin (Haute Ecole Léonard de Vinci), relativeert: “Twee jaar geleden hadden wij een goed begin van het schooljaar, met 150 inschrijvingen. Vorig jaar was dat minder goed met 135 en dit jaar ligt het cijfer weer op 145. Die lichte achteruitgang, over twee jaar bekeken, is niet alarmerend. 4 jaar geleden telden wij hier nog maar 100 studenten.”

Informatica of bureautica? “Die dalende tendens is al enkele jaren aan de gang”, horen we bij verschillende hogescholen als we vragen naar een verklaring voor de daling. “Ik heb niet het gevoel dat we elkaar vissen afvangen, maar wel dat de visvijver kleiner wordt”, zo verwoordt Koen Schram het, opleidingshoofd Toegepaste Informatica aan de Karel de Grote-Hogeschool.

Hij en zijn collega’s verwijzen naar de discrepantie tussen ict in het secundair onderwijs en de hogere ict-opleidingen. “Het vak informatica in het secundair onderwijs is eerder ‘bureautica’ te noemen, wat niet direct een juist beeld creëert”, zegt Peter Van Marcke, opleidingshoofd Informaticamanagement en multimedia aan de Lessius Hogeschool. “Termen als Business Intelligence of ERP vallen compleet buiten hun leefwereld.” En ook de mythe dat een goede gamer sowieso een succesvol informaticus wordt, is stilaan doorprikt, weet Schram.

“Maar ook de informaticarichtingen in de middelbare scholen tellen minder leerlingen”, werpt Arne Vandenbussche op, opleidingscoördinator van Bachelor in de Toegepaste Informatica aan de Katho. “Van zij die die richting wel kiezen in het middelbaar studeren er ook minder verder in ict. Ze lijken wel een afkeer te krijgen van ict. Ik vermoed dat dat dan weer te wijten valt aan de iets te ambitieuze leerplannen voor die richtingen. Jonge mensen worden overdonderd en haken af.”

Professionele bachelors toegepaste informatica botsen bovendien op een ander probleem, denkt Schram. “Professionele bachelors zijn bedoeld om mensen rechtstreeks tot een beroep op te leiden. Maar het beroep ‘toegepast informaticus’ bestaat niet alsdusdanig. Dus leiden we mensen op voor ‘de sector’, wat de opleiding niet alleen heel breed maakt, maar ook erg veeleisend.”

Waar zijn de meisjes? Nog een schrijnend resultaat en een bevestiging van de cijfers van de vorige jaren: meisjes maken slechts 6,3 procent uit van de generatiestudenten ict. Vandenbussche ziet zelf niet onmiddellijk een verklaring. Spreekt het technische aspect de meisjes minder aan? “In onze afstudeerrichting softwaremanagement – die meer een mix tussen economie en IT vormt – zagen we de laatste jaren weer meer meisjes opduiken, maar sinds kort is ook dat helaas weer anders”, weet Arne Vandenbussche. “Wel zien we dat er in het afstandsonderwijs niet alleen een groei in het aantal studenten is, maar dat er daar ook 25 procent van hen vrouwelijk is. Dat zijn vaak dames van 25 à 30 jaar oud die eerst iets anders gestudeerd hebben maar nu heroriënteren.”

Aan de UCL telt men, verspreid over 5 academische jaren (alle studiejaren, ongeacht bachelor of master) slechts 42 meisjes op 1.114 studenten. Bij de burgerlijk ingenieurs informatica zijn er zelfs helemaal geen meisjes. In het Institut Paul Lambin (Haute Ecole Léonard de Vinci) “hangt het percentage de laatste jaren rond 3 à 5 procent, daar waar we in de jaren ’90 soms tot 30 procent meisjes telden”, aldus Benoît Dupuis. “Dat is verrassend en onbegrijpelijk. Te meer dat het evenwicht aan de kant van de docenten wel beter is.”

Koen Schram (KdG) en Peter Van Marcke (Lessius) bevestigen dat: “Het is een cultureel en maatschappelijk fenomeen “, zegt die laatste. “Ik las een tijd geleden dat er in oosterse landen wel een evenwicht is tussen jongens en meisjes in ict-richtingen. Waarom zou dat hier niet meer kunnen?” Schram denkt dan weer dat we het beeld van een mannenrichting de laatste jaren te veel hebben benadrukt. “Hoe meer aandacht we eraan besteden, hoe meer het beeld bevestigd wordt. Dan komen de meisjes zeker niet.”

Imago Er zijn nochtans heel wat inspanningen om het povere imago van ict, zowel bij jongens als meisjes, te keren. Onder meer de beroepsfederatie Agoria maar ook de hogescholen zelf laten zich niet onbetuigd. “Wij hebben recent een ontwikkeltraject rond mobiele devices op poten gezet, maar ook dat blijkt voorlopig geen wondermiddel”, vertelt Vandenbussche van Katho. “Ook laten we studenten hun afstudeerprojecten gaan voorstellen in de middelbare scholen, in de hoop zo het beeld over ict wat te kunnen bijstellen.”

Van Marcke probeert op infodagen te vertrekken van de jobs die je met het diploma kan uitoefenen. “We trachten duidelijk te maken wat de vereiste capaciteiten van een it’er zijn: ze moeten niet alleen over technische, maar ook vaak communicatie- en managementvaardigheden beschikken. Dat beeld van de ‘nerd’ klopt misschien wel voor sommige it’ers, maar we proberen het te nuanceren.”